Iğdır'da Kayısı Tarımı ve Başlıca Sorunları

Bu çalışmada, Iğdır'da kayısı yetiştiriciliğinin coğrafi esasları, üretim durumu ve karşılaşılan sorunlar incelenmeye çalışılmıştır. Doğal çevre özellikleri açısından fazla seçici olmayan kayısı, Türkiye'de geniş bir alanda yetiştirilmektedir. Ülkemiz 500 bin tonun üzerindeki yıllık yaş kayısı üretimi ile dünyada ilk sıradadır. Kayısı üretimi yıllar arasında büyük dalgalanmalar göstermektedir. Malatya ili Türkiye kayısı üretiminin % 50'den, araştırmamıza konu olan Iğdır ise, bazı yıllar Türkiye kayısı üretiminin % 5'den fazlasını vermektedir. Özellikle, haziran ayının son haftasında olgunlaşan "şalak" çeşidi sofralık olarak büyük merkezlerde tüketilmektedir. Tamamı taze olarak tüketilen, albenisi ve lezzeti çok iyi olan Iğdır kayısısının yeterince tanınmadığı, üretim ve pazarlama ile ilgili önemli sorunları olduğu söylenebilir.

Apricot Agriculture in Iğdır and Major Problems

In this study, we aimed at investigating the problems faced, production and geographical basis of apricot production in Iğdır. Apricot, having not many distinctive features with regard to naturel environmental conditions, is produced in a wide area in Turkey; Turkey is the first in apricot production in the world with over five hundred thousund tons. Apricot production vary greatly in years. Malatya produces more than 50% total apricot production of Turkey and Iğdir, our study area, gives more than 5% of Turkey production in some years. The type "şalak" which grows asspecially in late June is cosumed in major centers. It can be said that apricot produced in Iğdir which is consumed fresh and having an attractive appearance and taste is not well-known and it has, at the same time, both production and market problems.

___

  • Anonim, 1990, Kayısı Yetiştiriciliği,. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Çiftçi Broşürü Yayın No: 76, Ankara.
  • Anonim, 1996, Ilıman İklim Meyveleri Ders Notları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Samsun.
  • Asma, B.M., 2000, Kayısı Yetiştiriciliği. Evin Matbaası, Malatya.
  • Doğanay, H., 1985, Tarım Coğrafyası. Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Ders Notları: 86, Coğrafya Bölümü No: 12, Erzurum.
  • Doğanay, H., 1995, Türkiye Ekonomik Coğrafyası. Öz Eğitim Yayınları: 6,İstanbul.
  • Güner, İ., 1993, İlimiz Iğdır. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Koruma ve Yaşatma Derneği Yayın No:l, Iğdır.
  • Kırzıoğlu, M.F., 1953, Kars Tarihi. I. Cilt, Işık Matbaası, İstanbul.
  • Koday, Z., 2004, Kağızman İlçesinde Meyvecilik. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:12, s:191-208, Erzurum,
  • Mehlanbacher, S.A., Cocıu, V., Hough, L; F., 1991. Apricots. Genetic Resources Fruit Acta Hart Vol. 290, P: 66-107.
  • Nişancı, A., 1979, İğdır Ovası ve Yakın Çevresinde uygulamalı İklim Çalışmaları. Atatürk Üniversitesi, Fen.-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Basılmamış Doçentlik Tezi, Erzurum.
  • Özbek, S., 1978, Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No. 128, Adana.
  • D.P.T., 2001, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Bitkisel Üretim Özel İhtisas Komisyonu Meyvecilik Alt Komisyon Raporu, Ankara.
  • D.M.İ.G.M., 1984, Ortalama, Ekstrem Sıcaklık ve Yağış Bülteni. Ankara. Iğdır Tarım Mister Planı, 2002, Ankara.
  • Iğdır Valiliği Cumhuriyetimizin 75. Yılında Iğdır İl Yıllığı, 1998, Iğdır.
  • Iğdır İl Tarım Müdürlüğü 1997,1.996 Yılı Çalışma Raporu, Iğdır.
  • Tarımsal Yapı ve,Üretim, (muhtelif sayıları). D.İ.E., Ankara.
  • http://fao.org
  • http://ebkae.gov.tr
  • http://www.bahce.biz/bitki/meyve/kayisi.htm
  • http://kaum.edu.tr7kauml0.html
  • http://www.uga.edu/fruit/apricot.pdf
  • http://w ww. emed-tds. corn/agrifooddocs/Agrifood%20Turkey. doc