İSİMLERE SOSYOLOJİK AÇIDAN BAKMAK

ÖZ İsimler, toplumsal yapı ve toplumsal değişme ile bağlantılı olduğundan sadece halkbilim ve dilbilim disiplinlerinin değil aynı zamanda sosyolojinin de konusunu oluşturmaktadır. İsimler içerisinde yaşanılan kültürün, geleneklerin ve pratiklerin yansımasıdırlar. İsimler aynı zamanda cinsiyet, yaş, dini pratikler ve ideolojinin göstergesidirler. Çalışmanın amacı, Cumhuriyet Dönemi ile bugün var olan isimler arasındaki farklılıkların hangi koşullar çerçevesinde etkilendiğinin incelenmesidir. Bu bağlamda çalışma kapsamında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (1923-1950) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (1950-2017) tarafından yayınlanan en çok kullanılan isimler listesi içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucu isimler, iki farklı kategoriye ayrılmaktadır: Geleneksel ve modern isimler. Geleneksel isimler, kültürel ve dini öğeler içeren ve uzun yıllar boyunca verilen isimleri kapsamaktadır. Modern isimler ise siyasal ortama göre değişiklik gösteren, dizilerdeki karakterlerden etkilenen ve beğenilerin belirlenmesiyle oluşan isimleri içermektedir. Son olarak özellikle son yıllarda artış gösteren iki isimlilerin oluşumunda bir geleneksel bir modern isim olması, ebeveynlerin orta yol bulma stratejisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İsim, İsim Sosyolojisi, Toplumsal Değişme

PDF

___

KAYNAKÇA Bulliet, R. W. (1978). First Name and Political Change in Modern Turkey. İnternational Journal of Middle East Studies, 9 (4), 489-495.
Besnard, P. (1979). Pour Une Etude Du Phenomene de Mode Dans la Consomation Des Biens Symboliques: Le Cas Des Prenoms. European Journal of Sociology, 20 (2), 343-351.
Canatan, K. (2012). Türkiye’nin İsim Haritasının Temeli Olarak Ehl-i Beyt Sevgisi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 62, 213-236.
Coulmont, B. (2011). Sociologie des Prenoms. Paris: La Decouverte.
Coulmont, B. (2012). Des Prenoms İnvisibles. La Lettre de l’enfance et de l’adolescense, 87, 23-28.
Çelik, C. (2005). İsim Kültürü ve Din. Konya: Çizgi Kitabevi.
Çelik, C. (2006). Kültürel Sembol Sistemi Olarak İsimler: İsim Sosyolojisine Giriş. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6 (2), 39-61.
Çolak Bostancı, G. (2007). Kişilere İsim Vermenin Sahne Arkası. İnternational Periodical Fort he Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4/3. 362-375.
Fichter, J. (2006). Sosyoloji Nedir. Ankara: Anı Yayıncılık.
İçli, T. (2009). Sosyolojiye Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Karahan L. (2009). Türkçede Dini Anlamlı Bazı Kişi Adlarını Ekle Değiştirme Geleneği. Dil Araştırmaları , 4, 17-24.
Köse, A. (2014). Değişimin Gölgesindeki Gelenek: Popüler Diziler v e Farklılaşan Ad Verme Kültürü. Milli Folklor, 6 (101), 291-306.
Turner, G. (2016). İngiliz Kültürel Çalışmalar. Ankara: Heretik Yayınları.
Örnek, V. V. (1973). Budunbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Uysal, İ. N. (2017). Adlar ve Ad Verme Geleneği Üzerine Bir Araştırma: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Örneği. Türkiyat Araştırmaları Enstitü Dergisi, 60, 687-704
Yalçınkaya, B. (2015). Almanca ve Türkçe Ad Verme Gelenekleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 55 (1), 363-379.
Zengin, D. (2001). Ortaöğretim ve Üniversitedeki Öğrencilerle Adlar Üzerine Bir Anket. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 41(1), 69-93.
Sözlük Türklerde İsimler Ad Verme ve Soyadları Sözlüğü, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
İnternet TDK,web http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_karistirilan&view=karistirilan&kategori1=krs_akan&kelimez=2