Zaman ve Mekân Kavramları Bağlamında Tarih ve Uluslararası İlişkiler Arasındaki İlişkiyi Yeniden Düşünmek: Tarihsel Bir Uluslararası İlişkiler Mümkün Mü?

Postmodern yaklaşımların etkisiyle son yıllarda sosyal bilimlerdeki disiplinlerarası çalışmaların sayısı artmaktadır. Uluslararası ilişkiler disiplini de bu alanlardan biri olmuştur. Bu bağlamda bu çalışmada, tarih disiplininin uluslararası ilişkiler alanına yaptığı kuramsal ve yöntemsel katkıya değinilecektir. Eskiden tarihsel çalışmalar, uluslararası ilişkiler çalışanlarının argümanlarını doğrulamak ya da yanlışlamak için kullanılan bir araç olarak görülürken son dönemlerde tarihin bu alana çok daha geniş bir bağlamda katkı sunabileceğine dair yeni yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Uluslararası ilişkiler disiplini, özellikle Soğuk Savaş'ın bitmesi sonrasında hızı artan küreselleşme olgusuyla daha yakından ilgilenmeye başladıkça, dünya tarihini şekillendiren yapısal ve uzun erimli analizler de küresel siyasetin günümüzdeki durumunu anlamak ve dolayısıyla da dış politika yapım süreçlerini kolaylaştırmak için daha fazla değer kazanmıştır. Bu hususta ilk akla gelen yaklaşım tarihsel sosyoloji olsa da İngiliz Okulu'nun etkisini de göz ardı etmemek gerekir. Son olarak postmodern bakış açılarından etkilenen inşacılık ve post-yapısalcı yaklaşım da uluslararası ilişkiler alanına içkin kavramları sorgulayarak yapısökümüne tabi tutmuştur. Bu gelişmeler bağlamında, bu çalışmada özellikle İngiliz Okulu, inşacılık ve postyapısalcılığın uluslararası ilişkiler disiplinine yaptığı katkı üzerinde durularak genel de "zaman" mevhumu ile özdeşleştirildiği için güncel küresel gelişmeleri anlamak açısından pek de önemli olmadığı düşünülen tarihsel çalışmaların uluslararası ilişkiler alanı üzerinde bıraktığı teorik ve metodolojik etki incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası İlişkiler Teorisi, Tarih, İnşacılık, Postyapısalcılık, Disiplinlerarasılık, International Relations Theories, History, Constructivism, Poststructuralism, Interdisciplinarity

Rethinking the Relationship between History and International Relations in the Context of Time and Space Concepts: Is Historical International Relations Possible?

Thanks to postmodern approaches, the number of interdisciplinary workshas recently increased in the social sciences, including international relations.Therefore, this article will analyse how the discipline of history has contributed tothe discipline of international relations both theoretically and methodologically.Previously, students of international relations have used historical studies as a toolto verify or falsify arguments of international relations theories. However, recently,it has been discovered that history may contribute to international relations in amuch wider context. With the end of the Cold War, as the students of internationalrelations got more interested in the concept of globalization, they also started todiscover the structural and long-term factors that shaped important processes inworld history in order to understand the current situation of world politics and inorder to determine foreign policymaking. Historical sociology and English Schoolmay be mentioned as two examples of such historical approaches in internationalrelations. Last but not least, constructivism and poststructuralism, which have beeninfluenced by postmodern approaches, have deconstructed major concepts ofinternational relations. In this context, this article will examine how English School,constructivism, and poststructuralism have contributed to the studies ofinternational relations. Thus, this paper will underline how the discipline of historyhas influenced the discipline of international relations both theoretically andmethodologically even though it has been usually associated with the concept oftime and therefore not suitable for understanding current events and developmentsin international politics.

Keywords:

International Relations Theories, History, Constructivism, Poststructuralism, Interdisciplinarity,

PDF

___

Ağcan, M. A. 2014. Sosyal Bilimler Felsefesi ve Uluslararası İlişkiler Teorisi. Balta, E. (der.). Küresel Siyasete Giriş: Uluslararası İlişkilerde Kavramlar, Teoriler, Süreçler. İstanbul: İletişim Yayınları.
Arı, T. 2012. Uluslararası İlişkiler Teorileri: Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. Bursa: MKM Yayınları.
Arı, T. 2014. Uluslararası İlişkilerde Büyük Tartışmalar ve Post-Modern Teoriler. Arı, T. (der.). Postmodern Uluslararası İlişkiler Teorileri 2: Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Yaklaşımlar. Bursa: Dora Yayınları.
Aydınlı E., Kurubaş E. ve Özdemir, H. 2015. Bir Yöntem Sorunu: Tarihsel Yaklaşımların Uluslararası İlişkilerin Kuramsallaşmasına Etkisi ve Türkiye'deki Yansımaları. Yöntem, Kuram, Komplo. İstanbul: Küre Yayınları.
Balcı, A. ve Kardaş, T. 2014. Realizm. Kardaş, Ş. ve Balcı, A. (der.). Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular. İstanbul: Küre Yayınları.
Barthes, R. 1977. The Death of the Author. Image, Music, Text. Londra: Fontana Press.
Braudel, F. 2019. II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. 3 Cilt. Kılıçbay, M. A. (çev.). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
Campbell, D. 2016. Postyapısalcılık. Dunne, T. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik. Kelekçi, Ö. (çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
Cankurtaran, B. S. 2015. Postyapısalcı Yaklaşımlar ve Uluslararası İlişkiler. Turan, S. ve Özkural Köroğlu, N. (der.). Uluslararası İlişkilerde Teoriden Pratiğe Güncel Yaklaşımlar. Bursa: Dora Yayınları.
Demirtaş, B. 2014. İnşacılık. Kardaş, Ş. ve Balcı, A. (der.). Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular. İstanbul: Küre Yayınları.
Devetak, R. 2013. Postyapısalcılık. Burchill, S. ve Linklater, A. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. Ağcan, M. A. ve Aslan, A. (çev.). İstanbul: Küre Yayınları. Dunne, T. 2016. İngiliz Okulu. Dunne, T. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik. Kelekçi, Ö. (çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
Elman C. ve Elman, M. F. 1997. Diplomatic History and International Relations Theory: Respecting Difference and Crossing Boundaries. International Security, 22 (1).
Elman C. ve Elman, M. F. 2008. The Role of History in International Relations. Millennium, 37 (2).
Ergül Jorgensen, F. A. 2014. İngiliz Okulu. Kardaş, Ş. ve Balcı, A. (der.). Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular. İstanbul: Küre Yayınları.
Faroqhi, S. 2017. Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya. Berktay, A. (çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
Faroqhi, S. ve Fleet, K. 2016. Türkiye Tarihi, 1453-1603: Bir Dünya Gücü Olarak Osmanlı İmparatorluğu. Üçpınar, B. (çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
Fırat, M. 2006. Dünyada Siyasi Tarih Disiplininin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. Erdem, G. (der.). Türkiye'de Siyasi Tarihin Gelişimi ve Sorunları Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
Firke, K. M. 2016. İnşacılık. Dunne, T. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik. Kelekçi, Ö. (çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
Goffman, D. 2014. Osmanlı Dünyası ve Avrupa: 1300-1700. Tansel, Ü. (çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
Gülsunar, E. 2018. Fernand Braudel: Yapısal Tarih. Yalvaç, F. (der.). Tarihsel Sosyoloji ve Uluslararası İlişkiler. Ankara: Nika Yayınevi.
Haber, S. H., Kennedy, D. M., Krasner, S. D. 1997. Brothers Under Skin: Diplomatic History and International Relations. International Security, 22 (1).
International Studies Association (ISA). (t.y.). Historical International Relations Section (HIST). Erişim: 13 Şubat 2020. https://www.isanet.org/ISA/Sections/HIST
İnalcık, H. 2017. Osmanlı ve Avrupa: Osmanlı Devleti’nin Avrupa Tarihindeki Yeri. İstanbul: Kronik Kitap.
Kardaş, T. ve Erdağ, R. 2014. Postyapısalcılık ve Uluslararası İlişkiler. Gözen, R. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Karpat, K. 2016. Osmanlı ve Dünya: Osmanlı Devleti ve Dünya Tarihindeki Yeri. İstanbul: Timaş Yayınları.
Keyman, F. 2000. Küreselleşme, Devlet, Kimlik / Farklılık: Uluslararası İlişkiler Kuramını Yeniden Düşünmek. İstanbul: Alfa Yayınları.
Kolasi, K. 2014. Uluslararası İlişkilerde Postyapısalcılığın Katkıları ve Sınırları. Şahin, M. ve Şen, O. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri: Temel Kavramlar. Ankara: Kripto Yayınları.
Kratochwil, F. 2006. History, Action and Identity: Revisiting the Second Great Debate and Assessing its Importance for Social Theory. European Journal of International Relations, 12 (1).
Kurubaş, E. 2008. Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Yazınında Tarihsel Olguculukla Disiplinlerarasıcılığın Analitik Yaklaşıma Etkisi ve Türkiye Uygulaması. Uluslararası İlişkiler, 5 (17).
Küçük, M. 2014. Uluslararası İlişkilerde Sosyal İnşacılık. Gözen, R. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Lustick, I. 1996. History, Historiography and Political Science: Multiple Historical Records and the Problem of Selection Bias. American Political Science Review, 90 (3). Nardin, T. 2013. Uluslararası Siyaset Teorisi. Burchill, S. ve Linklater, A. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. Ağcan, M. A. ve Aslan, A. (çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
Oğuzlu, T. 2014. Uluslararası Siyasal Teori. Gözen, R. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Ongur, H. Ö. 2013. Uluslararası İlişkilerde Postyapısalcı Yaklaşımlar ve Anarşinin Yapı Sökümü. Çomak, H. ve Sancaktar, C. (der.). Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar. İstanbul: Beta Yayınları.
Ongur, H. Ö. 2014. Post-Yapısalcılık. Kardaş, Ş. ve Balcı, A. (der.). Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular. İstanbul: Küre Yayınları.
Özev, M. H. 2013. Eleştirel Teori Olarak Konstrüktivism. Çomak, H. ve Sancaktar, C. (der.). Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar. İstanbul: Beta Yayınları.
Özkan, F. 2019. Uluslararası İlişkilerde Disiplinlerarası Yaklaşım: Tarih ve Teori Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 61 (16).
Palabıyık, M. S. 2014. İngiliz Okulu. Gözen, R. (der.). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Reus-Smit C. 2008. Reading History Through Constructivist Eyes. Millennium, 37 (2).
Roberts G. 2006. History, Theory and the Narrative Turn in International Relations. Review of International Relations, 32 (4).
Schroeder, P. 1997. History and International Relations Theory: Not Use or Abuse, but Fit or Misfit. International Security, 22 (1).
Smith, S. 2015. Tarihsel Sosyoloji ve Uluslararası İlişkiler Kuramı. Hobden, S. ve Hobson, J. (der.). Uluslararası İlişkilerin Tarihsel Sosyolojisi. Lüleci Karadere, M. (çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
Smith, T. 1999. History and International Relations. Londra ve New York: Routledge.
Suganami, H. 2008. Narrative Explanation and International Relations: Back to Basics. Millennium, 37 (2).
Trachtenberg, M. 2006. Theory and Diplomatic History. Historically Speaking, 8 (2).
Turan, N. S. 2015. İmparatorluk ve Diplomasi: Osmanlı Diplomasisinin İzinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Uslu, A. 2015. Diplomasi Tarihinin Ötesi: Uluslararası İlişkiler Tarih Yazımında Fransız Ekolü. Uluslararası İlişkiler, 11 (44).
Walker, R. 1989. History and Structure in the Theory of International Relations. Millennium, 18 (2).
Watson, A. 1992. The Evolution of International Society: A Comparative Historical Analysis. New York: Routledge.
Wendt, A. 1992. Anarchy Is What States Make Of It: The Social Construction of Power Politics. International Organization, 46 (2).
Yalvaç F. 2013. Tarihsel Sosyoloji ve Uluslararası İlişkiler: Jeopolitik, Kapitalizm ve Devletler Sistemi. Uluslararası İlişkiler, 10 (38).
Yalvaç F. 2018. Tarihsel Sosyoloji ve Uluslararası İlişkiler. Ankara: Nika Yayınevi.
Yetiv, S. 2011. History, International Relations, and Integrated Approaches: Thinking About Greater Interdisciplinarity. International Studies Perspectives, 12.