Sebk-i Hindî Şiirinde Yeni-Orijinal Yapı ve Terkipler
Divan şiiri, dil ve muhteva açısından en önemli değişime, 17 ve 18. asırlarda belirgin bir şekilde etkili olan Sebk-i Hindî tesiriyle maruz kalır. Bu üslûp her ne kadar mana ve muhteva yönleriyle araştırmacıların dikkatini çekiyorsa da, mana ve muhteva şebekeleri, yeni kullanılan dil yapıları üzerinden gerçekleşmektedir. Dolayısıyla mana ve muhteva şebekelerine ulaşmak, kaçınılmaz bir şekilde dil unsurları vasıtasıyla meydana gelir. Sebk-i Hindî etkisinde yazılan şiirlerde anlaşılmayan yapı ve terkipler, bu şiiri anlamak ve anlamlandırmak isteyenlerce en önemli zorluğu teşkil eder. Söz konusu yapı ve terkipler çözümlenmeden, Sebk-i Hindî’nin zengin hayal ve mana dünyasına girmek imkansız gibi görünmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Sebk-i Hindî, Üslûp, Terkip, Tamlama.
New Original Structures and Combinations in The Indian Style Poetry
In terms of language and content , Divan Poetry was undoubtedly exposed to the most crucial change with Indian style which was significantly effective in the 17th and 18th centuries. Though the meaning and content aspects of this style capture the researchers' attention, the meaning and content features evantuate through the new structures of the language used. Therefore, reaching the meaning and content characteristics inevitably occur by means of language elements. The acarpous structures and combinations in the poems written under the influence of Indian style poses the most important problem for those who want to understand and explain this poem. Without resolving[analysing] these structures and contents, it seems impossible to enter the rich imagination and sense world of the Indian Style.
Keywords:
Sebk-i Hindi (Indian Style), Style, Content, Combination,
___
- Afifî, Rahîm (1376/1998), Ferhengnâme-i Şi‘rî, (III Cilt), Tahran: İntişârât-ı Surûş.
- Ahmad, Aziz (1381/2003), “Peydâyiş-i Sebk-i Hindî”, (çev. Muhbûbe Ulvî), Kitâb-ı Pâj, 210-225.
- Bilkan, Ali Fuat (2007), Sebk-i Hindî ve Türk Edebiyatında Hint Tarzı, İstanbul: 3F Yay.
- Çavuşoğlu, Mehmed (1985), “Divan Şiiri”, Türk Dili Dergisi Divan Şiiri Özel Sayısı, sy. 415-416, 1-16.
- Çendbehâr, Lâletîk (1380/2002), Behâr-ı Acem, (III cilt) (haz. Kâzım Zerfu- lyân), Tahran: İntişârât-ı Tılâye.
- Çetindağ, Yusuf (2007), Ali Şîr Nevâî, Hayatı-Sanatı ve Eserleri, İstanbul: Fatih Üniversitesi Yay.
- Deniz, Sebahat (1999), “Türk Edebiyatında Hint Üslûbu (Sebk-i Hindî)”, Osmanlılar, C. IX, 939-948.
- Enûşe, Hasan (1376/1998), Ferhengnâme-i Edebî-i Fârsî (II. cilt), Tahran: İntişârât-ı Ferheng ve İrşâd-ı İslâmî.
- Ferşidverd, Hüsrev (1382/2004), Derbâre-i Edebiyât ve Nakd-i Edebî (II. Cilt), Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr.
- Gulâmrızâî, Muhammed (1377/1999), Sebk-Şinâsî-i Şi’r-i Pârsî, Tahran: İntişârât-ı Câm.
- Hüsrevân, Muhammed Hüseyin (1363/1985), Evc ve İnhitât-ı Sebk-i Hindî, Dânişgâh-ı Firdevsî-i Meşhed Yayınlanmamış Doktora Tezi Meşhed.
- İpekten, Haluk (2000), Şeyh Gâlib Hayatı Sanatı Eserleri, Ankara: Akçağ Yay.
- Kafilebaşı, Seyyid Halil (1373/1995), Miğnatîs-i Aşk, Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr.
- Lengerûdî, M. Şems (1366/1988), Girdâbâd-ı Şûr-ı Cünûn,Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr.
- Meânî, Ahmed Golçîn (1381/2003), Ferheng-i Eş‘âr-ı Sâ’ib, (II cilt), Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr.
- Nâsırî, Hüseyin Sâdât (1370/1992), “Der-Bâb-ı Sebkhâ-yı Fârsî ve Sebk-i Hindî”, Röpörtaj: A. Ekber Han Muhammedî, Kitâb Der-Harem-i Dost, Tahran: İntişârât-ı Ferheng ve İrşâd-ı İslâmî.
- Nûrânîvisâl, Abdülvehhâb (1354/1977), “Sebk-i Hindî ve Vech-i Tesmiye-i Ân”, Sâib ve Sebk-i Hindî, C. I, 212-226.
- Pâdişâh, Muhammed (1363/1985), Ferheng-i Câmi‘-i Fârsî-Anandrec, (VII cilt) (haz. Debîr Siyâkî), Tahran: İntişârât-ı Hayâm.
- Sabûr (1335/1957), Âfâk-ı Gazel-i Fârsî, Tahran: İntişârât-ı Pedîde.
- Safâ, Zebîhullâh (1369/1991), Târîh-i Edebiyyât Der-İran, (IV. cilt), Tahran: İntişârât-ı Firdovsî.
- Servet, Mansûr (1379/2001), Ferheng-i Kinâyât, Tahran: İntişârât-ı Suhan.
- Şahinoğlu, Nazif (1997), Farsça Grameri Sarf ve Nahiv, İstanbul: Kitabevi Yay.
- Şemîsâ, Sîrûs (1376/1998), Seyr-i Gazel Der-Şi’r-i Fârsî, Tahran: İntişârât-ı Firdovsî.
- Toker, Halil (1996), “Sebk-i Hindî”, İlmî Araştırmalar, sy.2, 143-144.
- Üzgör, Tahir (1991), Fehîm-i Kadîm Hayatı, Sanatı, Dîvânı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Ankara: AKM Yay.
- Vâreste, Siyâlkûtimel (1380), Mustalahâtu’ş-Şu‘arâ, (haz.: Sîrûs Şemîsâ), Tahran: İntişârât-ı Firdovsî.
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Divan Edebiyatı Vakfı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tırnakçı-zâde Mehmed Sa‘îd Zîver Bey ve Mensur Şitâiyyesi
Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’nin II. Abdülhamid Döneminde Muzır Neşriyat Sayılması
Hurûfîliği Ön Yargıdan Arındırmak Bağlamında Ferişteoğlu’nun Hidayetnâmesi’nin Tetkiki ve Neşri
Yahya Kemal: Geleneği Geliştiren, Dönüştüren Şair