Gökçe Yasemin KOZANL, Sami Sonat OZDEMIR, Ebru ÜNLÜ

TURİZM YAZININDA “DENİZ TURİZMİ”NİN OLGUSAL GELİŞİMİ

Turizm disiplini birçok disiplin ile ilişkili olduğundan multidisipliner bir alan olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda özellikle denizcilik konusunda meydana gelen gelişmeler ile birlikte son dönemde popülerliği artan deniz turizmi de yine bu ilişkinin bir kanıtı olarak görülmektedir. Oysaki yazında bugüne değin yapılan çalışmalara bakıldığında turizm ile deniz bileşenleri konu eden çalışmalar kısıtlı kalmış, deniz turizminin içerdiği alt alanlara ilişkin çalışmalara ise turizm yazınında değinilmediği görülmüştür. Bu bağlamda, "deniz turizmi "'nin turizm yazınında geçmişten günümüze nasıl bir gelişme gösterdiği, ulusal başta olmak üzere uluslararası yazında da irdelenmekte, yazında açık olarak nitelendirilebilecek alanlara işaret ederek bu alanda multidispiliner çalışma yapmayı hedefleyen akademisyenlere veri sağlamak amaçlanmaktadır. Bu yönü ile Türkiye gibi deniz turizminin çok yaygın olduğu bir ülkede uygulamacıların yanı sıra teorisyenlerin de konuya katkıda bulunmalarının teşvik edilmesi, araştırmanın önemini işaret etmektedir. Keşıfsel nitelikte olan bu araştırmada, oluşturulan anahtar kelimeler üzerinden 1980 itibari ile kapsamlı yazın taraması yapılarak 256 adet yayına ulaşılmış, söz konusu yayınlar birincil ve ikincil gruplar olarak ikiye ayrılarak gruplandırılmıştır. Bu araştırma, özellikle deniz turizmi olgusuna vurgusu ve kapsamlı yazın taraması ile alanında özgün bir araştırma özelliğindedir.

DEVELOPMENTS OF MARINE TOURISM IN TOURISM-RELATED LITERATURE

Turizm disiplini birçok disiplin ile ilişkili olduğundan multidisipliner bir alan olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda özellikle denizcilik konusunda meydana gelen gelişmeler ile birlikte son dönemde popülerliği artan deniz turizmi de yine bu ilişkinin bir kanıtı olarak görülmektedir. Oysaki yazında bugüne değin yapılan çalışmalara bakıldığında turizm ile deniz bileşenleri konu eden çalışmalar kısıtlı kalmış, deniz turizminin içerdiği alt alanlara ilişkin çalışmalara ise turizm yazınında değinilmediği görülmüştür. Bu bağlamda, ”deniz turizmi ”’nin turizm yazınında geçmişten günümüze nasıl bir gelişme gösterdiği, ulusal başta olmak üzere uluslararası yazında da irdelenmekte, yazında açık olarak nitelendirilebilecek alanlara işaret ederek bu alanda multidispiliner çalışma yapmayı hedefleyen akademisyenlere veri sağlamak amaçlanmaktadır. Bu yönü ile Türkiye gibi deniz turizminin çok yaygın olduğu bir ülkede uygulamacıların yanı sıra teorisyenlerin de konuya katkıda bulunmalarının teşvik edilmesi, araştırmanın önemini işaret etmektedir. Keşıfsel nitelikte olan bu araştırmada, oluşturulan anahtar kelimeler üzerinden 1980 itibari ile kapsamlı yazın taraması yapılarak 256 adet yayına ulaşılmış, söz konusu yayınlar birincil ve ikincil gruplar olarak ikiye ayrılarak gruplandırılmıştır. Bu araştırma, özellikle deniz turizmi olgusuna vurgusu ve kapsamlı yazın taraması ile alanında özgün bir araştırma özelliğindedir.

PDF

___

ARIKAN, H.A., AYDIN, A., BAYDAĞ, C., ACAR, F. (2000) Deniz Turizmi ve Yatçılık Çalışma Grubu Görüşler, Oneriler ve Değerlendirmeler, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, İstanbul.
BALDACCHINO, G. (2011) Extreme Tourism: Lessons from the World's Cold Water Islands. Routledge, Kanada. BODRUM TİCARET ODASI (20 14) Veri Setleri Serisi http://WWW.bodto.org.tr/pdf/istatistik/kruvaziyerpdf, Erişim Tarihi: 20.01.2014.
BOYACI, C., COZEL, B. (1998) Kruvaziyer Gemi İşletmeciliği ve Bir Uğrak Yeri Olarak Türkiye’nin Pazarlanması., İ. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu Bildiri Kitabı, İzmir, ss.34-44.
BRIDA, J.G. (2012) Cruise Tourism Extemalities and Residents’ Support: Mixed Approach, Economics, Vol.6, pp.1-26.
BUTLER, R., CARLSEN, J. (2011) İsland Tourism: Sustainable Perspective. CABI: Birleşik Krallık.
CENTER ON ECOTOURISM AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT, GLOBAL TRENDS IN COASTAL TOURISM. http://WWW.responsibletravel.org/resources/documents/reports/Global_Trends_in_ Coastal_Tourism_by_CESD_Jan_08_LR.pdf, Erişim Tarihi: 20.01.2014.
ÇAKICI, A.C., YILDIRIM, O., KARACAOĞLU, S. (2013) Ulusal Turizm Kongreleri Bildirilerinin Bibliyometrik Profili. 14. Ulusal Turizm Kongresi, 05—08 Aralık 2013, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
DENİZ TİCARETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, Kruvaziyer İstatistikleri, https://atlantis.denizcilik.gov.tr/istatistik/istatistik_kruvaziyer.aspx Erişim Tarihi: 20.01.2014.
DOWLING, R.K. (2006) Cruise Ship Tourism, CABI: Birleşik Krallık. DWYER, L., FORSYTH, P. (1996) Economic Impacts of Cruise Tourism in Australia, Journal of Tourism Studies, Vol.7, pp. 36-43.
ERDOĞMUŞ, U.E., ÇAĞILTAY, K. (2009) Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Alanında Yapılan Master ve Doktora Tezlerinde Genel Eğilimler. Akademik Bilişim ’09 Xl. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
EUROSTAT (20 14) Coastal Region Statistics, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statisticsexplained.php/Coastal_reğionCoastal_tour ism, Erişim Tarihi: 20.01 .2014.
GHOSH, T. (2011) Coastal Tourism: Opportunity and Sustainability. Journal of Sustainable Development, Canadian Center of Science and Education, Vol.4, No.6, pp.67-71.
GORMSEN, E. (1997) The Impact of Tourism on Coastal Areas, Geojournal, Vol.42, No.1, pp. 39-54.
HALİM, H. S. (2011) Improving Coastal Tourism Business Competitiveness: Using Ecotourism’s Concept to Explore to Potential of Coastal Tourism Business Pandeglang and Serang Districts. Banten. West-Java. Indonesia. International Journal ofBusiness and Social Science, Vol.2, No.1 1, pp.87-90.
HIGHAM, J., LUCK, M. (2008) Marine Wild Life and Tourism Management: Insights from the Natural and Social Sciences. CABI Publishing: Birleşik Krallık. JENNINGS, G. (2007) Water-Based Tourism, Sport, Leisure, and Recreation Experiences, Elsevier Inc., Birleşik Krallık.
JUGOVIC, A., KOVAĞİC, M., HADZİC, A. (2011) Sustainable Development Model for Nautical Tourism Ports, Tourism Hospitality Management, Vol.17, No. 2, pp.175-186.
KARA, _H. (1994) Mersin-Erdemli Arasında Gelişen Deniz Turizmi, Tarım Alanları Ilişkisi ve Sorunları, Türkiye Coğrafyası Dergisi, 3, ss.l48.
KAYA, H. (1988) Yat Turizminin Turizm İçindeki Yeri: Türkiye’de Yat Turizmi (Yüksek Lisans Tezi), Istanbul Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Istanbul.
KELEŞ, A. (2003) Sürdürülebilir Turizm Planlaması ve Türkiye’de Yat Turizmine Ekolojik Bir Yaklaşım. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
KOCABIÇAK, Y. (1996) Kuşadası’nda Yat Turizminin Bölgenin Ekonomik ve Turistik Gelişmesine Katkısı. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Izmir.
KOZAK, N. (2000) Türkiye’de Akademik Turizm Literatürünün Gelişim Süreci Üzerine Bir İnceleme. Doğu Akdeniz Universitesi Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.], Sayı.1, ss. 15-55.
KOZAK, N., KOZAK, M.A. (2000) Genel Turizm Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir.
KÖMÜRCÜ, Ş. (2003) Yat Turizminin Marmaris Yöresine Olan Katkısının Ekonomik Boyutları (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
LACHER, R.G., OH, C., JODICE, L.W., NORMAN, W.C. (2013) The Role of Heritage and Cultural Elements in Coastal Tourism Destination Preferences: Choice Modeling-Based Analysis. Journal of Travel Research, Vol.52, No.4, pp.534-546.
MORENO, A., AMELUNG, B. (2009) Climate Change and Coastal Marine Tourism: Review and Analysis. 10th International Coastal Symposium, 13-18 Nisan, Universidade Nova de Lisboa, Lisbon. NTV (2014) Kaşınan Avrupalılar denizi nasıl keşfetti? http://Www.ntvmsnbc.com/id/25354452/ Erişim tarihi: 25.05.2014.
ONOFRI, L., NUNES, P.A.L.D. (2013) Beach ‘lovers’ and ‘greens’: Worldwide Empirical Analysis of Coastal Tourism. Ecological Economics, Vol.88, pp.49-56. ORAMS, M. (1999) Marine Tourism: Development, Impactsand Management, Routledge, London.
ÖZGEN, I. (2005) Exploring Marine Ecotourism: Is it sustainable option or not?. International Congress on Coastal and Marine Tourism, 15-18 Kasım, Dokuz Eylül Universitesi, Izmir.
PAPATI-IANASSİS, A., LUKOVIC, T., VOGEL, M. (2012) Cruise Tourism and SocietyA Socio-economic Perspective. Springer: Germany.
PERUCİC, D., PUH, B. (2012) Attitudes of Citizen of Dubrownik Towards The Impact on Cruise Tourism on Dubrovnik. Tourism Hospitality Management, Vol.18, No.2, p.213.
THE FLORIDA-CARIBBEAN CRUISE ASSOCIATION (2011) Cruise Industry Overview, http://WWW.f-cca.com/downloads/20l l-overview bookCruise%200verview%20and%20Statisticspdf, Erişim Tarihi: 20.01.2014
TYRRELL, T. J., KİM, S., CHANG, Y. (1999) Marine Tourism Resource Development in Korea, Marine Resource Economics, Vol. 14. No.2, pp. 165-174.
YILMAZ, Ö. D., YILMAZ, B.S. (2005) Protection of Coastal and Marine Resources in Turkey for Sustainable Tourism Development, International Congress on Coastal and Marine Tourism, 15-18 Kasım, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.