ÜÇ İRANLI YAZARIN AFORİZMALARI

Bu makalede biri çağdaş, ikisi klasik olmak üzere üç İran yazar ve şairinden aforizma seçkileri yapılmıştır. Bunlar Muhammed-i Hicâzî, Mevlana Celaleddin-i Rûmî ve Sa’di-yi Şirazî’dir. Latinceden Fransızcaya geçen aforizma (aphorisme) sözcüğü yaygın olarak özdeyiş, özlü söz, vecize şeklinde dilimizde karşılığını bulur. Aforizma ile sehl-i mümtenî birbirine benzer gibi görünse de aralarında fark vardır. Sehl-i mümteni tekrarlanması kolay gibi görünen ancak bir benzeri söylenmek istendiğine bunun o kadar da kolay olmadığı anlaşılan cümlelerdir. Fars ve Türk edebiyatlarında bu sanatların ustaları çoktur. Firdevsî, Sadî, Ziya Paşa, Koca Ragıp Paşa, Yunus Emre örnek olarak verilebilecek isimlerdir. Şunu da hatırlatmak gerekir. Aforizmaların içinde sehl-i mümteniler bulunabilir.

In this study, aphorism selections were made from three Iranian writers and poets, one contemporary and two classic. These are Muhammed-i Hijazi, Mevlana Celaleddin-i Rumi and Sa’di Shirazi. The word aphorisme, which translates from Latin to French, finds its equivalent in our language in the form of aphorism and posy. Although aphorism and sehl-i vermitan seem to be similar, there is a difference between them. Sehl-i momtane are sentences that seem easy to repeat, but if something is said to be said, it is not that easy. Masters of these arts are many in Persian and Turkish literature. Firdevsî, Sadî, Ziya Paşa, Koca Ragıp Paşa, Yunus Emre are examples that can be given as examples. It should also be reminded that. There may be Sehl-i Momtane in aphorisms.

___

  • Sadî-yi Şirazî, Külliyât-i Sadî (yay. Muhammed Alî-yi Furuğî), Tahran 1389 hş. Mevlana Celaleddin Rumi, Mesnevi (Çev. Abdulbaki Gölpınarlı), İstanbul 1985)