Türkiye Yerfıstığı Tarımı: İmkanlar ve Sorunlar

Anavatanının Güney Amerika olduğu kabul edilen yerfıstığı, Cumhuriyet döneminde tarımı önem kazanmış bitkilerden biridir. Yıldan yıla değişmekle birlikte, her yıl 15-16 kadar ilde tarımı yapılmaktadır. Yaklaşık 28-30 bin ha.lık bir alana ekimi yapılan bu ürünün yıllık rekoltesi, 70 ila 100 bin ton arasında değişir. Akdeniz Bölgesi'nin Adana Bölümü'ndeki illerde tarımı önem kazanan yerfıstığının işlenmesi ve pazarlanmasında Osmaniye şehrinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Geniş bir kullanım alanı olmakla birlikte, ülkemizde daha çok çerezlik olarak tüketilir. İşgücü ihtiyacının fazla olduğu yerfıstığı tarımının önemli sorunları bulunmaktadır. Bunlar, üretim maliyetine göre fiyatının düşük seviyede kalması, ithal yerfıstığının fiyatları geriletmesi ve kullanım alanlarının sınırlı olması gibi daha çok pazarlamayla ilgili sorunlardır. Bu çalışmada Türkiye yerfıstığı tarımının gelişmesi, ekim ve üretim alanlarının dağılımı incelenmiş ve bu ürünün tarımında ve pazarlanmasında karşılaşılan sorunlara dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.

Peanut Agriculture in Turkey: Potentials and Problems

Peanut, the origin of which is believed to be South America, has gained importance as an agricultural activity in Turkey after the foundation of the Republic. Although the number changes year by year, every year peanut agriculture is carried out in 15-16 cities. The yield is between 70-100 thousand tons in an area containing 28-30 thousand hectares. Osmaniye is an important center in processing and marketing peanut in Mediterranean region mainly those cities around Adana. Despite the fact that there is a large area of us efor peanut, it is mainly consumed as dried fruit in Turkey. Peanut agriculture which requires a large number of workforce is face to face with a lot of problems. These problems are mostly related to marketing like lower prices compared with production costs, the decreasing effect of imported peanut on national product, and limited use of peanut in Turkey. This study focuses on the development of peanut agriculture in Turkey, and the distribution of its cultivation, attracts attention to problems faced in production and marketing stages of this product.

___

  • ARIOĞLU,H.,İŞLER,N.,1990, Çukurova Bölgesinde Ana Ürün Olarak Yetiştirilecek Bazı Runner ve Virginia Tipi Yerfıstığı Çeşitleri Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derisi C.5/3, Adana.
  • DİE, Ziraat Sayımı Neticeleri 1950, Tarımsal Yapı ve Üretim, Dış Ticaret İstatistik Bültenleri.
  • DOĞ AN AY,H. ,1987, Ziraat Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak. Coğrafya Bölümü Ders Notlan No.23,Erzurum.
  • ELÇİ,Ş.,KOLSARICI.Ö.,GEÇİT,H.H.,Tarla Bitkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak.Yay.No. 1008, Ankara.
  • FENERCİOGLU,H.,2001, Yerfıstığı Tohumunun Bileşimi. I. Osmaniye Fıstık Festivali Etkinlikleri (5-7 Ekim 2001), Osmaniye Gazeteciler Cemiyeti Kültür Yayınları, Osmaniye.
  • GÜZEL,E.,AKÇALI,İ.,1998, Yerfıstığının Fiziksel Özelliğinin Belirlenmesi. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derisi C.3/3, Adana.
  • IŞIK,H.,GÜL,A.,2002, Dünya'da ve Türkiye'de Yerfıstığı Üretimi ve Ticaretinin Gelişimi. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derg. S. 17/1,Adana.
  • KURTKAY,F.,TÜLÜCÜ,K.,1995, Osmaniye'de Yerfıstığı Üretimi ile İlgili Sorunlar. I.Osmaniye Sempozyumu. Adana.
  • TIRAŞ,M.,2002, Osmaniye'de Yerfıstığı Tarımı, Türk Coğrafya Dergisi S.40.İstanbul.
  • ÜÇEÇAM,D.,HAYLİ,S., 2004,Osmaniye İlinde Yerfıstığı Tarımı ve Önemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.14,S.2 Elazığ.
  • http//www.fao.org.,2005,
  • http//gümrük]er.gümrük,gov.tr/istatistikler, 30 kasım 2005.