FİNANSAL GELİŞME GÖSTERGELERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de ekonomik büyüme ile kredi hacmi, para arzı, BİST 100 endeksi, ihracat ve ithalat gibi finansal gelişme göstergeleri arasındaki ilişkiyi açıklamaktır. Bu çalışmada Johansen eş bütünleşmesi, vektör hata düzeltme modeli tahmini, granger nedensellik testi, darbe-tepki ve varyans ayrıştırma analizi yapılmıştır. Johansen eşbütünleşme analizine göre ekonomik büyüme, BİST 100 endeksi, enflasyon, ihracat, ithalat, kredi hacmi ve parasal büyüklük M2 arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Granger nedensellik testlerine göre ekonomik büyümeden sermaye piyasalarının göstergesi olan BİST 100 borsa endeksine ve parasal toplam M2'ye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Bu durumda banka kredi hacmi ekonomik büyümenin nedeni olarak görülmemektedir. Etki-tepki analizi, BİST 100 borsa endeksinde ekonomik büyümenin bir dönem sonra bir standart sapma şokuna tepkisinin olduğunu göstermektedir. Çalışma döneminde elde edilen bulgular, Türkiye ekonomisinde ekonomik büyümenin finansal hizmetlere olan talebi artırdığını ve dolayısıyla finansal genişlemeye neden olduğunu ifade eden talep itme hipotezinin doğrulandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Finansal Gelişme, Ekonomik Büyüme, Türkiye

THE RELATIONSHIP BETWEEN FINANICAL DEVELOPMENT INDICATORS AND ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF TURKEY

The purpose of this paper is to explain the relationship between economic growth and financial development indicators such as credit volume, money supply, BİST 100 index, exports and imports in Turkey. In this study Johansen cointgeration, vector error correction model estimation, granger causality test, impulse-response and variance decomposition analysis are undertaken. According to Johansen cointegration analysis, it is found that there is a long-run relationship between the economic growth, BİST 100 index, inflation, export, import, credit volume and monetary aggregate M2. According to Granger causality tests there is one-way causality relation from economic growth to BİST 100 stock market index which is an indicator of capital markets and monetary aggregate M2. In this case bank credit volume is not found to be the reason for the economic growth. Impulse-response analysisshow that the response of economic growth one period later to one standard deviation shock in BİST 100 stock market index.. The findings obtained during the period of study show that economic growth in the Turkish economy leads to an increase in demand in financial services and thus the demand-push hypothesis which states that it causes financial expansion is confirmed.

Keywords:

Financial Development, Economic Growth, Turkey,

PDF

___

Acaravci, A., Ozturk, I., ve Acaravci, S. K. (2007). Finance-growth nexus: Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 11, 30-40.
Ahmed, S. M. ve Ansari, M. I. (1998). Financial sector development and economic growth: The South-Asian experience. Journal of Asian Economics, 9(3), 503-517.
Atindéhou, R. B., Gueyie, J. P. ve Amenounve, E. K. (2005). Financial intermediation and economic growth: Evidence from Western Africa. Applied Financial Economics, 15(11), 777-790.
Aydın, Y. (2019). Finansal gelişme ile ekonomik büyüme ilişkisinin kırılgan beşli ülkeleri için analizi. Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 37-49.
Baş, G. ve Kara, M. (2018). “Bankacılık sektörü kredileri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM-UHAD), 5(12), 44-55.
Blundell, R. ve Bond, S. (1998). GMM estimation with persistent panel data: An application to production function. The Institute for Fiscal Studies Working Paper Series, No W99/4.
Bozoklu, Ş. ve Yılancı, V. (2013). Finansal gelişme ve iktisadi büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: gelişmekte olan ekonomiler için analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 161-187.
Calderon, C ve Liu, L. (2003). The direction of causality between financial development and economic growth. Journal of Development Economics, 72(1), 321-334.
Christopoulos, D. ve Tsionas, E. (2004). Financial development and economic growth: evidence from panel unit root and cointegration tests. Journal of Development Economics, 73, 55-74.
Çakar, R., Karakaş, G. ve Güngör, S. (2018). Türkiye’de geleneksel ve katilim bankalarının toplam kredi hacimleriyle ekonomik büyüme arasındaki ilişki. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 4(1), 69-95.
Çeştepe, H. ve Yıldırım, E. (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 30, 12-26.
Demetriades, P. O. ve Hussein, K. A. (1996). Does financial development cause economic growth? : time-series evidence from 16 countries. Journal of Development Economics, 51, 387-411.
Demetriades, P. ve Andrianova, S. (2004). Finance and growth: What we know and what we need to know. (Ed), Financial Development and Economic Growth içinde (38-65. ss.). London: Palgrave Macmillan.
De Avila, D. R. (2003). Finance and growth in the EU: New evidence from the liberalisation and harmonisation of the banking industry. European Central Bank Working Paper Series No: 266.
Ekpenyong, D .B. ve Aecha, I. A., (2011). Banks and economic growth in Nigeria. European Journal of Business and Management ISSN 2222-1905 (paper) ISSN 2222-2839 (Online) 3(4).
Enders, W. (1995). Applied econometric time series: wiley series in probability and mathemathical statistics. New York: John Wiley Inc.
Fase, M. M. G ve Abma, R. C. N. (2003). Financial environment and economic growth in selected Asian countries. Journal of Asian Economics, 14:11-21.
Favara, G. (2003). An empirical reassessment of the relationship between finance and growth. IMF Working Paper No:03/123.
Goldsmith, R. W. (1969). Financial structure and development. New Haven, CT: Yale University Press.
Greenwood, J. ve B., Jovanovic (1990). Financial development, growth, and the distribution of income. Journal of Political Economy, 98: 1076-1107.
Gregorio J. D. ve Guidoti, P. E. (1995). Financial development and economic growth. World Development, 23(3), 433-448.
Güneş, S. (2013). Finansal gelişmişlik ve büyüme arasındaki nedensellik testi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 73-85.
Habibullah, M. S. ve Yoke-Kee, E. (2006). Does financial development cause economic growth? A panel data dynamic analysis for the Asian developing countries. Journal of the Asia Pacific Economy. 11(4), 377-393.
Helhel, Y. (2018). Financial development and economic growth relationship: an analysis with credit based financial index. Business and Economic Research Journal, 9(4), 761-771.
Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inferences on cointegration-with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
King, R. G. ve Levine, R. (1993). Finance and growth: Schumpeter might be right. The Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717-737.
Kirkpatrick, C. ve Green, C. (2002). Finance and development: an overview of the issues. Journal of International Development, 14(2), 207-209.
Levine, R. (1997). Financial development and economic growth: Views and agenda. Journal of Economic Literature, 35(2), 688-726.
Levine, R., Norman, L. ve Beck, T. (2000). Financial intermediation and growth: causality and causes. Journal of Monetary Economics, 46, 31-77.
Lucas, R. E. Jr. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42. Marx, K. (1894) Capital, Vol. III., New York: International Publishers.
McKinnon, R. I. (1973). Money and capital in economic development. Washington, DC: Brookings Institution Press.
Patrick, H., (1966). Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic Development and Cultural Change, 14, 174-189.
Perera, N. ve Paudel, R. C. (2009). Financial development and economic growth in Sri Lanka. Applied Econometrics and International Development, 9(1), 157-164.
Robinson, J. (1952). The rate of interest and other essays. London: Macmillan.
Schumpeter, J. A. (1911) The theory of economic development. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Shan, J. Ve Jianhong, Q. (2006). Does financial development lead economic growth? the case of China. Annals of Economics and Finance, 1, 231-250.
Stern, N. (1989). The economics of development: A survey. The Economic Journal, 99 (397), 597-685.
Sönmez, E. F. ve Sağlam, Y. (2018). Finansal gelişme ve ticari açıklık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Avrupa dönüşüm ülkeleri örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 59-72.
Şahin, D. ve Temelli, F. (2018). Türkiye’de ve APEC ülkelerinde hisse senedi piyasası gelişiminin makroekonomik ve kurumsal belirleyicileri üzerine bir analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof.Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 257-270.
Tunalı, H. ve Onuk, P. (2017). Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-15.
Türkoğlu, M. (2016). Türkiye’de finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkileri: nedensellik analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi SBE Dergisi, 6(1), 84-93.