Hurûfîliği Ön Yargıdan Arındırmak Bağlamında Ferişteoğlu’nun Hidayetnâmesi’nin Tetkiki ve Neşri
Hurufîlik, henüz hakkında pek az bilgi bulunan manevî sistemlerden biridir. Edebiyat tarihimizde önemli bir yer teşkil eden bu akım, şimdiye kadar menfî bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Bu olumsuz bakış açısının temelinde, bilimsel araştırmanın gereklerine ters düşen yaklaşımlar yatmaktadır. Çalışmada, Hurufîlik hakkında bilinenlere katkı sağlayacak kimi görüşlere yer verilecektir. Hurufîlik öğretisinin Anadolu’daki önemli isimlerinden Ferişteoğlu’nun Hidayetnâme’si bu anlamda tahlil edilecek ve kimi ön yargılı hükümlere bu eserden hareketle yeni cevaplar aranacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Hurufîlik, Ferişteoğlu, Hidâyetnâme, Anadolu tarikatları, sayı mistikliği.
Examination and Publication of Ferişteoğlu’s Hidayetnâme By Purifying Hurufism From Prejudgement
Hurufism is one of the moral systems that we don’t have enough information about them yet. This movement that has an important place in our history of literature is evaluated by a negative point of view. In background of this negative point of view there are some approaches that are contradictory with scientific view. In this work there are some approaches that will contribute to Hurufism researches. Hidâyetnâme that is written by Ferişteoğlu who is one of the teacher of Hurufism will be analyzed and will be search new answers for biased thoughts.
Keywords:
Divan poets, Divan literature, law, airness, justice.,
___
- Aksu, Hüsamettin (1996), “Hurufîlik”, İslâm Ansiklopedisi XVIII, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Arıkoğlu, İsmail (2006), Ferişteoğlu’nun Câvidannâme Tercümesi: ‘Işk-nâme (İnceleme-Metin) [basılmamış doktora tezi], Van: Yüzüncü Yıl Üni- versitesi.
- Ayan, Hüseyin (2002), Nesîmî - Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Di- vanı’nın Tenkidli Metni I-II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Bursalı İsmail Hakkı (tarihsiz), Esrâru’l-Hurûf, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi / 2537.
- Ferişteoğlu, (tarihsiz), Hidayetnâme, Millet Kütüphanesi Ali Emirî Şer’iyye / 1350, 1b-22a.
- Ferişteoğlu, (tarihsiz), Hidayetnâme, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY / 9685, 53b-73a.
- Fütüvvetnâme, (tarihsiz), Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi / 2982.
- Gibb, E. J., Wilkinson (1998), Osmanlı Şiir Tarihi I-II, (Çev.: Ali Çavuşoğlu), Ankara: Akçağ Yayınları.
- Gölpınarlı, Abdülbaki (1989), Hurufîlik Metinleri Kataloğu, Ankara: Türk Ta- rih Kurumu Basımevi.
- Huart, Cl. (1996), “Hurufîlik”, İslâm Ansiklopedisi V, Eskişehir: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Köprülü, Fuat (1976), Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- Kürkçüoğlu, Kemal Edip (1985), Seyyid Nesîmî Divanı’ndan Seçmeler, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Pala, İskender (1998), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Neş- riyat.
- Usluer, Fatih (2009), Hurufîlik - İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Divan Edebiyatı Vakfı
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yahya Kemal: Geleneği Geliştiren, Dönüştüren Şair
Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’nin II. Abdülhamid Döneminde Muzır Neşriyat Sayılması
Hurûfîliği Ön Yargıdan Arındırmak Bağlamında Ferişteoğlu’nun Hidayetnâmesi’nin Tetkiki ve Neşri
Tırnakçı-zâde Mehmed Sa‘îd Zîver Bey ve Mensur Şitâiyyesi