Kültür tarihimizi mayalayan en büyük şahsiyetlerinden biri olan Hacı Bektâş-ı Velî’nin kendi döneminden itibaren her devirde pek çok seveni ve takipçisi olmuştur. “Bektâşîlik” tarîkatını teşekkül ettiren Hacı Bektâş-ı Velî, “Makâlât” isimli eserinde tarîkatının temel öğretileri olan “Dört Kapı-Kırk Makam” anlayışını ele almıştır. Hacı Bektâş-ı Velî‘nin din, ahlâk ve tasavvuf anlayışını ortaya koyduğu en önemli eseri olan “Makâlât”ın temel amacı insanın Allah’a lâyık bir kul yani “insân-ı kâmil” olması için yerine getirmesi gereken inanç, ibâdet ve ahlâk doktrinlerini kazandırmaktır. Bunun için Hacı Bektâş-ı Velî eserde, “Tevhid”in yani Allah’ın birliğinin ne olduğunu, “îmân” ve “mârifet” anlayışını açıklamıştır. “Kendini bilen Rabbini bilir” ilkesine binaen “Âdem”i yani insanı; insanın yaratılış gayesini, fiziksel ve rûhî donanımlarını, sıfatlarını bildirilmektedir. Bir de “Şeytan”ı anlatan bir bölüm bulunmaktadır ki burada kendini tanıma ve Allah’a ulaşma yolunda insanın nefsiyle mücadelesindeki en büyük düşmanı olan şeytanı tanıması hedeflenmektedir. Bu çalışmada Hacı Bektâş-ı Velî’nin Makâlâtı bağlamında yukarıda zikredilen inanç, ibâdet ve ahlâk ilkeleri ile öğretileri üzerinde durulacaktır.