Kahire Millî Kütüphanesindeki 212 Numaralı Şiir Mecmuası

Şiir mecmuaları, edebiyat tarihimize pek çok yönden katkısağlayabilen önemli kaynaklardır. Şairler veya şiir severlertarafından derlenen içinde farklı tür ve şekillerde manzumelerbulunan mecmualar, pek bilinmeyen şairlerin manzumelerini,meşhur şairlerin divanlarına girememiş şiirlerinibarındırmaları ve yanında yayımlanmış şiirlerin farklı veyaeksik kısımlarını da tespit etmede kaynaklık etmeleri gibiyönleriyle önem arz eder. Mecmualarda şiir ve benzeri metinleryanında -özellikle derkenarlarda- içtimaî hayat hakkında ya dadin, tıp, musikî, astronomi gibi alanlara ait de bilgilerbulunmaktadır. Çalışmamızda, başta zikrettiğimiz sebeplerdenötürü edebi birikime katkı sağlayacağını düşündüğümüz bir şiirmecmuası ele alınmıştır. Mecmua Kahire (Mısır) MillîKütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 212 numaradakayıtlıdır. 147 varaklık yazmanın sonunda müstensih veyamürettip olduğunu düşündüğümüz “ʿAli es-seyyid” adı ve H934/1527-1528 tarih kaydı vardır. Mecmua başındaki müstakilbir beyit ile sonda mürettibe ait olduğu düşünülen bir müfreddışında gazel derlemesi olarak tertip edilmiştir. Buna göremecmua derleyenin şahsî zevkine göre düzenlenmiş gazelmecmuasıdır. Bu çalışmada söz konusu mecmuanın tanıtımıyapılmış, muhtevası Mecmuaların Sistematik Tasnifi projesi’ne (MESTAP)2 uygun olan bir tablo ile birlikte araştırmacılarınistifadesine sunulmuştur.

Poetry Mecmua in Number 212 in Cairo National Library

Mecmuas serve as important sources contributing to our literature on various fronts. Opening the doors to the unforeseen, each mecmua has the potential of providing more than what is initially anticipated. Poetry mecmuas are among the mecmuas that can be often found on the shelves of libraries. They consist of poems of different types and forms collected by the poets themselves or poetry lovers. These poems might be the unknown works of famous poets or might belong to rather unknown poets. Moreover, they constitute quite valuable resources for the history of our literature by providing a comparison to detect different versions or missing pieces of a variety of poems. These new insights render a better assessment about the nature of these literary works. Aside from poems and similar texts, especially in their derkenar, mecmuas accommodate more information regarding the social life of the time or the subjects such as religion, medicine, music and astronomy. With this motivation, in this work we consider a poetry mecmua that, in our opinion, would significantly contribute to our literary collection. This mecmua, registered in The Egyptian National Library and Archives in Cario under number 212, includes “Ali esseyyid” who is thought to be either the writer or the compiler. We also present a table following the guidelines of the Project of Systematical Categorization of Journals (Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi MESTAP)

PDF

___

ABDULKADİROĞLU, A. (1999), Nuhbetü’l-Āsār Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’ār/İsmâil Beliğ, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
AVŞAR, Z. (2007), Revânî Dîvânı, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78396/revani- divani.html adresinden alındı (ET: 02.01.2017).
AYDEMİR, Y. (2007), "Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler" Turkish Studies, 2(3), 123.
AYDEMİR, Y. (2010), "Biyografi Kaynağı Olarak Mecmualar", Mustafa İsen Adına Uluslararası Sempozyum ‘Klasik Türk Edebiyatında Biyografi’ Bildiriler. Nevşehir.
AYNUR, H. (2000), "Cem Şairleri", İlmî Araştırmalar : Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri,(9), 33-43.
CANIM, R (2007), Latifi Tezkiretü’ş- Şu’ara ve Tabsıratü’n-Nuzama, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Baskanlığı Yayınları.
Cemal KURNAZ, Y. A. (1995), "Mecmualara Sorulması Gereken Sorular", Turkish Studies, 8(1), 51-64.
ÇAVUŞOĞLU, M. (1982), Helâkî Dîvânı Tenkitli Basım, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
ERSOYLU, İ. H. (1989), Cem Sultân'ın Türkçe Dîvânı, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
ERÜNSAL, İ. (1983), The Life and Works of Tācḭ-zāde Caʿfer Çelebii With a Critical Edition of His Dḭvān, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
GIYNAŞ, K. A. (2014), Pervâne Bey Mecmuâsı- Pervâne B. Abdullah Cild I-II-III, İstanbul: Akademik Kitaplar.
GÜRBÜZ, M. (2012), Şiir Mecmuaları Üzerine Bir Tasnif Denemesi”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, haz: Hatice AYNUR, Müjgân ÇAKIR vd. İstanbul: Turkuaz Yayınları.
KILIÇ, A. (2012), “Şiir Mecmualarının Tasnifine Dair”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII, Mecmuâ: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, haz: Hatice AYNUR, Müjgan ÇAKIR vd. İstanbul: Turkuaz Yayınları.
KÖKSAL, M. F. (2012), “Şiir Mecmualarının Önemi ve ‘Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ (MESTAP)”, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, haz. Hatice AYNUR vd. İstanbul: Turkuaz Yayınları.
KÖKSAL, M. F. (2012), Edirneli Nazmî Mecma’u’n-Nezā’ir İnceleme – Tenkitli Metin, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78454/edirnelinazmi-mecmaun-nezair.html (ET: 01.05.2017).
KÖKSAL, M.F. (2013), "Surûrî", Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sururi-sururi-sururiiacem-sururi (ET: 01.05.2017).
KURNAZ, C. (2007), Ahmet Talât Onay Açıklamalı Dîvân Şiiri Sözlüğü, Ankara: Birleşik Yayınevi.
Mehmed ÇAVUŞOĞLU, M. A. (1990), Üsküplü İshak Çelebi Dḭvān Tenkitli Basım. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
MENGİ, M. (1995), Mesîhî Dîvânı, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
TARLAN, A. N. (1946), Yavuz Sultan Selim Divanı, İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
TUNÇ, Semra-Sevgi A. (2015), "Livâyî Bey Mecmuâsı", Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 34: 313-352.
TILFARLIOĞLU, M (2016), "Edirneli Şevkî'nin Şair Anlayışı", Asia Minor Studies, 223-238.
YAKAR, H. İ. (2010), Edirneli Şevkî Dîvânı, Konya: Palet Yayınları.