YÛNUS EMRE’NİN “ÇIKTIM ERİK DALINA ANDA YEDİM ÜZÜMÜ” MISRAIYLA BİLİNEN ŞİİRİNİN BİLİNMEYEN BİR ŞERHİ

XIII. yy’da yaşayan Yûnus Emre, şiirlerinde İslami anlayışla şekillenen dünya görüşünü, insana bakışını ve aşk anlayışını lirik, samimi ve içten söyleyiş ile dile getirmektedir. Mutasavvıf olan şairin tasavvufi heyecanlarını dile getirdiği şiirlerden özellikle şathiye türünde olanlar içerisinde birçok remiz, sembol ve kavram ihtiva etmesi ile izahı gerekli olan şiirlerdir. Bunlardan en meşhur olanı “Çıktım erik dalına…” mısraı ile başlayanıdır ve bu şiiri, XVI. yy’dan itibaren günümüze kadar pek çok kez şerh edilmiştir. Yapılan çalışma bahsi geçen “Çıktım erik dalına …” mısraı ile başlayan şiirin şimdiye kadar bilinmeyen bir şerh metnini konu etmektedir. Eser; Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar Böl., nr. 3568/2’de “Yûnus Emre'nin Dokuz Beytine Şerh /Haydar Şah” olarak kayıtlıdır. İçinde Arapça metinlerin de yer aldığı toplam 126 varaktan oluşan risalede çalışmanın konusu olan şerh metni 80b-115 vr. numaraları arasında ve toplam 35 varaktır.

___

  • AKBAYAR, Nuri (2001). Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay..
  • AYDIN YAĞCIOĞLU, Songül (2018). İsmail Hakkı Bursevî’nin Dil ve Türkçe ile İlgili Görüşleri, Uluslararası Türk Kültürü ve Medeniyeti Kongresi, Tam Metin Bildiri Kitabı, (ss.123-130). ISBN: 978-605-68845-0-4
  • CEYLAN, Ömür (2007). Tasavvufi Şiir Şerhleri. İstanbul: Kapı Yay..
  • FEHD, Tevfîk. "İlm-i Ahkâm-ı Nücûm", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ilm-i-ahkam-i-nucum (02.09.2021).
  • Metin Yurdagür, "Cefr", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/cefr (02.09.2021).
  • OCAK, A. Yaşar (2012). Yûnus Emre: 13-14. Yüzyıllar Arasında “Bir Garip Derviş-i Kalender-reviş” Yahut Kendi Zaman ve Zemininin İnsanı, Yûnus Emre (183-198). Ankara: Kültür ve Turizm Bak. Yay.
  • PEKOLCAY, Necla – Sevim, Emine (1991). Yûnus Emre Şerhleri. Ankara: Kültür Bak. Yayınları.