XVI. Asır Divan Şairlerinden Mihrî Hâtûn ve Redd-i Matla‘ Gazelleri

XV. asır Osmanlı Devleti’nin kültür ve medeniyet alanında ilerleme asrı olmuştur. Bu asırda kurulan düzenli devlet idaresi ve elde edilen iktisadî refah tabii olarak edebî alana da yansımıştır. Edebî alandaki asıl inkişaf İstanbul’un fethinden sonra olmuştur. Başta Fatih Sultan Mehmed olmak üzere, şehzadeleri; Cem Sultan ile II. Bayezid’in bizzat iştirak ve himayeleri sayesinde edebî muhitlerinde birçok şair yetişmiştir. Bu makalede hülasa olarak XV. asır divan şiiri hakkında bilgi verildikten sonra asrın kadın şairlerinden Mihrî Hatun ve redd-i matla’ gazelleri ele alınmıştır. Mihrî Hatun Amasya’da II. Bayezid’in edebî muhitinde yetişmiştir. Divanı elde bulunan ilk kadın şair olan Mihrî, sade ve samimi üslubuyla tanınmıştır. Aynı zamanda Mihrî, divan şairleri içinde en çok redd-i matla’ gazel yazan şairlerdendir. Mihrî Hatun’un redd-i matla’ gazelleri bu gazel çeşidinin klasik Türk edebiyatındaki seyrini tespit açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

XV. asır divan şiiri, Mihrî Hâtun, redd-i matla’ gazel.

Mihrî Hatun, One of The 15th Century Poets, and Her Redd-i Matla‘ Gazels

15th century was an era in which Ottoman Empire underwent a great deal of improvement in culture and civilization. In this century, the administation and economic prosperity of the state were reflected naturally in literary field. The actual improvement in literary field occurred after the conquest of Istanbul. Thanks to attendance and caring of Fatih Sultan Mehmed in particular, Cem Sultan and II. Bayazid, many poets were trained and educated in these literary circles. In this article, after giving a brief introduction to divan poetry in the 15th century, Mihri Hatun and her red-i matla’ gazels were sdudied. Mihri Hatun who was one of the poets of the 15th century was grown up in Bayezid the Second’s literary milieu in Amasya. Mihri Hatun is the first woman whose divan is available today and she has been recognised with her plain and sincere style. At the same time Mihri is one of the poets who composes mostly redd-i matla’ gazels among the divan poets. Her redd-i matla’ gazels are important to know the development of this gazel type in Classical Divan Literature.

Keywords:

15th century divan poetry, Mihri Hatun, redd-i matla’ gazel.,

PDF

___

Akkuş, Metin (1993), Nef’î Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
Arslan, Mehmet (2007), Mihrî Hâtun Divânı, 1. Basım, Ankara: Amasya Va- liliği Yay.
Aynur, Hatice (2000), “Cem Şairleri”, İlmî Araştırmalar, 9, 33-43.
Banarlı, Nihat Sâmi (1971), Resimli Türk Edebiyatı Târihi, (I. cilt), İstanbul: MEB Yay.
Demirel, Şener (2004), “Divan Şiirinde Redd-i Matla’ ” bilig, 31, 161-177.
Dilçin, Cem (1986), “Divan Şiirinde Gazel” Türk Dili Dergisi Türk Şiiri Özel Sayısı II (Dîvân Şiiri), 415-416-417, 78-247.
Dilçin, Cem (2008), “Stilistik Açıdan “Öncelemeler” ve Fuzulî’nin Şiirlerinde “Yüklem Öncelemesi” Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1, 41-94.
Gibb, E.J. Wilkinson (Tarihsiz), “Şâir Mihrî ve Zeynep Hanımlar”, A Hıstory Of Ottoman Poetry/Osmanlı Şiir Tarihi, (Tec.: Ali Çavuşoğlu), (I.II. cilt), Ankara: Akçağ Yay.
Horata, Osman (2006), “Cem Şairleri”, Türk Edebiyatı Tarihi, (2. cilt), İstanbul: KTB Yay.
İpekten, Halûk (1996), Divan Edebiyatında Edebî Muhitler, İstanbul: MEB Yay.
Macit, Muhsin (2005), “Hem Hami Hem Şair: Müeyyedzâde’ye Dair” Türk Edebiyatı, 377, 44-46.
Macit, Muhsin (2006), “İlk Klasik Dönem (1453-1600), Tarihî, Sosyo-kültürel bağlam” Türk Edebiyatı Tarihi, (2. cilt), İstanbul: KTB Yay.
Macit, Muhsin (2006), “İlk Klasik Dönem (1453-1600), Şiir” Türk Edebiyatı Tarihi, (2. cilt), İstanbul: KTB Yay.
Mermer, Ahmet ve Neslihan Koç Keskin (2005), Eski Türk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yay.
Muallim Naci (2004), Istılâhât-ı Edebiyye/Edebiyat Terimleri, (hzl: M. A. Yekta Saraç), 2. Baskı, İstanbul: Gökkubbe Yay.
Saraç, M. A. Yekta (2006), Klâsik Edebiyat Bilgisi Belâgat, 4. Baskı, İstanbul: Gökkubbe Yay.
Sertoğlu, Midhat (1986), Osmanlı Tarih Lûgatı, İkinci Baskı, İstanbul: Ende- run Kitabevi.
Tâhirü’l- Mevlevî (1973), Edebiyat Lügatı, (Neşr: K. E. Kürkçüoğlu), İstanbul: Enderun Kitabevi.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998), Osmanlı Tarihi, 7. Baskı, (I. II. cilt), Ankara: TTK Yay.