Doğu Anadolu Bölgesinde Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Yapısı

Doğu Anadolu, insan hayatını olumsuz yönde etkileyen doğal çevre faktörlerinin varlığına bağlı olarak, çeşitli sosyal ve ekonomik göstergeler bakımından Türkiye'nin geri kalmış bir bölgesidir. İller düzeyinde bir takım farklılıklar olmakla birlikte, bölgede genellikle doğum oranları yüksek, eğitim ve sağlık hizmetleri yetersiz, istihdam olanakları ise aktif nüfusun taleplerine cevap vermekten uzaktır. Bölgenin en belirgin nüfus karakteristiği, yüksek seviyede seyreden doğumlar ve yirmili yaşlardan başlayarak bölge dışına gerçekleşen yoğun göçlerdir. Ulusal bir sorun olarak ortaya çıkan bu nüfus değişkenliği, nüfus politikalarını giderek daha da önemli hale getirmektedir. Çalışmamızda bölgeye yönelik nüfus projeksiyonlarının belirlenmesi ve uygulanabilmesini kolaylaştıracak, nüfusun cinsiyet ve yaş yapılanması iller ve yerleşmeler düzeyinde incelenmiştir. Elde edilen bulgular, bölgenin nüfus yapısı bakımından gerek aşağı, gerekse yukarı yaş gruplarında çeşitli sosyoekonomik sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu göstermektedir.

The Sex and Age Structure of the Population in the Eastern Anatolia Region

The Eastern Anatolia is an underdeveloped region in terms of various social and economic needles, results from the environmental factors being effect negatively on the human life in Turkey. Although there are some differences considering the provinces levels, the fertility level is high generally and the health and education services are inadequate and the possibility of the employment is not close the active population needs. The most clarity characteristics of the population are the high fertility levels and the intensive migrations from out of the region for the 20 years old. The population politics have been getting important since the population variety is the national problem. In our study, it was investigated the sex and age structure of the population by provinces and localities will be easier the determination of the population projections and applications related to the region. From the obtained results, it is understood that the region in the point of view of the population structure in the both of low ages and high ages displays the existence of the various socioecoriomic problems.

PDF

___

DİE., 2002, 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Elazığ, Malatya, Erzincan, Erzurum, Kars, Ardahan, Iğdır, Ağrı, Van, Muş, Bingöl, Tunceli, Bitlis, Hakkâri İlleri.
DOĞANAY, H., 1997, Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli Eğitim Bakanlığı Yay:2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi:877, Eğitim Dizisi: 10, İstanbul.
DPT., 2000, Doğu Anadolu Projesi Ana Planı, Mevcut Durum ve Analizi, Cilt I, Ankara.
KARABULUT, Y., 1989, Karadeniz Bölgesi Nüfusu (II: Kırsal), Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Ankara.
KOCAMAN, T., 2002, Plan Nüfus Projeksiyon Yöntemleri, DPT, Ankara.
ÖZGÜR, E. M., 1998, Türkiye Nüfusu, GMC Basın Yayın, Ankara.
ÖZGÜR, E. M., 1999, Türkiye Nüfusunun Yaş Yapısı, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:7, Ankara.
TANDOĞAN, A., 1994, Türkiye Nüfusu, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon.
TOROS, A., ve diğ. 1997, Ulusal Çevre Eylem Planı, Nüfus ve Çevre, DPT. Ankara.
TÜMERTEKİN.E., ÖZGÜÇ,N., 2002., Beşeri Coğrafya, (İnsan, Kültür, Mekân), Çantay Kitabevi, İstanbul.
TÜMERTEKİN, E., 1994, Beşeri Coğrafyaya Giriş, İstanbul Üniv. Yay. No: 3819, Edebiyat Fak. Yay. No:246, İstanbul.
TÜSİAD; 1999, Türkiye'nin Fırsat Penceresi (Demografik Dönüşüm ve İzdüşümleri), TÜSİAD Yay. T/99, İstanbul.
YÜCEŞAHİN, M. M., 1996, Türkiye'de İllere Göre Cinsiyet Oranları, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı:5,
Ankara. www.ekutup.dpt.gov.tr/nufus/kocamant/proieksi (2002).