İNANÇLI İŞLEMLERDE EL VE İŞBİRLİĞİ İLE HAREKET KAVRAMI

İnançlı işlem kurumu, Türk-İsviçre Hukukunda kanunla düzenlenmiş olmayıp, doktrin ve uygulama tarafından geliştirilmiştir. Bir taşınmazın inançlı olarak devrinde inanılan kişi taşınmazın gerçekten malikidir. Bu sebeple inanılan kişinin -inanan ile aralarında yapılan inanç anlaşmasına aykırı olaraktaşınmazı üçüncü bir kişiye devretmesi durumunda, yapılan devir üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmamasından bağımsız olarak geçerlidir. Bununla birlikte Yargıtay’ın, taşınmazı devralan üçüncü kişi, inanılan ile el ve işbirliği içinde hareket etmekteyse, inananın taşınmazı devralan üçüncü kişiye karşı da tapu iptal tescil davası açabileceğine ilişkin yerleşik içtihatları mevcuttur. Yargıtay bu içtihatlarında, hukuki dayanak olarak TMK.m.1023 hükmünü veya muvazaayı göstermekte; bazı kararlarında ise el ve işbirliği ile hareket kavramının hem TMK.m.1023 hem de muvazaaya dayandığını ifade etmektedir. Ancak borç ilişkisinin nisbiliği ilkesinin bir sonucu olarak böyle bir durumda TMK.m.1023 hükmünün uygulama alanı bulunmamaktadır. Çalışmamızda Yargıtay’ın inançlı işlemlerdeki el ve işbirliği içinde hareket kavramının hukuki dayanağı olarak muvazaa ve ahlaka aykırı davranışla kasten zarar verme inceleme konusu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İnançlı işlem, El ve işbirliği ile hareket, TMK.m.1023, Borç ilişkisinin nisbiliğ, Ahlaka aykırı davranışla kasten zarar verme

PDF

___

Akipek, Jale/Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya: Eşya Hukuku, 2. Baskı, Beta Yayınları İstanbul 2018.
Akünal, Teoman: “Sorumluluk Hukukunda Sözleşmenin Nisbiliği Prensibinin Aşılması”, Yargıtay Dergisi, C.14, S.5, Temmuz 1988, s. 222-237.
Akyol, Şener: Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
Antalya, Gökhan/Topuz, Murat: Eşya Hukuku, C.IV/1, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
Atamer, Yeşim: Haksız Fiilden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması, 1. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul 1996.
Atamulu, İsmail: Türk Borçlar Hukukunda Muvazaa, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
Ateş, Derya: Borçlar Hukuku Sözleşmelerinde Genel Hukuka Aykırılık, Birinci Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
Aydoğdu, Murat/Kahveci, Nalan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Sözleşmeler Hukuku, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
Barlas, Nami: “Başkasının Sözleşme İlişkisine Müdahale Sebebiyle Sorumluluk”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C.I, İstanbul 2010.
Brehm, Roland: Berner Kommentar, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, 4. Auflage, Bern 2013.
Buz, Vedat: “Aynı Şahsın Farklı Hukuki Sebeplerle Sorumluluğu: TBK.m.60 Üzerine Düşünceler”, Batider, C. XXIX, S. 2, 2013, s. 19- 57.
Çağlayan Aksoy, Pınar: Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Unsurları Çerçevesinde Salt Malvarlığı Zararlarının Tazmini, 1. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık AŞ., İstanbul 2016.
Dural, Mustafa/Sarı, Suat: Türk Özel Hukuku, C.I, Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, 12. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
Eren, Fikret: Borçlar Hukuk Genel Hükümler, 24. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2019.
Ertaş, Şeref: Eşya Hukuku, 11. Baskı, Fakülteler Yayınevi, İzmir 2014.
Fellmann, Walter: Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Die einzelnen Vertragsverhältnisse, Band/Nr. VI/2/4, Der einfache Auftrag, Art. 394-406 OR, Bern 1992.
Gabriel, Bruno: Die Widerrechtlichkeit in Art. 41 Abs. 1 OR, Huber Druck, Entlebuch 1987.
Gautschi, Georg: Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Die einzelnen Vertragsverhältnisse, Band/Nr. VI/2/3, Der Werkvertrag, Art. 363-379 OR, Bern 1967.
Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C.II, 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
Gürpınar, Damla: Sözleşme Dışı Yanlış Tavsiyede Bulunma, Öğüt veya Bilgi Vermeden Doğan Hukuki Sorumluluk, Güncel Yayınevi, İzmir 2006.
Güvenç, Özgür: Taşınmazların İnançlı İşlemle Devri, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
Hatemi, Hüseyin: Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Kavramı ve Sonuçları, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1976.
Heierli, Christian/Schneider, Anton K.: Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529, 5. Aufl., Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2011.
Honsell, Heinrich/Isenring, Bernhard/Kessler, Martin A.: Schweizerisches Haftpflichtrecht, 5. Aufl. Schulthess Juristische Medien AG Schulthess Juristische Medien AG, Zürich 2013.
Kırca, Çiğdem: Bilgi Vermeden Dolayı Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk, 1. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 2004.
Kocayusufpaşaoğlu, Necip/Hatemi, Hüseyin/Serozan, Rona/Arpacı, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C.I, 5. Basıdan tıpkı 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
Kurtulan, Gökçe: “Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru”, MÜHF - HAD, C.23, S.1, s. 465-503.
Oftinger, Karl/Stark, Emil: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Band II, Teilband 1, 4. Aufl., Schulthess Polygraphischer Verlag AG, Zürich 1987 (II/1)
Oftinger, Karl/Stark, Emil: Schweizerisches Haftpflichtrecht, I, Allgemeiner Teil, 5. Aufl., Schulthess Polygraphischer Verlag AG, Zürich 1995 (I)
Oftinger, Karl: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Bd.1, 4. Aufl., Schulthess Polygraphischer Verlag AG, Zürich 1975.
Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe: Eşya Hukuku, 20. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, 16. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2018. (I)
Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.II, 13. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017. (II)
Oktay-Özdemir, Saibe: “Yargıtay’ın MK.m.1023’ün Yanlış Uygulandığı Üç Kararının Değerlendirilmesi”, Medeni Hukuk Alanındaki Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumları, C.I: Eşya Hukuku (20 Ekim 2016), Editörler: Prof. Dr. Tufan Öğüz/Prof. Dr. Baki İlkay Engin, İstanbul 2017, s. 199-223.
Rey, Heinz: Die Grundlagen des Sachenrechts und Das Eigentum, Band 1, 3. Aufl., Staempfli Verlag AG, Bern 2007.
Schmid, Jörg/Hürlimann-Kaup, Bettina: Sachenrecht, 4. Aufl., Schulthess, Zürich 2012.
Sirmen, Lale: Eşya Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017.
Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C.II, 5. Tıpkıbasım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993. (Borçlar)
Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Tekinay Eşya Hukuku, 5. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1989. (Eşya)
Topuz, Murat: Türk Özel Hukukunda Taşınmaz Mülkiyeti, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
Wiegand, Wolfgang: Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529, 5. Aufl., Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2011.
Yağcıoğlu, Ali Haydar: Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil Sorumluluğu, Birinci Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
Yakuppur, Sendi: Tapu Kütüğüne Güven İlkesi, 1. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
Yavuz, Cevdet/Acar, Faruk/Özen, Burak: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Bası, Beta Basım, İstanbul 2014.