NİYÂZÎ-İ MISRÎ’NİN TEFSÎRU FÂTİHATİ’L-KİTÂB ADLI RİSALESİNİN TAHKİK VE DEĞERLENDİRMESİ

Niyâzî-i Mısrî, hicrî XI. asırda yaşamış bir Osmanlı âlimidir. Mutasavvıf kişiliği ile şöhrete kavuşmuştur. Pek çok alanda eser te’lif etmiştir. Bu makalemizde ona ait olan Tefsîru Fâtihati’l-Kitâb adlı yazma eseri dört farklı nüsha çerçevesinde tahkik etmeyi amaçladık. Nüshalar hakkında bilgi verip tahkike geçtik ve eserle ilgili değerlendirme ile makaleyi sonlandırdık.

EDITION AND CRITIQUE OF NIYAZI MISRI’S TEFSIRU FATIHATI’L-KITAB

Niyâzî-i Mısrî, who lived in the XI. centry (A.H.), is on Ottoman scholar. He is famous by mystical personality. He has works in the different fields. In this article, we aimed of the edition of the Tafsir Fatiha al-Kitab (Commentary of the Opening Chapter of Quran) by comparing four manuscripts of it. Firstly, we gave an information about the manuscripts and edited it. Secondly, we evaluated and examined the results. And we concluded the article. 

___

  • Ahmed b. HANBEL, Ebû Abdullah eş-Şeybânî, el-Müsned, (Thk: Şuayb el-Arnaût, Adil Mürşid ve dğlr), Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 1421/2001.
  • Aşkar, Mustafa, “Niyâzî-i Mısrî”, DİA, XXXIII, İstanbul, 2007.
  • Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri I-III, İstanbul, 1333/1917.
  • Demirli, Ekrem, “Niyâzî-i Mısrî”, DİA, İstanbul, 2007.
  • Ebû Bekr er-Râzî, Zeynüddin Ebû Abdullah, Muhtâru’s-Sıhâh, (Thk: Yusuf eş-Şeyh Muhammed), el-Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut, 1420/1990.
  • Ebû Nuaym el-İsbehânî, Ahmed b. Abdullah, Ma’rifetü’s-Sahabe, (Thk: Adil b. Yusuf el-Azzâzî), Dâru’l-Vatan, Riyad, 1419/1998.
  • Ebü’l-Fadl el-Meydanî, Ahmed b. Muhammed, Mecmeu’l-Emsâl, (Thk: Muhammed Muhyiddin Abdülhamid), Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, trs.
  • İbn Abdilberr, Ebû Ömer Yusuf b. Abdullah en-Nemerî, el-İstîâb fî Ma’rifeti’l-Ashâb, (Thk: Ali Muhammed el-Bicâvî), Dâru’l-Cîl, Beyrut, 1412/1992.
  • İbn Mace, Muhammed b. Yezid el-Kazvinî, Sünen, (Thk: Muhammed Fuad Abdülbâkî), Dâru’l-Fikr, yrs, trs.
  • İbn Sa’d, Ebû Abdullah el-Hâşimî, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, (Thk: Muhammed Abdulkadir Atâ), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1410/1990.
  • İbnü’l-Hatîb, Muhyiddin Muhammed b. Kasım b. Yakub, Ravzu’l-Ahyâri’l-Müntehab min Rebîı’l-Ebrâr, Dâru’l-Kalemi’l-Arabi, Haleb, 1423.
  • Kara, Mustafa, Niyazi-î Mısrî, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1994.
  • Mâlik b. Enes, Ebû Abdullah el-Asbahî, Muvatta’, (Thk: Muhammed Fuad Abdülbâkî), Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Mısır, trs.
  • Müslim b. el-Haccac, Ebu’l-Hüseyn el-Kuşeyrî, Sahîh-i Müslim, (Thk: Muhammed Fuad Abdülbâkî), Dâru’l-Cîl, Beyrut, trs.
  • Niyâzî-i Muhammed Mısrî, Mawâidu’l-İrfan: İrfan Sofraları, (Tercüme: Süleyman Ateş), Emel Matbaası, Ankara, 1971.
  • Niyazî Divanı, İstanbul Maarif Kitaphanesi, İstanbul, trs.
  • es-Seâlibî, Ebu Mansur Abdülmelik b. Muhammed, et-Temsîl ve’l-Muhâdara, (Thk: Abdulfettah Muhammed el-Hulv), Darü’l-Arabiyye li’l-Kitab, yrs, 1981.
  • Yetik, Erhan, “Tasavvufi Açıdan Fatiha Tefsiri (İsmail-i Ankaravi’nin Futühat-ı Ayniyesi Üzerine Bir Çalışma)”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 8, Samsun, 1996.
  • ez-Zeccâc, Ebû İshak İbrahim b. es-Sirrî, Meâni’l-Kur’ân ve İ’rabühü, (Thk: Abdülcelil Abduh Şelebî), Alemü’l-Kütüb, Beyrut, 1408/1988.
  • ez-Zemahşerî, Ebü’l-Kasım Mahmud Carullah, el-Keşşâf an Hakaiki Ğavâmidı’t-Tenzîl, Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, Beyrut, 1407.