AFRO-AVRASYA ÜLKELERİNDE İSLAMİ MUHASEBE VE KÜLTÜREL PARADİGMASININ SPESİFİK ÖZELLİKLERİ

Geçmişten günümüze kadar insanı ilgilendiren pek çok olay ve olgu üzerinde etkisi olan din, ekonomik olay ve olgular üzerinde de etkili olmuştur. Din ve dini, pratiğe döken insanların oluşturduğu toplumlar arasında karşılıklı bir ilişkinin varlığı ve bu ilişkinin toplumun bütün alanları üzerinde etkisi olduğu da kabul edilmektedir. Ayrıca din, kültürü oluşturan pek çok unsurdan birisidir ve toplumun yapısını şekillendirmektedir. En önemli toplumsal ilişki biçimlerinden biri olan ekonominin kültür ve din ile etkileşmediğini düşünmek yanlış olacaktır. Bu bağlamda düşünüldüğünde çevresiyle sürekli etkileşim içinde olan muhasebenin sosyolojik bir çevresel faktörü olan dinden etkilenmemiş olması ise mümkün değildir. Ayrıca muhasebe sistem ve uygulamaları, toplumların kültürel farklılıklarından etkilenmekte ve sosyokültürel değerlerine göre şekillenmektedir. Bireylerin içinde bulundukları kültürel yapı onların oluşturdukları muhasebe verilerini veya muhasebe verileri ışığında aldıkları kararları etkileyecektir. Bu çalışmanın amacı, İslami muhasebenin özelliklerini ve bu özelliklere yol gösterici bazı temel ilkeleri tespit etmektir. Ayrıca çalışmada Afro-Avrasya bölgesinde yer alan Müslüman çoğunluklu ülkeler, İslami kuralların devlet yönetimine dahil ediliş durumlarına göre sınıflandırılmış ve Hofstede tarafından ileri sürülen kültürel boyutlar bağlamında karşılaştırılmaları yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Afro-Asya Ülkeleri, İslami Muhasebe, Din, Kültür

ISLAMIC ACCOUNTING AND SPECIFIC FEATURES OF ITS CULTURAL PARADIGM IN AFRO-EURASIAN COUNTRIES

Religion that has an impact on many case and event related with human also has an effect on economic cases. It is accepted that there is a relation between religion and the society in which people put the religion into practice, and this relation has an effect on all field of society. Furthermore religion is one of many elements that create culture and shape the social structure. It is a mistake to suppose that there isnt any interaction among culture, religion and economy that one of the most important forms of social relations. When considered in this context, it isnt possible that accounting which has continual interaction by its environment wasn’t effected by the religion that was an environmental factor of accounting. Additionally, accounting systems and practices are affected by cultural differences and shaped by socio-cultural values. The cultural structure of individuals will affect accounting data or the decisions which taken by using these accounting data. The aim of this study is to determine the features of islamic accounting and some guiding principles for these features. Furthermore, muslim countries located in the Afro-Eurasian region, clasified acording to the inclusion of islamic rules into the state administration and made comparisons in the context of cultural dimensions of Hofstede.

Keywords:

Afro-Asian Countries, Islamic Accounting, Religion, Culture,

PDF

___

Ahmed, A. A. (2012) Accounting in Islamic Perspective: A Timely Opportunity A Timely Challenge. ASA University Review, Vol. 6, No. 2, pp.11-30.
Ali, K. ve Leaman, O. (2008). Islam: The Key Concepts. London: Routledge Inc.
AYDEMİR, M. ve DEMİRCİ M. K. (2006). İşletmelerin Küreselleşme Stratejileri ve Kobi Örnekleminde Bir Uygulama. Ankara: Gazi Kitabevi.
Badshah, I. Mellemvik, F. ve Timoshenko, K. (2013) Accounting from a religious perspective: a case of the Central government accounting in Islamic republic of Pakistan. Asian Economic and Financial Review Vol. 3, No. 2, pp. 243-258.
BEKCİ, İ., APALI, Y. ve APALI, Y. (2014a) Semavi Dinlerin Görünmeyen Muhasebe Panoraması: Hristiyanlıkta Muhasebe Geleneği. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, Cilt 2, Sayı 2, ss.88-100.
BEKCİ, İ., APALI, Y. ve APALI, Y. (2014b) Semavi Dinlerin Görünmeyen Muhasebe Panoraması Yahudilikte Muhasebe Motifleri. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, Cilt 2, Sayı 3, ss. 44-60.
BEKCİ, İ., APALI, Y. ve APALI, Y. (2014c) Semavi Dinlerin Görünmeyen Muhasebe Panoraması: İslamiyette Muhasebe Bulguları. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, Cilt 2, Sayı 2, ss.101-118.
CAN, A. V., (2008) Bir Ayetin Işığında İslam Dininin Muhasebeye Bakışı. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 15, ss 1-10.
CATEORA, P.R. (1993). International Marketing. Eighth Edition, USA: Irwin Inc.
ÇANKAYA, F. ve AYDOĞAN, E. (2008) Kültürel Farklılıklar Çerçevesinde Muhasebe Standartlarının Uyumu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1 ss. 299-326.
Dima, C., Stefana, M., Delia, D. ve Păiuşan, L. (2010) Specific features of Islamic accounting and cultural paradigm. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/27174/. Erişim Tarihi 20.05.2016.
Dima, Ş. M., Dima, B., Megan, O. ve Păiuşan, L. (2014) A discussion over IFRS’ adoption in Islamic countries. Accounting and Management Information Systems, Vol. 13, No. 1, pp. 35–49
GEGEZ, E., ARSLAN, M., CENGİZ, E. ve UYDACI, M. (2003). Uluslararası Pazarlama Çevresi. İstanbul: Der Yayınları.
GÖKGÖZ, A. (2010) Perspektifte Muhasebenin Doğuşunu ve Gelişimini Etkileyen Faktörler. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt1, Sayı 1,ss 167-177.
GÜNEŞ, A. (2014) Sosyolojik Olarak Din Ve Toplum İlişkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 24, Sayı 1, ss. 153-164
Güve, M. (2012) Kültürün Bir Unsuru Olarak Din. Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss.933-948.
http://mushaf.diyanet.gov.tr/ Erişim Tarihi 07.05.2016.
http://www.asaub.edu.bd/data/asaubreview/v6n2sl2.pdf. Erişim Tarihi 10.05.2016.
http://www.etimolojiturkce.com/kelime/muhasebe. Erişim Tarihi 15.05.2016.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.573897d3c4aae0.41179031. Erişim Tarihi 15.05.2016.
https://www.geert-hofstede.com/national-culture.html. Erişim Tarihi 10.09.2016
https://www.muslimpopulation.com/index.html. Erişim Tarihi 05.09.2016
Kamla, Rania., Gallhofer, Sonja. ve Haslam, Jim. (2006) Islam, nature and accounting: Islamic principles and the notion of accounting for the environment. Accounting Forum, Vol 30, No 3, pp. 245–265.
Kandemir, C. (2014) Muhasebenin Ekonomi Politiği: Dış Dinamikler. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, , Cilt 1, Sayı 1, ss. 38-74.
Keegan, W.J. ve Schlegelmilch, B.B. (2001). Marketing Management: A European Perspective. Sixth Ed., Harlow, Prentice Hall Inc.
Keskin, Y.M. (2004) Din ve Toplum İlişkileri Üzerine Bir Genelleme. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, ss. 7-21.
Khan, B. ve Crowne-Mohammed, E.A. (2010) The Value of Islamic Banking in the Current Financial Crisis. https://www.bu.edu/rbfl/files/2013/09/KhanCrowne-Mohammed.pdf. Erişim Tarihi 12.05.2016.
Lehman, G. (2004) Accounting, accountability, andreligion: Charles Taylor’s Catholic modernity and the Malaise of a disen¬chanted world. https://www.researchgate.net/publication/247874463. Erişim Tarihi 07.05.2016.
Mahdi, S. ve Arash, A. (2014) , A Study on the Influences of Islamic Values on Iranian Accounting Practice and Development. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, Vol 10, No 4, pp. 154-182.
Napier, C. (2007) Other Cultures, Other Accounting? Islamic Accounting from Past to Present. Paper presented at the 5th Accounting History International Conference, Banff, Canada, 9-11 August, http://memberfiles.freewebs.com/45/34/63343445/documents/Islamic%20accounting%20from%20past%20to%20present.pdf. Erişim Tarihi 17.05.2016.
Napier, C. (2009) Islamic accounting current issues,past roots. Accounting History , Vol 14, No 1,pp.121-144.
OZTURK, E. (2015) Muhasebedeki Değerleme Yaklaşımları Üzerine Kültürel Bir Değerlendirme. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, Cilt 1, Sayı 3, ss. 17-33.
Suandi, A. B. (2015) Islamic Accounting in Indonesia: A Review from Current Global Situation. http://eb-islam.wg.ugm.ac.id/index.php/makalah. Erişim Tarihi 02.09.2016.
Sulaiman, M. (2003) The influence of riba and zakat on Islamic accounting. Indonesian Management and Accounting Review, CVol 2, No 2, pp. 149-167.
Toyne. T. ve Walters, G.P. (1993). Global Marketing Managament; A Stratagic Perspective. Second Edition, Allyn And Bacon Inc.
Trokic, A. (2015) Islamic Accounting; History, Development and Prospects. http://www.ojs.unito.it/index.php/EJIF/article/view/1043. Erişim Tarihi 02.09.2016.
Ülkü, S. (2014) Dinlerin Muhasebe Bilimi Üzerindeki Etkileri. III. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı-III, 15-18 Mayıs, Sakarya, ss.215-227.
ÜLKÜ, S. (2015) Üç Semavî Dine Ait Prensiplerin Muhasebe Biliminin Oluşumu Üzerindeki Muhtemel Etkileri. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss.171-197.
YAKUT, H. (2012) Örgütsel Davranışta Kültürler Arası Etik Çalışmaları Üzerine Bir Eleştiri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 1, Sayı 15 ss. 115-125.