MODERN SURİYE HİKÂYESİNE GENEL BİR BAKIŞ

Suriye’de, modern hikâyenin doğuşuna öncülük eden çalışmalar, on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren Batı ile karşılaşmanın sonucu olarak, modern Batı edebiyatından etkilenerek ortaya çıkmıştır. İlk öncü çalışmalardan sonra, yirminci yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren türün, Batı edebiyatındaki örneklerine yakın olan çalışmalarının verilmeye başlamasıyla, Suriye’de modern hikâye ortaya çıkmıştır. Suriye’nin 1946’daki bağımsızlığıyla birlikte edebiyatın diğer türlerine göre artan bir ilgi gören ve romandan önce gelişme gösteren hikâye yazıcılığı, ilk başlarda ülkenin bağımsızlık sonrası döneminde de sürüp giden çalkantılı atmosferinde, siyasî ve sosyal amaçlara ulaşmada bir yol olarak görülürken daha sonra hak ettiği mecraya oturmuştur. Türün olgun örnekleri bu dönemde ortaya konmuştur. Bu çalışmada, modern Suriye hikâyesine genel bakış çerçevesinde Suriye’de modern hikâyenin doğuşu ve gelişmesi ele alınmış ve hikâyenin ortaya çıkışına etki eden faktörler üzerinde durulmuştur. Suriye’nin siyasi, sosyal ve kültürel şartları dikkate alınarak hikâyede işlenen bazı konular, çalışmamızın konusu ekseninde örneklerle ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler:

Suriye, Hikâye, Öykü, Modern Arap Hikâyesi, Modern Arap Edebiyatı

RISE OF MODERN SYRIAN SHORT STORY AND ITS DEVELOPMENT

In Syria, who created the short story of the birth of pioneering work, since the middle of the nineteenth century, as a result of the encounter with the West, influenced the modern Western literature has emerged. After the first pioneering work, starting from the second quarter of the twentieth century, the species, the Western literary works in the example given near the beginning that, in Syria's modern history has seen the birth. Syria's independence in 1946 with the literature of other species according to a growing interest and the novel before the developer story scribe is, at first, the country's post-independence period, the time away the turbulent atmosphere, the political and social goals to achieve as a road is seen, then he deserved media to is seated. Examples of such cases have been revealed during this period. In this study, the birth and development of Syria's modern history is discussed and the factors influencing the emergence of the story are discussed taking Syria's political, social and cultural

Keywords:

Syria, Short Story, Modern Arabic Short Story, Arabic Literature,

PDF

___

el-ARNAÛT, ‘Abdullatîf, “Alî Hulkî Râidul-Kıssati’s-Sûriyyeti’l-Kasîra”, el- Ma‘rife, Vizâratu’s-Sekâfe, Yıl, XXXXIV, S. 499, Nisan, Dımaşk, 2005, s. 241-248.
‘ATİYYE, Ahmed Muhammed, Fennu’r-Raculi’s-Sagîr fi’l-Kıssati’l
‘Arabiyyeti’l- Kasîra, İttihâdu’l-Kuttâbi’l- ‘Arab, Dımaşk, 1977. el-ATRAŞ, Mahmûd İbrâhîm, İtticâhâtu’l-Kıssa fi Sûriye ba‘de’l-Harbi’l- ‘Alemiyyeti’s-Sâniye, Dâru’s-Suâl, Dımaşk, 1982.
EBÛ HEYF, Abdullâh, el-Edeb ve’t-Teğayyuru’l- İctimâ‘î fî Sûriye, İttihâdu’l-Kuttâbi’l- ‘Arab, Dımaşk, 1990.
ed-DEKKÂK, Ömer, Funûnu’l-Edebi’l-Mu‘âsır fî Sûriye, Dâru’ş-Şarki’l- ‘Arabî, Beyrut, tsz.
DUMAN, Hasan, Osmanlı-Türk Süreli Yayınları ve Gazeteleri (1828-1928), Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı Yay., Ankara, 2000.
ER, Rahmi, “Modern Lübnan Romanına Genel Bir Bakış”, Doğu Dilleri Dergisi, Ankara Üniversitesi Basımevi, C.V., S.1, Ankara, 1992, s. 125-151.
Modern Mısır Romanı (1914-1944), Star Ajans, Ankara, 1997.
Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2004.
el-FÂHÛRÎ, Hannâ, Târîhu’l-Edebî’l-‘Ârabî, Beyrut, tsz.
HÂFIZ, Sabrî, “Modern Arap Kısa Öyküsü I ”, (ç. Azmi Yüksel ), Nüsha Şarkiyât Araştırmaları Dergisi, Yıl, III, S. 9, Ankara, 2003, s. 77-96.
HANNÂ, Abdullah, Mine’l-İtticâhâti’l-Fikriyye fî Sûriye ve Lubnân, Dâru’l- Ehâlî, Dımaşk, tsz.
el-HATÎB, Husâm, er-Rivâyetu’s-Sûriyye fî Merhaleti’n-Nuhûd 1959- 1967, Ma‘hedu’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-‘Arabiyye, Kahire, 1975.
Subulu’l-Muessirâti’l-Ecnebiyye
ve Eşkâluhâ fi’l-Kıssati’s
Sûriyye, Matâbi‘u’l-İdâreti’s-Siyâsiyye, Dımaşk, 1991.
el-Kıssatu’l-Kasîra fî Sûriye Riyâdât ve Nusûs Mufassaliyye, Dâru ‘Alâi’d-Dîn, Dımaşk, 1998.
HUART, Clement, Arab ve İslâm Edebiyatı Tarihi, (ç. Cemal Sezgin), Tisa Matbaacılık Sanayii, Ankara, tsz.
el-HUSEYN, Ahmed Câsim, el-Kıssatu’l-Kasîrati’s-Sûriyye ve Nakduhâ fî’l- Karni’l-‘Işrîn, İttihâdu’l-Kuttâbi’l- ‘Arab, Dımaşk, 2001.
el-İDLİBÎ, Ulfet, Kısas Şâmiyye, Dâru Tılâs, Dımaşk, 1996. Vedâ‘an Yâ Dımaşk, Dâru Tılâs, Dımaşk, 2001. el-KINTÂR, Seyfuddîn
el-Edebu'l-‘Arabîyyu’s-Sûrî ba‘de’l-İstiklâl
Vizâratu’s-Sekâfe, Dımaşk, 1997.
el-KEYYÂLÎ, Sâmî, el-Edebu’l-‘Arabîyyu’l-Mu‘âsır fî Sûriye 1850-1950, Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire, 1968.
KRUL, Claude, “Medhal ilâ’l-Kıssati’l-Kasîra fî Sûriye”, (ç. Mahmûd Mev‘id ), el-Mevkıfu’l-Edebî, S. 73-74-75, Mayıs- Haziran- Temmuz, Dımaşk, 1977, s. 33-51
LANDAU, Jacob M., Modern Arap Edebiyatı Tarihi, (ç. Bedrettin Aytaç), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2002.
MEKKÎ, et-Tâhir Ahmed, el-Kıssatu’l-Kasîra Dirâsât ve Muhtârât, Dâru’l- Ma‘ârif, Kahire, 1988.
MUSTAFÂ, Şâkir, Muhâdarât ‘ani’l-Kıssa fî Sûriye hattâ’l-Harbi’l- ‘Âlemiyyeti’s-Sâniye, Ma‘hedu’d-Dirâsâti’l-‘Arabiyyeti’l-‘Âliye, Kahire, 1958.
OSMÂN, Hâşim, es-Sıhâfetu’s Sûriyye Mâdîhâ ve Hâdırihâ, Vizâratu’s Sekâfe, Dımaşk, 1997.
Râbıtatu’l-Kuttâbi’s-Sûriyyîn, Derb ile’l-Kımme, Dımaşk, 1952.
RAMADÂN, Muhammed Hâlid, “el-Kıssatu’l-Kasîra fî Sûriye”, Dirâsât İştirâkiyye, S.171-172, Ocak-Şubat, Mart-Nisan, Dımaşk, 1998, s. 10-14.
SAVRAN, Ahmed, 19. Yüzyıl Osmanlılar Döneminde Yeni Arap Edebiyatı, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yay., Erzurum, 1987.
es-SEMMÂN, Gâde, Leylu’l-Gurabâ’, Menşûratu Gâde es-Semmân, Beyrut, 1995.
eş-ŞEM‘A, Haldûn, eş-Şems ve’l-‘Ankâ’, İttihâdu’l-Kuttâbi’l-‘Arab, Dımaşk, 1979.
TÂMİR, Zekeriyyâ, Sahîlu’l-Cevâdi’l-Ebyad, Riad er-Rayyes Books, Beyrut, 2001.
Rabî‘ fî’r-Ramâd, Riad er-Rayyes Books, Beyrut, 2001.
el-‘UCEYLÎ, ‘Abdusselâm, Bintu’s-Sâhire, Dâru’ş-Şark, Beyrut, tsz.
el-Hubb ve’n-Nefs, Dâru’ş-Şark, Beyrut, tsz.
el-YÂFÎ, Na‘îm, et-Tatavvuru’l-Fennî li-Şekli’l-Kıssati’l-Kasîra fî’l-Edebî’ş- Şâmiyyi’l-Hadîs Sûriye Lubnân el-Urdun Filistîn, İttihâdu’l- Kuttâbi’l-‘Arab, Dımaşk, 1982.
YAZICI, Hüseyin, “Hikâye”, T.D.V. İslâm Ansiklopedisi, C. XVII, İstanbul, 1998, s. 480-485.
Çağdaş Arap Öyküleri, Kaknüs Yay., İstanbul, 1999. Göç Edebiyatı, Kaknüs Yay., İstanbul, 2002. The Short Story in Modern Arabic Literature, General Eyptian Book Organization, Mısır, 2004.
YILDIZ, Musa, “Arap Edebiyatında İlk Modern Kısa Öykü: Muhammed Teymûr’un Fî’l-Kıtâr’ı”,Nüsha Şarkiyât Araştırmaları Dergisi, Yıl,II, S. 4, Ankara, 2002, s. 43-55.
YÛSUF, Muhsîn, el-Kıssa fî’l-Vatani’l-‘Arabî, Dâru’l-Menâre li’d-Dirâsât, Lazkiye, 1989.
ZERZÛR, Fâris, Hattâ’l-Katratil-Ahîra, Vizâratu’s-Sekâfe, Dımaşk, 1981.
ZEYDÂN, Curcî, Târîhu Âdâbi’l-Lugati’l-‘Arabiyye, I-IV, Dâru Mektebeti’l- Hayât, Beyrut, 1992.
ZIADEH, Nicola A., Syria and Lebanon, Ernest Benn, London, 1957.
ZUREYL, ‘Adnân b., Edebu’l-Kıssa fî Sûriye, Dâru’l-Fenni’l-Hadîs, Dımaşk, tsz. “el-Vâkı‘iyye fî’l-Kıssati’l-Kasîra fî Sûriye”, el-Mevkıfu’l-Edebî, S. 73-74-75, Mayıs- Haziran Temmuz, Dımaşk, 1977, s. 52-81.