ARKEOLOJİK KAZILARDA ORTAYA ÇIKARILAN HUN DAMGALARI

Kendilerine ait yazılarının olmadığını bildiğimiz Asya Hunlar hakkındaki yazılı malzemelerin tamamı Çin kaynaklarında yer almaktadır. Hunların yaşadıkları bölgelerin önemli bir bölümünün günümüzde Çin sınırları içinde bulunması medeniyle bu ülkede gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sırasında ele geçirilen kalıntılar hunların kültür tarihi bakımından büyük bir değere sahiptir. Bu kazılar sırasında ortaya çıkarılan ve Hunlar tarafından kullanılan damgaların Güney Hunlarına ait olduğu ortaya çıkarılmıştır. Önemli bir kısmı pişmiş topraktan yapılan Hun damgalarında, söz konusu dönem de görevli yüksek rütbeli Hun görevlilerinin unvanlarının Çince olarak kaydedilmesi, Hun toplumunda damga kullanma geleneğinin ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Bu kısa araştırmamızda Çin‟in çeşitli bölgelerinde ortaya çıkarılan pişmiş toprak ve çeşitli metallerden yapılmış Hun damgaları ve özellikleri hakkında bilgiler vermeye çalıştık

Anahtar Kelimeler:

Hun, Hun damgaları, Arkeolojik Kazılar

Written materials about the Asian Huns, who we know had no written materials belonging to themselves, are found in Chinese sources. Due to the reason that significant part of areas, where Huns lived, are found within the borders of China; remains obtained during the archeological excavations in the country have an enormous value in terms of Huns cultural history. It has been revealed that the stamps found during those excavations belonging to Southern Huns were used by Huns. Hun stamps made mostly from cooked clay bared the Titles of High ranked Hun Officers who were on duty during the period in question and were inscribed in Chinese indicating how common it was in Hun society to practice the stamp tradition. In this brief research, we tried to provide information on Hun stamps, which were made from cooked clay and various materials and were revealed in various regions of China, and their characteristics

Keywords:

Hun, Hun stamps, Archeological Excavations,

PDF

___

CHEN Xiaoping, “Han Xiongnu Gui Yi Qin Han Zhang (Han Hun Gui Yi Qin Han Zhang Bronz Damgaları Hakkında Bazı Açıklamalar)”, Xibei Shi Di (Kuzeybatı Tarihi Coğrafyası), 1985 Sayı 4.
CHEN Xujing, Xiongnu Shi Gao (Hunların Genel Tarihi), Çin Halk Üniversitesi Yayınevi, Pekin 2008.
GÜLENSOY Tuncer, “Orhun‟dan Anadolu‟ya Türk Damgaları-Damgalar, İmler, Enler”, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, Yayın No: 51.
HUANG Shengzhang, “Han Xiongnu Po Xi Lu Zhang Ji Qi Youguan Shı Shı Fa Du (Han-Hun Po Xi Lu Zhang ve Bununla İlgili Tarihi Gerçeklerin Ortaya Çıkışı)”, Lishı Yanjiu (Tarih Araştırmaları), 1994 Sayı 2.
HUANG Shengzhang, “Xiongnu Xiang Bang Yin Zhı Guo Bie Nian Dai Ji Xiangguan Wenti (Hun Xiang Bang Damgalarının Hangi Ülkeye, Hangi Döneme Ait Olduklarına Dair Sorunlar)”, Wenwu 1983, Sayı 8.
HUANG Shengzhang, “Za Hu Guan Yin Kao (Hu Devlet Görevlilerine Ait Damgalar Hakkında Bir Araştırma)”, Xibei Shı Di (Kuzeybatı Tarihi Coğrafyası), 1986 Sayı 4.
MA Liqing, Yuan Xiongnu, Xiongnu-Lishi Yu Wenhua de Kaoguxue Tansuo (Proto Hunlar, Hunlar-Tarihi, Kültürel Arkeolojik Keşifler), İç Moğolistan Üniversitesi Yayınevi, Hohhot 2005.
SARITAŞ Eyüp, “Çin‟de Yapılan Arkeolojik Araştırma ve Kazılara Göre İslamiyet‟ten Önce Türklerde Kültürel Hayat (En Eski Çağlardan IX. Yüzyılın Ortalarına Kadar)”, Scala Yayınevi, İstanbul 2010.
ZHOU Weizhou, “Shaanxi Chutu Yu Shaoshu Minzu Youguan de Gudai Yinxi Zakao (Shaanxi‟de Ortaya Çıkarılan Azınlık Milletlere Ait Yeşim Taşından Yapılmış Damgalar Hakkında Bir araştırma), Minzu Yanjiu (Milliyet Araştırmaları), 2000 Sayı 2.
ZHAO Xiaojun-Chu Weihong, Luoyang Xingdian Dong Han Mu Faxian “Xiongnu Gui Han Jun”Tongyin (Luoyang Xingdian‟deki Bir Doğu Han Mezarında Bulunan Hun Gui Han Bronz Damgası)”, Wenbo 2003, Sayı 9.