Bahtışen KAVAK, Nazime Ebru ÖZKUL, Niray TUNÇEL

Gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO) nun sosyal medya temelli satın alma eğilimi üzerindeki etkisinde cinsiyetin düzenleyici rolü

Çalışmanın amacı, gelişmeleri kaçırma korkusunun sosyal medya temelli satın alma eğilimi üzerinde anlamlı bir etkisinin olup olmadığının; bu etkinin de cinsiyet değişkeni ile düzenlenip düzenlenmediğinin incelenmesidir. Bu amaçlarla Türkiye’de yaşayan ve sosyal medya kullanan 18 yaş ve üzeri kişiler arasından amaçlı örneklem yöntemi kullanarak 372 kişiye çevrimiçi anket uygulanmıştır. Öncelikle AMOS 24 programı kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi ile ölçüm modeli test edilmiştir. Ardından araştırma modeli SPSS 24 yazılımı ile Process Macro eklentisi aracılığıyla analiz edilmiştir. Sonuçlara göre; gelişmeleri kaçırma korkusu sosyal medya temelli satın alma eğilimi üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahiptir ve bu etki kadınlarda erkeklere nazaran daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler:

Gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO), sosyal medya temelli satın alma eğilimi, cinsiyet

The Effect of FoMO on the social media based purchasing intention with the moderation of gender

The purpose of this study is to examine the possible impact of FoMO on social media-based purchase intention while investigating the moderating effect of gender in this relationship. To this end, 372 online surveys were collected from social media users living in Turkey. Primarily, Confirmatory Factor Analyses were conducted in order to test the measurement model on AMOS 24. Next, the research model was tested using SPSS 24, Process Macro. Results indicated that FoMO has a positive impact on social media-based purchase intention. Besides, the moderation effect of gender in this relationship was supported where FoMO’s impact was stronger for women than men.

Keywords:

Fear of missing out (FoMO), social media-based purchase intention, gender,

PDF

___

[1] Duman H, Ozkara BY. “The impact of social identity on online game addiction: the mediating role of the fear of missing out (FoMO) and the moderating role of the need to belong”. Current Psychology, 1-10, 2019.
[2] Doğan V. “Why do people experience the Fear of Missing Out (FoMO)? Exposing the link between the self and the FoMO through Self-Construal”. Journal of Cross-Cultural Psychology, 1-15 2019.
[3] Bailey AA, Bonifield CM, Arias A. “Social media use by young Latin American consumers: an exploration”. Journal of Retailing and Consumer Services, 43,10-19, 2018.
[4] Hodkinson C. “‘Fear of Missing Out’ (FOMO) marketing appeals: A conceptual model”. Journal of Marketing Communications, 25(1), 65-88, 2019.
[5] Good MC, Hyman MR. “'Fear of MissingOut': Antecedentsand influence on purchase likelihood”. Journal of Marketing Theory and Practice, 28(3), 330-341, 2020.
[6] Aydın H. “Sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusunun içgüdüsel alımlara etkisinin öz belirleme kuramı ile açıklanması”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 415-426, 2018.
[7] Argan M, Argan MT, İpek G. “I wish i were! anatomy of a foncumer”. Journal of Internet Applications and Management, 9(1), 43-57, 2018.
[8] Bright LF, Logan K. “Is my fear of missing out (FOMO) causing fatigue? Advertising, social media fatigue, and the implications for consumers and brands”. Internet Research, 28(5), 1213-1227, 2018.
[9] Abel, JP, Buff CL, Burr SA. “Social media and fear of missing out: scale development and assessment”. Journal of Business and Economic Research, 14(1), 33-44, 2016.
[10] Saaveda CM, BautistaJr RA. “Are you ‘in’ or are you ‘out’?: Impact of FoMO (Fear of Missing Out) on generation Z’s masstige brand appeal consumption”. Asia-Pasific Social Science Review, 20(2), 2020.
[11] Solt MV, Rixom J, Taylor K. “#FOMO: How fear of missing out drives consumers purchase decision”.2018
[12] Amawate V, Deb M. “Antecedents and consequences of consumer skepticism toward cause-related marketing: Gender as a moderator and attitude as a mediator”. Journal of Marketing Communications, 27(1), 31-52, 2021.
[13] Özdemir E. “Cinsiyet bazlı farklılıklar ve erkek tüketicilere yönelik pazarlama stratejileri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 259-281, 2009.
[14] Erciş A, Deligöz K, Mutlu M. “Öğrencilerin FoMO ve plansız satın alma davranışları üzerine bir uygulama”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 35(1), 219-243, 2020.
[15] Przybylski AK, Murayama K, DeHaan CR, Gladwell V. “Motivational, emotional and behavioral correlates of Fear of Missing Out”. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848, 2013.
[16] Oberst U, Wegmann E, Stodt B, Brand M, Chamarro A. “Negative consequences from heavy social networking in adolescents: The mediating role of Fear of Missing Out”. Journal of Adolescence, 55, 51-60, 2017.
[17] Sarıtaş A, Karagöz Ş. “Akıllı telefonlardan mahrum kalma korkusunun (Nomofobi) bazı demografik değişkenler bağlamında incelenmesi: Bir alan araştırması”. Turkish Studies – Social, 15(8), 3747-3764, 2020.
[18] Gürdin B. “Sosyal Medyanı Hedonik Tüketimi ve FoMO’nun Gücü”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), 1259-1278, 2019.
[19] Argan M, Argan MT. “Toward a new understanding of FoMO: ‘Fomsumerism”. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 5(2), 277-302, 2019.
[20] Kang I, He X, Shin MM. “Chinese Consumers' herd consumption behavior related to Korean luxury Cosmetics: the mediating role of Fear of Missing Out”. Frontiers in Psychology, 11, 121, 2020.
[21] Kang I,Ciu H, Son J. “Conformity consumption behavior and FoMO”. Sustainability, 11(17), 4734, 2019.
[22] Çelik IK, Eru O, Cop R. “The effects of consumers' FoMO tendencies on impulsive buying on post-purchase regret: An investigation on retail stories”. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 10(3), 124-138, 2019.
[23] We are Social. “Digital 2020, Global Digital Overview”. https://wearesocial.com/digital-2020 (19.04.2020).
[24] Akgün Z. “Sosyal medya pazarlama aktivitelerinin marka değeri, tüketici yanıtları ve satın alma niyetine yönelik etkisi: Hızlı moda markalarına yönelik bir araştırma”. BMIJ, 8(5), 4211-4240.
[25] Kır J, Öztürk G. “Türkiye’deki etkileyici pazarlama ajanslarının dijital pazarlama uygulamalarındaki rolü”. 2020.
[26] Bozacı İ, Bulat F. İnstagram sanal etkileyicileri ile moda pazarlaması: Bir içerik analizi”. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(4), 486-478, 2020.
[27] Hoşgör H, Tütüncü SM, Hoşgör DG, Tandoğan Ö. “Üniversite öğrencileri arasında sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu yaygınlığının farklı değişkenler açısından incelenmesi”. International Journal of Academic Value Studies, 3(17), 213-223, 2017.
[28] Şahin E, Çavuş BF. “Sosyal medya algısı ve FoMO’nun tüketici satın alma davranışına etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği”. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 149-182, 2020.
[29] Çopuroğlu F, Pekmezci T, Aytekin M. “Sosyal karşılaştırmanın marka tutumuna etkisinin incelenmesi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 1-16, 2020.
[30] Büyükmumcu SA, Ceyhan AA. “Sosyal medya kullanıcılarının sosyal karşılaştırma eğilimlerinin incelenmesi”. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(1), 273-302, 2019.
[31] Mutiara AB, Saraswati NL, Rahmadini R, Hilmah MA. “The Relatioship Between Social Comprasion and Depressive Symptoms among Indonesian Instagram Users". In Universitas Indonesia International Psychology Symposium for Undergraduate Research (UIPSUR 2017), Atlantis Yayın, Temmuz, 2018.
[32] Kotler P, Amrstrong G. Principles of Marketing. 17. Baskı. Londra, Pearson, 2018.
[33] Türk Z. “Kompulsif satın alma davranışının demografik özeliklere göre değerlendirilmesi: Görgül bir araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 1198-1216, 2018.
[34] Onurlubaş E, Yıldız E, Yıldız S, Dinçer D. “Tüketicilerin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa İli Örneği”. III IBANESS Kongreler Serisi, Edirne, Türkiye, 2017.
[35] Yağcı M İ, İlarslan N. “Reklamların ve cinsiyet kimliği rolünün tüketicilerin satın alma davranışları üzerindeki etkisi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1), 138-155, 2010.
[36] Statista. Share of online users in the United States who say they pay attention to recommendations from social media influencers as of April 2019, by gender. https://www.statista.com/statistics/1081580/attention-towards-influencer- recommendations-gender-us/ (21.04.2021).
[37] Berthiaume D. Study: How much influence do online influencers have? https://chainstoreage.com/technology/study-how-much influence-do-online-influencers-have (21.04.2021).
[38] Statista. Share of influencers posting sponsored content on Instagram 2019, by gender https://www.statista.com/statistics/893749/share-influencers-creating-sponsored-posts-by gender/#:~:text=Over%20the%20course%20of%202019,posts%20on%20Instagram%20were%20women (21.04.2021).
[39] Bilsel H, Yunus C. “Anne-bebek kategorisinde kullanılan markalama stratejilerinde nüfuz pazarlamasının önemi”. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (32), 298-322, 2019.
[40] Saltık Yaman E. “Ürün yerleştirmede yeni bir alan: Influencer marketing sosyal medyada ınfluencer annelerin takipçileri tarafından değerlendirilmesine yönelik bir araştırma”. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı Eğlence ve Ürün Yerleştirme, İstanbul, Türkiye, 2018.
[41] Özoğlu B, Bülbül H.“İçgüdüsel satın alma ve demografik özellikler ile İlişkisi: teknoloji ve giyim ürünlerinde karşılaştırmalı bir analiz”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 769-783, 2017.
[42] Tomczyk L, Selmanagic-Lizde E. “Fear of Missing Out (FOMO) among youth in Bosnia and Herzegovina-Scale and selected mechanisms”. Children and Youth Services Reviwe, 88, 541-549, 2018.
[43] Kartol A, Peker A. “Ergenlerde sosyal ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusu (Fomo) yordayıcılarının incelenmesi”. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21), 454-474, 2020.
[44] Rozgonjuk D, Sindermann C, Elhai JD, Montag C. “Individual differences in Fear of Missing Out (FoMO): age, gender, and the big five personality trait domains, facets, and items”. Personality and Individual Differences, 171, 110546, 2021.
[45] Föbker N. Can you resist? The influence of limited-time scarcity and limited-supply scarcity on females and males in hotel booking apps. MSc Thesis, University Twente, Hollanda, 2018
[46] Çetinkaya FM. Sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusunun kişinin tatil satın alma niyetine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2019.
[47] İşlek MS. Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri: Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Karaman, Türkiye, 2021.
[48] Gaskin J, Lim J. Model fit measures. AMOS Plugin.Gaskination’sStatWiki,2016.
[49] Hayes, A. F. Process: A versatile computational tool for observed variable mediation, moderation, and conditional process modeling [White paper]. http://www.afhayes.com/public/process2012.pdf. adresinden alınmıştır, (21.04.2021).
[50] Fornell C, Larcker DF. “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”. Journal of marketing research, 18(1), 39-50, 1981.
[51] Hair JF, William CB, Babin BJ, Anderson RE. Multivariate Data Analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 2010.
[52] Hancock GR, Mueller RO. “Rethinking construct reliability within latent variable systems”. Structural equation modeling: Present and future, 195-216, 2001.
[53] Henseler J, Ringle CM, Sarstedt M. “A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling”. Journal of the academy of marketing science, 43(1), 115-135, 2015.
[54] Bagozzi RP, Yi Y. “On the evaluation of structural equation models”. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94, 1988.
[55] Tabachnick BG, Fidell LS. Using multivariate statistics. 5.baskı, Boston, MA, USA, Pearson, 2007.
[56] Yaşlioğlu MM. “Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı factor analizlerinin kullanılması”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85, 2017.
[57] Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Evaluating model fit: a synthesis of the structural equation modelling literature. In 7th European Conference on research methodology for business and management studies, Londra, İngiltere, 19-20 Haziran,2008.
[58] Hu LT, Bentler PM.“Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives”. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55, 1999.
[59] Schumacker E, Lomax G. A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling. 4.baskı, Routledge, 2016.