Gediz Havzası’nda Yıllık Bitki Deseni Değişimlerinin Ekonomik Nedenleri ve Sulama Suyu Talebine Etkileri

Gediz Havzası'nda yıllar içinde yaşanan farklı şiddetlerdeki kuraklıklar, havzanın orta ve aşağı kısımlarında bulunan yaklaşık 110000 hektar sulama alanında sürdürülen tarımsal faaliyetleri etkilemiştir. Yapılan çalışmada, 1995-2012 yılları arasında Gediz Havzası'nda tarımsal sulama yapılan alanların büyüklüğünde, ürün alım fiyatlarında, bitki deseninde ve sulama suyuna olan ihtiyaçta yaşanan değişimler tespit edilmiş ve aralarındaki ilişkiler doğrusal regresyon yöntemiyle irdelenmiştir. Bitki deseni değişimlerinde bir önceki yılın ürün fiyatları ile doğrudan bir ilişki bulunduğu, çiftçinin buna göre davrandığı ve sonucunda havzadaki hâkim ürün önceliğinin değiştiği belirlenmiştir. Ayrıca ürün desenindeki değişim sonucunda aylık sulama suyu tahsis planlarının etkileneceği, pik su ihtiyacı değerlerinin ve tarihlerinin değişeceği vurgulanmıştır

Economical Grounds of Annual Crop Pattern Changes and Its Effects on Irrıgation Water Demands in Gediz Basin

Through out the years in Gediz river basin, droughts of different severities have been influential on approximately 100000 hectars of irrigation areas located in the middle and the lower regions of the basin on agricultural activies. In this study, the changes and the interrelations of agriculturally irrigated areas, crop purchase prices, crop patterns and crop water demands in Gediz river basin between years 1995-2012 have been determined and examined by regression analysis. It has been detected that, there exists a relationship between crop pattern changes and previous years crop prices and the farmers behave according to it, thus changing the prior crop in the basin’s pattern. Also it has been discovered that, change in the crop pattern also changes the peak irrigation water amount and it’s date, thus the water allocation plans of the basin

PDF

___

[1] Harmancıoğlu, N. 2004. Su Kaynakları Yönetiminde Sürdürülebilirlik Göstergeleri. IV. Ulusal Hidroloji Kongresi, İstanbulTeknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, 21-25 Haziran, İstanbul.
[2] Gürses, H. 2005. Gediz Havzası’nda Sulanan Alanlardaki Ürün Deseni ve Ürün Alım Bedelleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Lisans Tezi, İzmir.
[3] Hiessl, H., 1987. Risk aspect in the determination of optimal cropping patterns. Engineering reliability and risk in water resources; 124: 485-498.
[4] Çetinkaya, C. P. Fistikoglu, O., Fedra, K., and Harmancioglu, N. B., 2008. Optimization methods applied for sustainable management of water-scarce basins. Journal of hydroinformatics;10.1 :69-95.
[5] Guimarães, L. T. ve Magrini, A. 2008. A proposal of indicators for sustainable development in the management of river basins. Water Resources Management, 22 (9), 1191–1202.
[6] Walmsley, J. J. 2002. Framework for measuring sustainable development in catchment systems. Environ Manage, 29 (2), 195–206.
[7] Muir, M. A. K., Ávila, B., Mishra, A., Koen, V. 2016. Key outcomes of the inception workshop: Addressing water security, climate impacts and adaptation responses in Africa, Americas and Asia; 7s., illus., SC2015/WS/31.
[8] Duman, A.O. 2013. Aşağı Gediz Sulamalarında Bitki Deseni ve Alım Fiyatları İlişkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Lisans Tezi, İzmir.
[9] Değirmenci, İ. 2010. Su ve Toprak Kaynakları Planlaması, Poyraz Ofset, Ankara.
[10] Özgenç, N., Erdoğan, F.C. 1988. DSİ Sulamalarında Bitki Su Tüketimleri ve Sulama Suyu İhtiyaçları, DSİ Basım ve Foto-Film İşletme Müdürlüğü Matbaası, s.475, Ankara.
[11] T.Ü.İ.K., 2014. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.d o?alt_id=1014