Gülay KARAMAN

Mesnevî'de Geçen "Tavuğun Yetiştirdiği Kaz Yavrularının Hikâyesi" ve "Ceylan Yavrusunun Eşeklerin Ahırına Hapsedilmesi" Hikâyesine Göre İnsan?

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, 13. yüzyılda Anadolu topraklarının yetiştirdiği, Türk-İslam edebiyatının güçlü bir century, is a powerful representative of Turkish-Islamic temsilcisidir. Daha hayattayken büyük bir şöhrete kavuşan, literature. "The Story of the Puppies of Goose That Are döneminde herkesin sevgi ve saygısını kazanmış Mevlana, Trained By Chicken" and the story of "Imprisonment of ölümünden sonra da eserleriyle insanlığa ders vermeye the Gazelle Puppy to the Barn of Donkeys'" in the Masnavi devam etmektedir. Mevlânâ'nın Mesnevî'sinde geçen were eligible to be examined in the context of the nature of "Tavuğun Yetiştirdiği Kaz Yavrularının Hikâyesi" ve human and the superior abilities. To be the hero in these "Ceylan Yavrusunun Eşeklerin Ahırına Hapsedilmesi" stories of animals desired message is conveyed to the reader hikâyesi insanın mahiyeti ve üstün yetenekleri bağlamında by taking almost in the same thematic framework. incelenmeye uygun bulunmuştur. Kahramanları hayvanlar According to Rumi human is a kind that emerges from the olan bu hikâyelerde verilmek istenen ileti, hemen hemen soil of the world but his abilities are not only for this world. aynı tematik çerçevede ele alınarak okuyucuya ulaştırılır. Indeed, human who is "can exactly be understood by the Mevlânâ'ya göre insan, dünya toprağı üzerinde yeşeren bir sea" in the words of Rumi belongs to eternity, in a way. tür olmakla birlikte kabiliyetleri sadece bu dünyaya yönelik Rumi's works had come into being under the strong değildir. Nitekim Mevlânâ'nın ifadesiyle "dilinden tam influence of Islamic mysticism and unity of existence olarak denizin anlayacağı" insan bir yönüyle ebediyete theory. Therefore, the aim in both stories that have been aittir. Mevlânâ'nın eserleri, İslam tasavvufu ve vahdet-i mentioned as other stories in Masnavi is the religious and vücûd nazariyesinin güçlü etkileri altında vücuda mystical essence. In these stories Rumi, explains the gelmiştir. Dolayısıyla Mesnevî'deki diğer hikâyeler gibi söz duality of soul and body and the longing of the soul to the konusu edilen iki hikâyede de amaç dinî ve tasavvufî özdür. original homeland with the examples from the animal Mevlânâ, Mesnevî'nin en başında ney metaforu ile ortaya kingdom which he brought up at the beginning of the koyduğu beden ruh ikiliği ve ruhun asli vatanına duyduğu özlemi bu hikâyelerde hayvanlar âleminden örneklerle Masnavi with nay metaphor. açıklar.

Human According to "The Story of the Puppies of Goose That Are Trained By Chicken" and the Story of "Imprisonment of the Gazelle Puppy to the Barn of Donkeys'" in the Masnavi

Rumi, who was trained by Anatolian territory in 13th century, is a powerful representative of Turkish-Islamic literature. "The Story of the Puppies of Goose That Are Trained By Chicken" and the story of "Imprisonment of the Gazelle Puppy to the Barn of Donkeys'" in the Masnavi were eligible to be examined in the context of the nature of human and the superior abilities. To be the hero in these stories of animals desired message is conveyed to the reader by taking almost in the same thematic framework. According to Rumi human is a kind that emerges from the soil of the world but his abilities are not only for this world. Indeed, human who is "can exactly be understood by the sea" in the words of Rumi belongs to eternity, in a way. Rumi's works had come into being under the strong influence of Islamic mysticism and unity of existence theory. Therefore, the aim in both stories that have been mentioned as other stories in Masnavi is the religious and mystical essence. In these stories Rumi, explains the duality of soul and body and the longing of the soul to the original homeland with the examples from the animal kingdom which he brought up at the beginning of the Masnavi with nay metaphor.

PDF

___

ABİDİN PAŞA (2007), Mesnevi Şerhi, Sad. Mehmet Sait Karaçorlu, (II cilt), İstanbul: İz Yay.
AHMET EFLÂKÎ (1973), Âriflerin Menkıbeleri, Çev. Tahsin Yazıcı, (1. cilt), İstanbul: Hürriyet Yay.
ANDERSEN, Hans Christian (2009), Andersen'den Masallar, Çev. Firuzan Gürbüz, İstanbul: Morpa Kültür Yay.
BAYRAKTAR, Levent (2006) "Mevlânâ'da Ruh Beden İlişkisi Problemi", Mevlânâ Araştırma Kültür Sanat Derneği (MAKSAD) 19-21 Aralık Uluslararası Mesnevi Mevlevihaneler Sempozyumu Bildirileri, s. 111-116.
BEYDABA (2007), Kelile ve Dimne, Ankara: Elips Kitap.
DEVELLİOĞLU, Ferit (1997), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat (Yayına Haz. Aydın Sami Güneyçal), Ankara: Aydın Ktb.
GÜLLÜCE, Hüseyin (2007), "Mesnevî'ye Açılan Pencere: İlk On Sekiz Beyit", Mevlânâ Celâleddin Rûmî 800. Yıl, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yay., s. 29-47.
GÜLLÜCE, Hüseyin (2008), "Mesnevî'de Temsîlî Anlatım ve Hikâye ve Temsillerle Kurân Âyetlerinin Açıklanması", Erdem, 50, s. 129-160.
İBN HALDUN (1977), Mukaddime I, Çev. Turan Dursun, Ankara: Onur Yay.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (2014), Batı Tefekkürü ve İslâm Tasavvufu, İstanbul: Büyük Doğu Yay.
Kur'ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli (2007), Haz. Hayrettin Karaman, Ali Özek, İbrahim Kâfi Dönmez, Mustafa Çağrıcı, Sadrettin Gümüş, Ali Turgut, Ankara: TDV Yay.
LEVEND, Agâh Sırrı (2008), Türk Edebiyatı Tarihi, (1. cilt), Ankara: TTK Yay.
MEVLÂNÂ (2009), Mesnevî Tam Metin, Haz. Adnan Karaismailoğlu, Ankara: Akçağ Yay.
SCHIMMEL, Annemarie (2004), İslamın Mistik Boyutları, İstanbul: Kabalcı Yay.
ŞENTÜRK, Ahmet Atilla ve Ahmet Kartal (2007), Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Dergâh Yay.
Şeyh Gâlib Dîvânı (1994), Haz. Muhsin Kalkışım, Ankara: Akçağ Yay.
Türkçe Sözlük (1998), Haz. İsmail Parlatır, Nevzat Gözaydın, Hamza Zülfikar, Belgin Tezcan Aksu, Seyfullah Türkmen, Yaşar Yılmaz, (II cilt), An- kara: TDK Yay.
https:// www. limenya.com ı Doğa ı Hayvanlar (30.09.2016).