Meltem AKBAŞ, İlhan TUNCER, Selim KADIOĞLU

Lisans Düzeyindeki Hemşirelik Okullarında Etik Eğitiminin Durumu

Giriş: Hemşirelik uygulamalarında etik bilincin ve duyarlılığın gelişmesinde etik eğitimi son derece önemlidir. Amaç: Bu araştırma, hemşirelik eğitiminde verilen etik derslerinin özellikleri ve dersi veren öğretim elemanlarının derse ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’deki doktora düzeyinde hemşirelik eğitimi veren on fakülte ve yüksekokulda etik/deontoloji dersini yürüten ve daha önce yürütmüş olan, çalışmaya gönüllü 30 öğretim elemanı oluşturmuştur. Veriler ilgili literatür doğrultusunda hazırlanmış anket formu ile toplanmıştır. Anket formu, kişisel bilgilere ilişkin yedi ve etik eğitimine ilişkin on sorudan oluşmuş ve posta yoluyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik ve tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Bulgular: Tümü kadın olan katılımcıların, yaş ortalamasının 42.73±9.35, eğitimcilik deneyimi ortalamasının ise 17.73±8.94 yıl olduğu, %96.70’inin hemşireliğin değişik alanlarında doktora eğitimi aldığı, %93.30’unun eğitimlerinde etik/deontoloji dersi aldığı, %66.70’inin etik/deontolojiye ilişkin bilimsel toplantılara katıldığı, %50.00’ının etik/deontoloji dersinin farklı sınıflarda parçalar halinde verildiğini, ideal olarak ise %43.30’unun ayrı bir ders olarak ve farklı sınıflarda parçalar halinde verilmesi gerektiğini ifade ettikleri görülmüştür. Sonuç: Araştırmanın yapıldığı okullarda etik eğitiminin bu alanda uzman olmayan öğretim elemanları tarafından verildiği, etik/deontoloji dersinin süresinin, içeriğinin ve adının okuldan okula değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Etik Eğitimi, Hemşirelik, Hemşirelik Eğitimi

The Status of Ethical Education at Undergraduate Level Nursing Schools

Background: Ethical education is extremely important for the development of ethical awareness and sensitivity in nursing practices. Objectives: This study aims at evaluating the features of ethics courses in nursing education and indentifying the views of instructors in relation to these courses. Methods: The participants are 30 instructors who have taught ethics/deontology courses in ten nursing schools at doctorate level in Turkey. The data were collected through a questionnaire prepared in light of the related literature. The questionnaire included seven questions regarding personal identification and ten questions regarding ethics education. The data collected from the study were analyzed using numbers, percentages, and descriptive statistics in SPSS 11.5. Findings: Average age of the participants, all of whom were females, was found 42.73 ± 9.35 with the average 17.73 ± 8.94 years of experience; 96.70% had doctorate education in various areas of nursing, 93.30% received ethics/deontology courses in their education, 66.70% participated in meetings in relation to ethics/deontology, 50.00% taught ethics/deontology in parts in different classes, 43.30% believed ethics should be instructed as a separate course and in different classes. Conclusion: Ethics education is usually instructed as a part of the integrated system by those who are not expert in this field and the duration, content, and name of the course differ from school to school

Keywords:

Ethics Education, Nursing, Nursing Education.,

PDF

___

Aksu, T. ve Akyol, A. (2011). İzmir'deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 19 (1), 16-24.
American Nurses Association. (2010). Code of ethics for nurses with Iİnterpreti ve statements. Erişim: 20.06.2013.
http://www.nursingworld.org/MainMenuCategories/ EthicsStandards/CodeofEthicsforNurses/Code-ofEthics.pdf. Aydın E. (2001) Tıp etiğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
Aydın Er, R. (2012). Hemşirelik eğitiminin başında ve sonunda olan öğrencilerin hasta haklarına ilişkin tutumları: Kocaeli örneği. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 20 (3), 139-45.
Aydın, İ. (2001) Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
Arslan Yürümezoğlu, H. ve Kocaman, G. (2008). Hemşirelikte araştırma kullanımı ve PARIHS kavramsal çerçevesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (3) : 36-42.
T.C. Resmî Gazete (2 Şubat 2008 Cumartesi). Doktorluk, hemşirlik, ebelik, diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık ve mimarlık eğitim programlarının asgari eğitim koşullarının belirlenmesine dair yönetmelik. Sayı: 26775. Erişim: 20.06.2013. http:// www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_conte nt&task=view&id=63&itemid=33.
Erdem, A.R. (2008). Öğretim üyesi akademisyen midir? Bilim adamı mıdır? Akademik Dizayn Dergisi, 2 (2), 83-5.
Görgülü, R.S. & Dinç, L. (2007). Ethics in Turkish nursing education programs. Nursing Ethics, 14 (6), 741-52.
Haigh, C. & Johnson, M. (2007). Attitudes and values of nurse educators. An international survey. International Journal of Nursing Education Scholarship, 4 (1), article 14.
Haynes, F. (2002). Eğitimde Etik. (Çeviren: K.S., Akbaş) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
International Council of Nurses. (2012). The ICN code of ethıcs for nurses. Erişim: 20.06.2013.
http://www.icn.ch/about-icn/code-of-ethics-fornurses/. Ketefian, S. (1999). Ethics content in nursing education. Journal of Professional Nursing, 15 (3), 138.
Milton, C.L. (2004). Ethics content in nursing education: pondering with the possible. Nursing Science Qarterly, 17 (4), 308.
Potter, P.A., Perry, A.G., Stockert, P.A. ve Hall, A.M. (2012). Fundamentals of Nursing, (8th Ed.), Elsevier Mosby, 192-279.
SPSS Inc. (2000). SPSS for Windows. Version 11.5, Chicago.
Sümbüloğlu, K. ve Sümbüloğlu, V. (1998). Biyoistatistik (8. Baskı). Ankara:Şahin Matbaası.
Tepe, H. (2000). Etik ve Meslek Etikleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Türkiye Biyoetik Derneği (2013). “Sağlık Bilimleri İçin Meslek Etiği Eğitimi için Çekirdek Müfredat Çalışması Raporu”. Ankara.
Vanlaere, L. & Gastmans, C. (2007). Ethics in nursing education: Learning to reflect on care practices. Nursing Ethics, 14 (6), 758-66.
Yanıkkerem, E., Aycan, N., Kitapçıoğlu, G., Korkmaz, A. ve Çalık, C. (2006). Öğrencilerin hemşire eğitimcilerde aradığı özelliklerin değerlendirme aracının geliştirilmesi çalışması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 22 (1), 37-53.
Yetkin, A. (1999). Ögrencilerin hemşire ögretmende aradıgı özelliklerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (1), 11-20.
Yüksek Öğretim Kurulu (2007). Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi. Ankara: Meteksan Yayınları.