ADANA MÜZESİ'NDEN ATTİKA TİPİ LAHİT PARÇALARI

Bu çalışma ile Adana Müzesi'ne satın alma yoluyla kazandırılmış olan iki lahit parçasının stilistik ve ikonografikaçıdan değerlendirilmesi yapılmış ve bilim dünyasına tanıtılması amaçlanmıştır. Kabartmalı sahneler içeren bu lahitparçalarından biri Dionysos (Env. No. 5826), diğeri ise savaş (Env. No. 898) konulu olup, her iki örnek de birer AttikaTipi lahde aittir. Fakat stilistik özellikleri ve hammaddeleri bunların Attika'da değil, Anadolu'da birer taklit olaraküretildiklerini düşündürmektedir.MS. 140-180 yılları arasına tarihlediğimiz Dionysos konulu lahit parçası aracılığı ile Attika lahitlerinin üretilmey ebaşlanmasından kısa bir süre sonra Anadolu'ya ihraç edilmeye başlandığı ve burada yerel versiyonlarının üretildiğ ianlaşılmaktadır.MS 3. yüzyılın ilk dörtlüğüne tarihlediğimiz Savaş konulu Adana örneği ise pervazındaki bezemesi ile Attika tipilahitlerde pervaz süsü olarak tamamen bitkisel bezeme kullanma geleneğini gösteren önemli ö rneklerden bir olarakkarşımıza çıkmaktadır.

FRAGMENTS OF ATTIC SARCOPHAGUS FROM ADANA MUSEUM

This study stylistically and iconographically evaluates two sarcophagus fragments at the Adana Museum and introduces them to the scholars working in the field. These sarcophagus fragments with reliefs depict Dionysus (Inventory number 5826) and war (Inventory number 898) scenes and both examples belong to Attic type sarcophagi. However, their stylistic peculiarities and materials suggest that they were not produced in Attica but imitated in Anatolia. The Dionysus sarcophagus fragment which we dated to 140-180 CE suggests that Attic sarcophagi were exported to Anatolia very shortly after their appearance in Attica and local versions were produced there. The battle-themed Adana sample which we dated to the first quarter of the 3rd century CE which uses completely vegetal decorated patterns at the fillet comes out as one of the most important examples showing that the completely vegetal decorations used on Attic type sarcophagi.

PDF

___

Andreae, B. (1980). Sarkophage mit Darstellungen aus dem Menschenleben. Die römischen Jagdsarkophage, ASR 1, 2. Berlin.
Chéhab, M. H. (1968). Sarcophages à relief de Tyr, BMusBeyrouth 21. Paris.
Chéhab, M. H. (1985). Fouilles de Tyr. La nécropole. 3. Description des fouilles, BMus.Beyrouth 35, 483-805.
Durugönül, S. - Kaplan, D., (2009). Kilikia’da Bir Amazon Lahdi. Gephyra, 6, 149 – 157.
Fuchs, W. (1959). Die Vorbilder der Neuattischen Reliefs. JDI EH 20. Berlin.
Grassinger, D. (1999). Die mythologischen Sarkophage. Achill bis Amazone. ASR 12. 1. Berlin.
Karaosmanoğlu, M. (1996). Anadolu Mimari Bezemeleri. Roma Çağı Yumurta Dizisi. Erzurum.
Koch, G. (1982). Östliche Sarkophage in Rom. BJb 182, 167-208.
Koch, G. - Sichtermann, H. (1982). Römische Sarkophage. München.
Koch, G. (1993). Einige Fragmente Figurengeschmückter Sarkophage. AA 1993, 409-435.
Koch, G. (2001). Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri. İstanbul.
Koch, G. (2010). Türkiye'deki Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri, Antalya.
Kreikenbom, D. (1990). Bildwerke nach Polyklet. Kopienkritische Untersuchungen zu den männlischen statuarischen Typen nach polykletischen Vorbildern. Diskophoros, Hermes, Doryphoros, Herakles,Diadumenos. Berlin.
Matz, F. (1968a). Die dionysischen Sarkophage. ASR 4. 1. Berlin.
Matz, F. (1968b). Die dionysischen Sarkophage. ASR 4. 2.Berlin.
Matz, F. (1975). Die dionysischen Sarkophage. ASR 4. 4. Berlin.
Nocentini, S. (1964). Un sarcofago bacchico al Museo Bardini di Firenze. AA 1964, 313-318.
Oakley, J. H. (2011). Die Attischen Sarkopkage.Die antiken Sarkophag-Reliefs. Band III. Andere Mythen, IX. Berlin.
Redlich, R. (1942). Die Amazonensarkophage des 2. und 3. Jahrhunderts n.Chr. Schriften zur Kunst des Altertums. Band 4. Berlin.
Robert, C. (1968). Mythologische Cyklen. Die antiken Sarkophag-Reliefs. Band II. Mythologische Cyklen. Rome.
Rodenwaldt, G. (1933). Sarcophagi from Xanthos. JHS 53, 181-213.
Rogge, S. (1995). Die attischen Sarkophage. Achill und Hippolytos. ASR 9. 1. 1. Berlin.
Saverkine, I. I. (1979). Römische Sarkophage: Römische Sarkophage in der Ermitage. Berlin.
Vandeput, L. (1997). The Architectural Decoration in Roman Asia Minor. Sagalassos: a Case Study. SEMA I. Brepols.
Wiegartz, H. (1977). Zu Problemen einer Chronogie der attischen Sarkophage. AA, 1977, 383-388.
Zanker, P. (1974). Klassizistische Statuen. Studien zur Veränderung des Kunstgeschmacks in der römischen Kaiserzeit. Mainz am Rhein.