SÛRELERİN DÖNEMİNE İLİŞKİN BİR ÖLÇÜT: ÂDEM(AS)-İBLİS KISSASI

Surelerin Mekkî-Medenî oluşu ya nüzul dönemine dair rivayetlerle ya da surelerin dönemi için oluşturulan ölçütlerle bilinir. "Kıyâsî" diye isimlendirilen ölçütlerin/ikinci yolun bir kısmı surelerin dönemini belirleyici, diğer kısmı ise ilk bakışta sadece dönemi hatırlatıcı özelliğe sahiptir. Bu makalede 'Bakara Sûresi hariç, içinde Âdem(as)-İblis kıssasının bulunduğu sûreler Mekkî'dir', ölçütünde Âdem(as)-İblis kıssasının sûrelerin dönemi için belirleyici mi yoksa hatırlatıcı mı olduğu ele alınacaktır. Önce kıssanın konu ve ifade bakımından nüzul dönemine atıf yapıp yapmadığı araştırılacak, sonra da Taberî ve Râzî'nin kıssa ile kıssanın iç ve dış bağlamı arasında kurdukları bağa yer verilecektir. Çalışmada Âdem(as)İblis kıssasının içerdiği konu ve ifadeden çok, iç ve dış bağlamının surelerin dönemine atıfta bulunduğu görülecektir. Bu yüzden surelerin dönemini konu edinen Mekkî-Medenî ilmi'nin bu hususta özellikle iç ve dış bağlama yani siyaksibaka ve nüzul ortamına daha çok önem ve yer vermesi teklif edilecektir

Suras Period And Adam (Pbuh)-Demons Parable

Suras of the Qur'an are divided into two periods. These are Meccan and Medinian. It is known in two ways. 1. Rumors 2. Criteria. One of the criteria is as follows: Adam-demon stories are at the Meccan sura. However, it is outside Baqara. In our study, we will discuss this criterion. Which words in stories or issues are related to the Medinan period? Do you have a sign in the parable? According to the commentators, what is the relevance of the parable and the Medinan period? In this respect, al-Tabari and al-Razi's explanation will be examined. Two commentators considering the following description will be proposed: When determining the period of suras, information during the period of revelation should be heeded

PDF

___

ALBAYRAK, Halis, Kur’an’ın Bütünlüğü Üzerine, Kur’an’ın Kur’an’la Tefsiri, Şule Şubat 1993.
CERRAHOĞLU, İsmail, Tefsir Tarihi, Fecr yay. Ankara 1996.
CÜRCÂNÎ, Alî b. Muhammed b. Alî (ö. 816/1413), Kitâbu’t-Ta‘rîfât, (Nşr.: Âdil Enver Hızır), Dâru‟l-Ma„rife, Beyrût, 2006.
DERVEZE, İzzet, Tefsiru’l-hadis ve Tertibu’s-suver Hasbe Nuzulihi, Daru Ğarbi’l-islamî, Tunus 3. Basım 2008/1429.
HAMİDULLAH, Muhammed, İslam Peygamberi, Çev.: Salih Tuğ, İrfan Yay. İstanbul 1980.
HAKİM en-NEYSABÛRÎ, Ebu Abdullah, el-Mustedrek ale’s-sahihayn, Daru’l-harameyn, Kahire 1997/1417.
HIRSCHFELD, Hartwig New Researches into the Composition and Exegesis of the Quran, Asiatic Monographs, Vol.III, Royal Asiatic Society, London, 1902.
İBN EBİ ŞEYBE, Ebu Bekr Abdullah b. Muhammed b. İbrahim, el-Musannef, takd.: Sa’d b. Abdullah âli Mumeyyir, Mektebetu’r-Ruşd, Riyad 2004/1425.
KLİMOÇİV,L.İ., Kur’an Metninin Oluşumu ve Tertibi, çev. Kemal Atik, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 4(2004).
NÖLDEKE, Theodor, Tarihu’l-Kur’an, Arapçaya Çeviren: George Tamır, I. Basım Beyrut 2004.
RAZÎ, Fahru’d-din, Tefsîru’l- Fahri’r-Razî, el-Muştehir Tefsîru’l-Kebîr ve Mefatihu’l-Gayb, Daru’l-fiker I. basım 1981/1401.
SUYÛTİ, Celaluddin Abdurrahman, el-İtkan fi Ulumi’l-Kur’an, Daru İbn Kesir, DimeşkBeyrut 1996/1416.
ŞENER, Abdulkadir, Kıyas, İstihsan ve İstislah, DİB yay., t.y, Ankara.
ŞENGÜL, İdris, Kur’an Kıssaları Üzerine, Işık Yay. İzmir 1994.
36 Mekkî Medenî ilminin kapsayıcılığı yönündeki bu yaklaşımımız, Mustafa Ünver’in tespitleri ile örtüşmektedir. Bkz. Mustafa Ünver, agt, s.73-75.
TABERÎ, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (v. 310), Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’an, Zabt Tevsîk Tahrîc: Sıdkî Cemîl el-Attâr, Takdîm: eş-Şeyh Halîl el-Meys, Dâru’lFikr, Beyrut, Lübnan, 1415 h., 1995
TÜCCAR, Zülfikar, KIYAS mad. DİA, XXV, Ankara 2002.
ÜNVER, Mustafa, Tefsir Usûlünde Mekkî-Medenî İlmi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Danışman: İshak Yazıcı, Samsun 1998.
ZERKÂNÎ, Muhammed Abdu’l-Azim Menâhilu’l-irfan fi ulumi’l-Kur’ân, tahr.: Ahmed Şemsu’d-din, Dâru’kutubi’l-ilmiyye, Beyrut-Lübnan 1988/1409.
ZERKEŞİ, el-Burhan fi Ulumi’l-Kur’an, Tahk. Yusuf Abdurrahman el-Meraşli ve diğerleri, Daru’l-marife, Beyrut1990/1410.