Sûfî Dilinde Karikatüristik İfade Sorunu -Kaygusuz Abdal Örneği-

Kaygusuz Abdal, XIV-XV. asırlarda Anadolu'da yaşamış bir sûfîdir. Yaşadığı toplumun önemli bir şahsiyeti olarak Kaygusuz Abdal, eserlerinde, içerisinde bulunduğu sosyal çevrenin sorunlarını şiirleri ve nesirleri ile işleyen bir sûfîdir. O, sımâtiye adı verilen ve yemeği konu edinen şiirleri ile toplumun duygu ve düşüncelerini yansıtmıştır. Sımâtiye, Türk Edebiyatı'nda sembolik bir anlatım tarzı olarak birçok şair ve yazarın ilgisini çekmiş ve bu tarz eserler verilmiştir. Bu makalede ilk kez Kaygusuz Abdal'ın sımâtiyeleri sembolizm bağlamında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sımâtiye, Derviş, Yiyecek, Tekke, Sembolizm

The Cartoonish Expression in the Dervish Language

Kaygusuz Abdal is a dervish who lived in Anatolia in the XIV-XV. century. Being an important section of the social structure Kaygusuz Abdal, always tried to express feelings of his society with his poems and proses. He has attracted the attention of a number poets and writers as a narrative and symbolic style in Turkish literature. Kaygusuz Abdal through his poetry -Sımâtiye-has reflected the community's thoughts and feelings. Sımâtiye committed on different subjects on the basis of food culture. However for the first time sımâtiye by Kaygusuz dealt with in this article has emerged an example of this style as the first poetry.

Keywords:

Sımâtiye, Dervish, Food, Lodge, Symbolism,

PDF

___

Akerson, Fatma Erkman, "Karikatür Yorumu: Art-alan ve Şifre Bilgisi", Göstergebilim Tartışmaları, İstanbul: Multilingual Yay., 2001, ss. 15-24.
Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK Yay., 2003.
Artun, Erman, Türk Halk Bilimi, II. Baskı, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2005.
Aydın, Mehmet, “Ordu ve Yöresi Ağızlarında Armut Adları”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, cilt: III, 200 Azamat, Nihat, “Kaygusuz Abdal”, DİA, c. 25, İstanbul: TDVY, ss. 74-76. Batuk, Cengiz, “Dinleri Anlamada Öykünün Rolü: Mevlana’nın Yahudi Padişah Hikâyesi Bağlamında Hıristiyanlığa Bakışı”, Mevlana’nın 800. Doğum Yıldönümü Anısına Uluslararası Mevlana ve Mevlevilik Sempozyumu-II, Şanlıurfa, 2007, ss. 133-140. Bolat, Ali, “Tasavvufun Doğuşu-Zühd Hareketinin Ortaya Çıkış Nedenleri”, Tasavvuf El Kitabı, ed. Kadir Özköse, Ankara: Grafiker yayınları, 2012.
Gökyay, Orhan Şaik, “Kaygusuz Abdal ve Sımâtiyeleri”, Türk Folkloru-Aylık Folklor Dergisi, sayı: XIII-XIV, 1980, ss.3–6.
Gölpınarlı, Abdülbaki, Yunus Emre, Hayatı ve Bütün Şiirleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006.
Işık, İhsan, Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, II. Baskı, Ankara: Elvan Yayınları, 2002.
Kaya, Doğan, “Halk Edebiyatında Yemek Destanları”, Motif Dergisi, sayı: 48, İstanbul, 200 Komisyon, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, c. V, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, 2004.
Köksal, Aydın, Dil ile Ekin, İstanbul: Toroslu Yayınları, 2003.
Kurnaz, Cemal – Tatcı, Mustafa, Türk Edebiyatında Şathiyye, Ankara: Akçağ Yayınları, 200 Özmen, İsmail, Alevî-Bektaşi Nefesleri Antolojisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu BasımeviKültür Bakanlığı Yayınları, cilt: I/V, 1998.
Ritter, Hellmut, Doğu Mitolojisinin Edebiyata Etkisi-Karşılaştırmalı Edebiyat Metinleri, düzelti: Evren Us, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, tsz. Schimmel, Annemarie, İslam’ın Mistik Boyutları, (Yay.), Murat Ceyişakar, (Çev.), Ergun Kocabıyık, III. Baskı, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2012.
Tatar, Burhanettin, “Yunus Emre’de Şiirsel Düşünme Biçimi”, 13. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Yunus Emre, Haz. Ejder Okumuş, İstanbul: İnsan Yayınları, 2012, ss. 67-74.
Tatcı, Mustafa, “Bektaşi Dervişi Bir Yörük Beyi: Kaygusuz Abdal”, Keşkül Dergisi, sayı 22, ss. 23-31. Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet Yayınları, 1995.
Uluç,Tahir, İbn Arabî’de Sembolizm, III. Baskı, İstanbul: İnsan Yayınları, 2011. 