İDARENİN ECRİMİSİL TALEBİNE YÖNELİK DEVLET İHALE KANUNU’NDAKİ BEŞ YILLIK SÜRENİN HUKUKİ NİTELİĞİ, TAHAKKUK VE TAHSİL AŞAMALARINDA AYRI DAVALAR AÇILMASI SORUNU (Karar İncelemesi)

Kamu mallarından yararlanma, genel yararlanma ve özel yararlanma usulleri çerçevesinde iki türlüdür. Bu yararlanma yöntemlerinin aksine, kamu mallarının büyük bir bölümü ise geçerli bir hukuki sebebe dayanmaksızın işgal edilerek kullanılmaktadır. Kamu taşınmazının işgal edilmesi nedeniyle, idarece, işgalin tespiti tarihinden geçmişe doğru beş yılı geçmemek üzere ecrimisil talep edilmektedir. Bu çalışmada, bu beş yıllık sürenin hukuki niteliği tartışılmıştır. Diğer yandan, bir kamu alacağı olarak ecrimisil, tarh-tebliğ-tahakkuk ve tahsil aşamalarında uyuşmazlıklara konu olmaktadır. Bununla beraber, tahakkuk aşamasında açılan davada yürütme durdurulmamışsa, tahsil aşamasına geçildiğinde ödeme emrine karşı yeni bir dava açılmaktadır. Böylece, aynı ecrimisil alacağı ile ilgili farklı mahkemelerde görülen iki dava ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, bu sorunun giderilmesine yönelik de önerilerde bulunulmuştur.

THE LEGAL NATURE OF FIVE YEAR PERIOD WHICH IS DIRECTED ADMINISTRATION’S MESNE PROFITS DEMAND IN THE STATE PROCUREMENT LAW, THE PROBLEM OF OPENING SEPARATE CASES IN THE ACCRUAL AND COLLECTION PHASES (Judgement Review)

Use of public property is possible through public and private use procedures. Despite these procedures, the majority of public properties are used by means of occupation, without any legally valid reason. In cases where a public property is occupied, mesne profits respecting a period which is not exceeding 5 years from the detection of the occupation backwards are claimed by the administration. In this study, the legal nature of this 5-year period is examined. On the other hand, mesne profits, as public claims, are subject to disputes in the phases of assessment, notification, accrual, and collection. If a stay of execution was not granted in the litigation, which was filed during the phase of accrual, a new case to contest the order of payment is filed in the phase of collection, therefore resulting in two separate lawsuits with the same subject matter but heard by two separate courts. Suggestions to overcome this problem are also made in this study.

PDF

___

Ahmet Vefik Paşa: Lehce-i Osmânî, (Hazırlayan: Recep Toparlı), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 743, Ankara 2000.
Akyılmaz, Bahtiyar/Sezginer, Murat/Kaya, Cemil: Türk İdare Hukuku, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017, (İdare Hukuku).
Akyılmaz, Bahtiyar/Sezginer, Murat/Kaya, Cemil: Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara 2019, (İdari Yargılama).
Aslan, Zehreddin: İdari Yargıda Yürütmenin Durdurulması, Gözden Geçirilmiş 2. Basım, Alfa Yayınları, İstanbul 2001.
Balta, Tahsin Bekir: İdare Hukukuna Giriş I, TODAİE Yayınları No: 117, Ankara 1968/1970.
Bulutoğlu, Kenan/Kurtuluş, Erciş: Bütçe ve Kamu Harcamaları, Araştırma, Eğitim, Ekin Yayınları, İstanbul 1981.
Candan, Turgut: Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş Dördüncü Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.
Çağan, Nami: Vergi Hukukunda Süreler, AÜHFY No. 389, Ankara 1975.
Çağlayan, Ramazan: İdare Hukuku Dersleri, Genişletilmiş 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
Derbil, Süheyp: İdare Hukuku, Gözden geçirilmiş ve düzeltilmiş Beşinci Bası, AÜHFY No:133, Ankara 1959.
Dönmez, Recai: “Vergi İcrası”, Mutluer, Kâmil/Heper, Fethi/Dönmez, Recai/Üyümez, M. Erkan: Vergi Hukuku, 4. Baskı, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 1536, Eskişehir 2006.
Duran, Lütfi: İdare Hukuku Ders Notları, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1982, (İdare Hukuku).
Düren, Akın: İdare Malları, Sevinç Matbaası, Ankara 1975, (İdare Malları).
Düren, Akın: İdare Hukuku Dersleri, Sevinç Matbaası, Ankara 1979, (İdare Hukuku).
Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2010.
Erginay, Akif: Kamu Maliyesi, Gözden Geçirilmiş ve İşlenmiş 12. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 1987.
Eroğlu, Hamza: İdare Hukuku, Işın Yayıncılık, Ankara 1984.
Ertaş, Şeref: Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı, Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi, İzmir 2011, (Eşya Hukuku).
Feyzioğlu, Feyzi N.: Zilyedlikte İadenin Mevzuu ve Şümulü, 1. Baskı, Baha Matbaası, İstanbul 1958.
Giritli, İsmet/Bilgen, Pertev/Akgüner, Tayfun/Berk, Kahraman: İdare Hukuku, Güncellenmiş Altıncı Basım, Der Yayınları, İstanbul 2013.
Gözler, Kemal/Kaplan, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, Güncelleştirilmiş 11. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2011.
Gözübüyük, Şeref: Yönetsel Yargı, 32. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2012.
Gözübüyük, A. Şeref/Tan, Turgut: İdare Hukuku Cilt II İdari Yargılama Hukuku, Güncelleştirilmiş 7. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2014, (İdari Yargılama).
Gözübüyük, A. Şeref/Tan, Turgut: İdare Hukuku Cilt I Genel Esaslar, Güncelleştirilmiş 12. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2018, (Genel Esaslar).
Gülan, Aydın: “Kamu Malları”, Özay, İl Han: Günışığında Yönetim, Alfa, İstanbul 1996.
Günday, Metin: İdare Hukuku, Güncellenmiş ve gözden geçirilmiş 10. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara 2015.
Hirş, Ernest: Zilyedliği gasp ve ona tecavüz (fuzuli işgal)den doğan tazminat (ecrimisil) talepleri, Kenan Matbaası, İstanbul 1943.
İnalcık, Halil: Osmanlı İdare ve Ekonomi Tarihi, İsam Yayınları, İstanbul 2011.
Kaman, Nur: “Kamu Malları”, Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/Kaman, Nur/Özdemir, Eyüp/Üstün, Gül/Tekinsoy, Okan: İdare Hukuku, Güncellenmiş 5. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
Kaneti, Selim/Ekmekci, Esra/Güneş, Gülsen/Kaşıkcı, Mahmut: Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2019.
Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukukunda Süreler, Yetkin Yayınları, Ankara 2000, (Süreler).
Karakoç, Yusuf: Kamu Alacaklarının Tahsili Aşamasında Ortaya Çıkan ve Vergi Yargısında Çözümlenen Uyuşmazlıklar, Yetkin Yayınları, Ankara 2000, (Kamu Alacaklarının Tahsil Aşaması).
Karakoç, Yusuf: Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu, Yetkin Yayınları, Ankara 2005, (Kamu Malları Ecrimisil).
Karakoç, Yusuf: Kamu İcra Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2016, (Kamu İcra Hukuku).
Karakoç, Yusuf: Genel Vergi Hukuku Ders Kitabı, Birinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017, (Genel Vergi).
Karakoç, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017, (Vergi Yargılaması).
Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 14. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2011.
Kırbaş, Sadık: Devlet Malları, 2. Baskı, Ankara 1988.
Kutlu Gürsel, Meltem: Kamulaştırma Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
Mutluer, Kâmil: Vergi Genel Hukuku, 1. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006, (Vergi Genel).
Mutluer, Kâmil: Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, Değiştirilmiş ve Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2011, (Genel ve Özel Hükümler).
Onar, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları I. Cilt, Üçüncü Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966, (I. Cilt).
Onar, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları II. Cilt, Üçüncü Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966, (II. Cilt).
Onar, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları III. Cilt, Üçüncü Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966, (III. Cilt).
Osmanlıca-Türkçe Sözlük, Birinci Basım, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1977.
Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami/Göker, Cenker: Vergi Hukuku, Gözden Geçirilmiş Değişiklikler İşlenmiş 28. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2019.
Özay, İl Han: Günışığında Yönetim, Alfa, İstanbul 1996, (Günışığında Yönetim).
Özay, İl Han: Günışığında Yönetim II Yargısal Korunma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010, (Yargısal Korunma).
Özyörük, Mukbil: İdare Hukuku Dersleri, 1973.
Reisoğlu, Safa: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 22. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2011.
Sancakdar, Oğuz/Us, Eser/Kasapoğlu Turhan, Mine/Önüt, Lale Burcu/ Seyhan, Serkan: İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
Sarıca, Ragıp: İdari Kaza Cilt I İdari Davalar, Kenan Matbaası, İstanbul 1949.
Sezginer, Murat: İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara 2000.
Söyler, İlhami: Devlet Mallarının Kamu Finansmanı Açısından Değerlendirilmesi, T.C. Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayın No: 2005/ 368, Ankara 2005.
Şenyüz, Doğan/Yüce, Mehmet/Gerçek, Adnan: Vergi Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2018.
Tan, Turgut: İdare Hukuku, Güncelleştirilmiş 7. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2018.
T.C. Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü: Ecrimisil İşlemleri, Ankara 1998.
Tekinay, Selâhattin Sulhi: Borçlar Hukuku Cilt II, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Beşinci Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1985.
Tikveş, Özkan: İdare Hukuku, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir 1983.
Yavuz, Nihat: Uygulamada Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı) Davaları, 1. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 1997.
Yayla, Yıldızhan: İdare Hukuku, Tıpkı 2. Basım, Beta Yayıncılık, İstanbul 2010.
Yıldırım, Turan: “İdari İşlemler”, Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/ Kaman, Nur/Özdemir, Eyüp/Üstün, Gül/Tekinsoy, Okan: İdare Hukuku, Güncellenmiş 5. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013, (İdari İşlemler).
Zabunoğlu, Yahya Kâzım: İdare Hukuku Cilt 1, Yetkin Yayınları, Ankara 2012, (Cilt 1).
Zabunoğlu, Yahya Kâzım: İdare Hukuku Cilt 2, Yetkin Yayınları, Ankara 2012, (Cilt 2).
Akgündüz, Ahmet: “İslam Hukukunda Ecr-i Misil Müessesesi ve Günümüz Hukukuna Te’sirleri”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, 1984, s. 339-375.
Başar, Cemal: “Kamu İcra Hukukunun Anayasal Temelleri”, DEÜHFD, C. 16, Özel Sayı, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, 2014, s. 4567-4611.
Buhur, Sami: “Ecrimisil Alacakları İle İlgili Düşündürücü Bir Uygulama Örneği”, E-Yaklaşım, S. 247, 2013.
Coşkun Karadağ, Neslihan: “Zamanaşımı Sürelerine Etkisi Açısından ‘Mücbir Sebepler’ ve ‘Ödeme’ye Eleştirel Bakış, AÜHFD, C. 61, S. 3, 2012, 1017-1055.
Çaptuğ, Mehpare/Avcıoğlu Aksoy, Ezgi: “Kamu İcra Hukuku İşlemlerinde Yetki ve Şekil Unsuru”, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı-2017, s. 2893-2953.
Demirkol, Selami: “İptal Davasında İdari İşlemin Beş Unsuru”, Sayıştay Dergisi, C. 9, S. 29, s. 1998, s. 65-89.
Duran, Lütfi: “Kamusal Malların Ölçütü”, İHİD, C. 5, S. 1-3, 1984, s. 35- 48, (Kamusal Mallar).
Ertaş, Şeref: “Sürekli Borç İlişkilerinde (Dauerschuldverhaeltnisse) Zaman aşımı”, DEÜHFD, C. 16, Özel Sayı (Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan), 2014, s. 3093-3104, (Zamanaşımı).
Gök, Özgecan: “Kamu İcra Hukuku’nda Ödeme Emrine Karşı Dava Açma Süresi ve Anayasaya Uygunluğu: Bir Anayasa Mahkemesi Kararının Düşündürdükleri”, DEÜHFD, C. 12, Özel S., 2010, s. 381-433).
Gündüz, F. Ebru: “Mücbir Sebebin İdari Dava Açma Süresine Etkisi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXIII, S. 2, 2019, s. 237-266.
Karakoç, Yusuf: “Kamu Mallarının Değerlendirilmesi Açısından Ecrimisil”, Türk İdare Dergisi, Yıl: 65, S. 399, 1993, s. 163-172, (Ecrimisil).
Karakoç, Yusuf: “Ecrimisil Alacaklarında Zamanaşımı (Danıştay Kararının Düşündürdükleri)”, Yargı Kararları Işığında Vergi Sorunlarının Çözümü, DEÜHF Döner Sermaye İşletmesi Yayınları: No: 69, İzmir 1996, s. 31-43, (Ecrimisil Zamanaşımı).
Karakoç, Yusuf: “Gelir Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay (Gelirin Elde Edilmesi)”, Yargı Kararları Işığında Vergi Sorunlarının Çözümü, DEÜHF Döner Sermaye İşletmesi Yayınları: No: 69, İzmir 1996, s. 165-210, (Gelir Vergisinin Doğuşu).
Karakoç, Yusuf: “Mecelle (Mecelle-i Ahkâmı Adliyye)”, Güncel Hukuk, C. 2, S. 98, 2012, s. 60-61, (Mecelle).
Kıratlı, Metin: “Yürütmenin Durdurulması”, AÜSBFD, C. 21, S. 4, 1966, s. 173-196.
Koçak, Halis: “Ecrimisil Alacağının Tespiti, Takdiri, Tebliği ve Tahsili”, Yaklaşım Dergisi, S. 223, Temmuz 2011, s. 75-79.
Narter, Recep/Arıkan, Abdullah: “Kamu Alacaklarının Tahsil Sürecinin Belirlenmesinde İdarenin Seçimlik Hakkı Var Mıdır?”, DEÜHFD, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C.21, Özel S., 2019, s. 1529-1546.
Onar, Sıddık Sami: “Osmanlı İmparatorluğunda İslâm Hukukunun Bir Kısmının Codification’u, Mecelle”, İÜHFM, XX/1-4, İstanbul 1954, s. 57-85, (Mecelle).
Sancakdar, Oğuz: “İdari Yargıda ‘Tek Dilekçe ile Dava Açma’ (Karşılaştırmalı Hukukî Analiz)”, DEÜHFD, C. 9, S. 2, 2007, s. 223-269.
Sezer, Yasin: “Kamu Mallarında Ecrimisil”, Danıştay Dergisi, Yıl: 34, S. 108, 2004, s. 5-22.
Taşdelen, Aziz: “Vergi Alacağının Tahakkuku: Bir Aşama ve Bir İşlem”, AÜHFD, C. 56, S. 1, 2007, s. 279-312.
Ulusoy, Arzu: “İdari Yargıda Bağlantılı Davalar”, İHİD, C. 15, S. 1, 2012, s. 185-195.
Yasin, Melikşah: “İdari Yargıda Bağlantılı Davalar”, E-Akademi, S. 60, 2007.
Yerlikaya, Gökhan Kürşat: “Türk Vergi Hukukunda Mücbir Sebep Halinin Dava ve Temyiz Süresini Durdurup Durdurmayacağı Sorunu”, Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 2012, s. 43-56.
Yıldırım, Turan: “Danıştay Kararlarında Mücbir Sebep Kavramı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 25, S. 2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, Aralık 2019, s. 1520-1538, (Mücbir Sebep).
Aydın, Murat: Kamu Hukukunda Ecrimisil, Yüksek Lisans Tezi, AÜSBE, Ankara 2013.
Demirtaş, Fatma: Türk Hukukunda Mahalli İdarelerin Taşınmazlarında Ecrimisil ve Yargısal Denetimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli 2019.
Katipoğlu, Yılmaz: Kamu Hukukunda Ecrimisil, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2009.