Bu makale kapsamında Bandırma Arkeoloji Müzesi koleksiyonunda yer alan on adet bronz haç incelenmiştir. Çalışmamız sırasında haçlar, kilisede kullanılan ve boyunda asılarak taşınan pandantif haçlar olmak üzere iki grup altında ele alınmıştır. Haçların tamamı döküm tekniğinde yapılmış ve üzerlerindeki süslemeler kazıma tekniği ile oluşturulmuştur. Adak haçı, olarak değerlendirilen eserin üzerinde Grekçe yazıt vardır. Bu bakımdan önemlidir. Bandırma Arkeoloji Müzesi’nde bulunan dokuz adet pandantif haç kollarının biçimine göre, yassı, silindirik ve dairesel olarak gruplandırılmıştır. Yassı kolu pandantif haçların bir grubu üzerinde kazıma tekniği oluşturulmuş iç içe daire motifleri vardır. Bu tür süslemeli haçların Bizans toplumunda oldukça beğenildiğini yüzyıllar boyunca kullanıldığı anlaşılmaktadır. Söz konusu haçlar öncelikle Bizans dünyasındaki genel özelikleri ile ele alınmış, sonrasında bezerleri ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Buluntu yerleri bilinmeyen müzeye satın alma yoluyla kazandırılan bu eserlerin tarihlendirme önerileri de çok yakın benzerleri üzerinden yapılmıştır. Arkeolojik alanların Bizans tabakalarında olduğu kadar, müzeler ve özel koleksiyonlarda sıklıkla yer alan objeler Bizans dini yaşamına ilişkin somut belgeler olarak Bizans yaşam kültürü ve alışkanlıklarını algılamamızı kolaylaştırır.

In this article ten Byzantine crosses were examined took placed in Bandırma Archaeology Museum collection. During the study, the crosses were handled under two groups as, used in the church and used in necklace as pendant crosses. The crosses are made by casting technique and the decorated by incised. There is a Greek inscription on the cross which is considered as votive cross. It is important in this respect. The nine pendant crosses found in the Bandırma Archaeology Museum are grouped as flat, cylindrical and circular according to the shaped of their arms. One a group of pendant crosses with flat arms there are concentric circle motifs created with incised technique. It is understood that this kind of ornamented crosses were highly appreciated in Byzantine society and used for centuries. The crosses were first discussed with their general characteristics in the Byzantine world and then compared with their similar ones. Dating suggestions for some of these purchased artworks with unknown provenance were offered by their close equivalents. As concrete documents regarding Byzantine religious life, these objects, which are frequently encountered in museums and private collections as well as in the Byzantine layer of archeological