TARİHİ SİNOP KALESİ CEZAEVİ

Eski çağlardan beri deniz ve ticaret kenti olarak bilinen Sinop Anadolu’nun en eski şehirlerinden biridir. Tunç çağından günümüze dek çeşitli uygarlıkların buluştuğu Sinop’u yüzyıllardır bu kadar vazgeçilmez kılan şey sahip olduğu coğrafi konumudur. Sinop şehri anakara ile Boztepe yarımadasının birleştiği kıstak (yükselmiş tombolo) üzerinde kurulmuş ve tarih boyunca güçlü kalesi ve doğal limanı ile dikkat çekmiştir. Sinop’ta Karadeniz’e hâkim olmak isteyen bütün uygarlıkların izlerini bulmak mümkündür. Şehir sırasıyla Romalıların, Bizanslıların, Selçukluların ve Osmanlıların hâkimiyetinde kalmıştır. Selçuklular döneminde şehre büyük önem verilmiş, bu dönemde Sinop Kalesi güçlendirilerek bir bölümü dönemin en önemli tersanelerinden biri haline getirilmiştir. Osmanlılar döneminde de varlığını sürdüren tersane, 1887’den itibaren hapishane olarak kullanılmaya başlanmıştır. Sinop hapishanesi coğrafi konumu ve yüksek duvarlarla çevrili bir kaleden meydana gelmesi nedeniyle buradan kaçmanın imkânsızlığı yüzünden mahkûmların korkulu rüyası olmuş, Sinop şehri de hapishanesi ile anılmaya başlamıştır. 1997’de mahkûmlar yeni cezaevine taşınmış, Tarihi Sinop hapishanesi günümüzde müze olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu araştırmada Tarihi Sinop Kalesi Cezaevi coğrafi bakış açısıyla ele alınmış ve değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Coğrafya, Sinop, Sinop Kalesi, Sinop Cezaevi

PDF

___

AKKAN, E. (1975) Sinop Yarımadasının Jeomorfolojisi, Ankara Üniversitesi, DTCF Yay. No:261, Ankara.
DARKOT, B. (1967) “Sinop”, İslâm Ansiklopedisi, Cilt: X, MEB Yay., İstanbul, (683-689).
ERSOY, T. (1997) Sinop’un Hanı; Sinop Hapishanesinin Tarih ve Edebiyattaki Yeri, Sorun Yay., İstanbul.
FAROQHİ, S. (1993) Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, Tarih Vakfı Yay., İstanbul.
GÜLER, İ. (1992) XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Sinop-İdari Taksimat ve Ekonomik Tarihi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
İNANDIK, H. (1955) “Sinop Terme Arasındaki Kıyıların Morfolojik Etüdü”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 15-16, (21-46), Ankara.
KURU, A. Ç. (2004) Sinop Hapishanesi, Atatürk Yüksek Kurumu Yay. No: 297, Ankara.
ŞEN, Ö. (2007) Osmanlı’da Mahkum Olmak; Avrupalılaşma Sürecinde Hapishaneler, Kapı Yay., İstanbul.
ÜNAL, M.A. (1999) “XV. ve XVII.Yüzyıl’larda Sinop Kazası”, XII.Türk Tarih Kongresi Bildirileri, TTK Yay., Ankara, (795-805).
http://www.sinop.gov.tr (son erişim 5.5.2008)
http://www.sinopnet.com/cezaevi/cezaevi4.htm (son erişim 5.5.2008).
http://www.tuslogdet4.com/sinop ( Gary Weber’in 14 Kasım 1962-20 Ekim 1963 yılları arasında Sinop Amerikan üssünde görevli iken çektiği fotolar; “Gary Weber's Sinop Photo Page”, son erişim 5.5.2008).