BİÇİM, İÇERİK, KOMPOZİSYON DÜZENİNDEKİ BENZER TEMALAR AÇISINDAN AZERBAYCAN VE TÜRKİYE ÇİZİM SANATINDAN KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME: AZİM AZİMZADE VE TURGUT ZAİM

Azim Azimzade, yaşadığı Azeri resim, çizim sanatının öncü isimlerinden birisi olarak kendine özgü bir yere sahiptir. Döneminin toplumsal sorunlarına, keskin mizah ve hiciv ile içeren üslubu ile yer vermiş, toplumda kadının yeri, fakir ve zengin hayatlar arasındaki uçurum gibi konular üzerine toplum eleştirisi içeren çizimler yapmıştır. Benzer şekilde Turgut Zaim, Anadolu insanı, kadınının yaşamından konuları ağırlıklı Türkiye’nin yöresel ve folklorik kültürel ögelerine vurgu yapan eserler yapmıştır. Bu araştırmada, Türkiye ve Azerbaycanlı sanatçıların eserlerinde öz, biçim, kompozisyon, açısından ortak benzerlikleri kadar, kendilerine özgü üsluplarını gösteren yönleri karşılaştırmak amaçlanmıştır. Araştırmada iki sanatçının eserlerinde ortak yönler kadar kendi tarzlarına özgü özellikler tespit edilmiştir. Azim Azimzade hakkında Türkiye’de literatür azlığı ve kaynakların bir kısmının kiril alfabesi ile internet ağırlıklı olması nedeniyle ayrıca web kaynaklı nitel araştırmaların çevirisi ile içerik ve görsel karşılaştırmalara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Güzel Sanatlar, Görsel Sanatlar, Modern Türk Sanatı

IT IS A COMPERATİVE EXAMİTİONAL WHİCH IS IN TERMS OF SHAPE, CONTENT, COMPOSİTİON OF SİMİLAR THEME FROM DRAWİNG ART AZERBAİJAİN AND TURKEY: AZİM AZİMZADE AND TURGUT ZAİM

Azim Azimzade is one of the pioner of Azerbaijain art and Drawing with his own style. Mostly, he explains paradox of society, social problems wîth a sharp humour and irony in manner. From this aspect, his works undertakes a mission and guiding to the country which has a contribution to the society ,culture and democracy. He makes a drawing which is about the place of women in society, difference between life of poor and rich people. Likewise, Turgut Zaim compose his arts by showing the life of anatolian women in a local and folkloric way. In this research, it is aimed to determine commons and similarities side in terms of quiddity , shape and composition . In this aspect ,continuity of recent era contemporary Turkish culture has a goal and refers to the significance of part of painting art by following traces and common values. In this research , some common aspects detected in work of arts between two artists. About Azimzade , in Turkey ,there is not enough sufficient information and source in literature. Also some of the sources are written in cyrillic alphabet .By using content and visual comparasion from the web sourced qualitative researches translation,we have reached some informations.

Keywords:

Fine Arts, Modern Turkish Picture, Turkish Art,

PDF

___

Aliyev,Z. (1999). Azim Azimzade (1880-1943) Baku’s Art School Named After Self-Taught Artist, Azerbaijan International (7.2). 28-30. 5 Eylül 2016 tarihinde http://www.azgallery.org/artgallery/artists/azimzade.azim-20/article_%20azimzade/72-azimzade.html ve http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/72_folder/72-articles/72_azimzade.html adresinden erişildi.
Əzim Əzimzadə (1880-1943). 29 Ağustos 2016 Tarihinde http://portal.azertag.az/node/200#.V-Ptq3__rIU adresinden erişildi.
Əzim Əzimzadə kimdir?. (2011, 16 Haziran). 5Eylül 2016 Tarihinde http://www.timeturk.com/az/2011/06/16/ezim-ezimzade-kimdir.html adresinden erişildi.
Азимзаде, Азим Аслан оглы. Wikipedia, (2016, 2 Ocak). The Free Encyclopedia içinde. 25 Ağustos 2016 Tarihinde https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D0%B5,_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D0%BC_%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B adresinden erişildi.
Азимзаде Азим Аслан оглы. (2010, 14 Ocak). 28 Ağustos 2016 Tarihinde https://www.ourbaku.com/index.php?title=Азимзаде_Азим_Аслан_оглы _-_ художник_карикатурист&oldid=9741 adresinden erişildi.
Bayramoğlu, M. (2013). 20. Yüzyıl Türk Resim Sanatında Geleneksel Türk Sanat Örneklerinin Etkisi. Kalemişi Dergisi, Cilt:1-Sayı:2,1-40. DOI: 10.7816/kalemisi-‐01-‐02-‐01
Berk, N., Gezer, H. (1973). 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Bozkuş B, Ş. (2014). Hayalden Gerçeğe: 1980 Sonrası Çağdaş Türk Sanatında Gelenekçi Yaklaşım. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl:2-Sayı:2, 16-28.
Elmas, H. (2000). Çağdaş Türk Resminde Minyatür Etkileri, Konya.
Genç, M.Ali. (2015). Batı Tarzı Türk Resmine, Geleneksel Sanatların ve Folklorik Ögelerin Yansıması. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl:10-Sayı: 19, KONYA. 149-162.
Güner, K. (2014). Modern Türk Sanatının Doğuşu Konstrüktivist Türkiye Cumhuriyeti’nde Kültür ve İdeoloji, İstanbul: Kaynak Yayınları.
Habibov, N. Əzimzadə Əzim Aslan oğlu. 28 Ağustos 2016 Tarihinde http://novxanililar.narod.ru/index/zim_zimzad/0-143 adresinden erişildi.
Hacızade, N. (2011, 30 Nisan). Müslüman, laik, demokrat devrimciler. 05 Eylül 2016 Tarihinde http://www.radikal.com.tr/kultur/musluman-laik-demokrat-devrimciler-1051042/ adresinden erişildi.
Hayal, H. (2016, 7Mayıs). 7 МАЯ — ДЕНЬ РОЖДЕНИЯ ВЫДАЮЩЕГОСЯ ХУДОЖНИКА АЗИМА АЗИМЗАДЕ. Oçak (ocaq)gazetesi, 25 Ağustos 2016 Tarihinde https://ochagsamara.wordpress.com/tag/%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BC-%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD-%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B-%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D0%B5/ adresinden erişildi.
Hacızade, B. Azerbaycan Karikatürünün Gelişim Aşamaları. Kültür Evreni. 202-210. 29 Ağustos 2016 Tarihinde http://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiHrrufmojPAhWHuRQKHeu0CykQFggiMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.kulturevreni.com%2F8202.pdf&usg=AFQjCNGM036qU6SiwO8N16X3NSS8N7JrOw&sig2=SLhEQaeqSqz9WoxH8vnY1w&bvm=bv.132479545,d.d24 adresinden erişildi.
http://www.leblebitozu.com/wp-content/uploads/2015/11/Turgut-Zaim.jpg 9 Eylül 2015 Tarihinde adresinden erişildi.
http://www.tarihnotlari.com/turgut-zaim/ 9 Eylül 2015 Tarihinde adresinden erişildi.
http://www.tarihnotlari.com/turgut-zaim/ 9 Eylül 2015 Tarihinde adresinden erişildi.
http://maksivizyon.blogspot.com.tr/2015/05/turgut-zaim-eser-biyografi.html 9 Eylül 2015 Tarihinde adresinden erişildi.
http://bubenimkoyum.org/tuvaldeki-koy-mutlulugun-pesindeki-ressam/ 9 Eylül 2015 Tarihinde adresinden erişildi.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Molla_Nasreddin_(dergi)#/media/File:Molla_Nasreddin.jpg 9 Eylül 2015 Tarihinde erişildi.
İbrahimzade, K. (2005). Halk-Devlet-Sanat Üçgeni İçinde Azim Azimzade. Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, 45,1, 133-145.
Karikatura. (2010, 12 Kasım). 29 Ağustos 2016 tarihinde https://777word.wordpress.com/2010/11/12/karikatura/#more-302 adresinden erişildi.
Khalilova, K. (2015, 28 Şubat). How Muslim Azerbaijan had satire years before Charlie Hebdo. 5 Eylül 2016 Tarihinde http://www.bbc.com/news/world-europe-31640643 adresinden erişildi.
Kılıç, T. (2013). Çağdaş Türk Resminde Geleneksel Etkileşim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6-Sayı:25, 327-340.
Kıyar, K. (2007). Çağdaş Türk Sanatında Figüratif Resmin Kültürel Değişim İle İlintisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Minkel, E. (2011, 26 Mayıs). The Magazine that Almost Changed the World. 5 Eylül 2016 Tarihinde http://www.newyorker.com/books/page-turner/the-magazine-that-almost-changed-the-world#slide_ss_0=1 adresinden erişildi.
Məhərrəmova, T. (2011, 6 Mayıs). Karikatura sənətinin banisi , 29 Ağustos 2016 Tarihinde http://anl.az/down/meqale/kaspi_az/2011/may/173412.htm adresinden erişildi.
Öztop, Ş. (2003). Turgut Zaim Üzerine. Artist Dergisi, 12, 60-66.
Ötkünç Ö., Y. (2007). 1980’li yıllarda (1980-1990) Türkiye Sanat Ortamının Değerlendirilmesi: Bu Bağlamda Dönemin, Özellikle Resim Sanatında Üretilen İşlere Yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
Özkan, S. (2012, Eylül). Azerbaycan'ın İlk Mizah Dergisi: Molla Nasreddin. 29 Ağustos 2016 Tarihinde http://www.gunceltarih.org/2012/09/azerbaycann-ilk-mizah-dergisi-molla.html adresinden erişildi.
Pakman, B. (2016, Mart). Molla Nasreddin Dergisi. 29 Ağustos 2016 Tarihinde https://bpakman.wordpress.com/baku-2010-fotograflar/ozgun-kultur-ozgun-sanatcilar/mollanasred/ adresinden erişildi.
Savacı, H.C., (2010). Cumhuriyet Dönemi Ressamlarının (1923-1950) Anadolu Kültürünü Tanımaya Yönelik Çalışmaları ve Türk Resmine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Tansuğ, S. (1993). Çağdaş Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Uz, A. (2012). Tuvale Yansıyan Anadolu Kültürü. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt:1-Sayı:1,66-73.
Uzun, D. (2011). Azerbeycan Resim Eğitiminin Gelişmesinde Azerbaycan Azim Azimzade Ressamlık Mektebinin Önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Uzunoğlu, M. (2013). Kültür-Sanat İlişkisi Bağlamında Cumhuriyetin İlk Yıllarında Özgün Türk Resmi Oluşturma Çabaları. İdil Dergisi, Cilt:2-Sayı:10, 150-169. DOI: 10.7816/idil-02-10-10
Qurbanova, Z. (2010). Əzim Əzimzadə: Ürək yarası. 29 Ağustos 2016 tarihinde http://www.anspress.com/medeniyyet/30-04-2010/ezim-ezimzade-urek-yarasi adresinden erişildi.
(2012, 18 Eylül). When Satire Conquered Iran. NYR Daily-The New York Review Of Books. 29 Ağustos 2016 Tarihinde http://www.nybooks.com/daily/2012/09/18/when-satire-conquered-iran-molla-nasreddin/ adresinden erişildi.
Yıldırım, İ.M., (2015). Molla Nesreddin Dergisi ve Türkiye. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı:4/2, 658-666.
(2011). 1920-39 Arası Dönemde Türkiye’de Sanat Ortamı. 29 Ağustos 2016 tarihinde http://thearthistoryjournal.blogspot.com.tr/2011/02/1920-39-aras-donemde-turkiyede-sanat.html adresinden erişildi.
Türkiye’de Resim Sanatı 29 Ağustos 2016 tarihinde http://www.gateofturkey.com/section/tr/442/7/kultur-ve-sanat-guzel-sanatlar-plastik-sanatlar adresinden erişildi.