Bu makale, OCCURSO’nun Müslüman-Hıristiyan ilişkilerinde dinlerarası öğrenme ve Budist-Hıristiyan ilişkileri üzerine bir araştırma başlıkları altında devam eden bir araştırmasına dayalı olarak dinlerarası öğrenme üzerine teoloji, metodolojik ve empirik soruları ele alacaktır. Fiili dindarlık ile sözde dindarlık, dinlerarası süreçleri zorlaştıran teolojik anlamları tanımlamak için kullanılan iki terimdir. Diyalogu şekillendiren dindar kimlikler için bu ne anlama gelmektedir? Teolojik yapılar için bu anlamlar nasıl tanımlanabilir? Bu çalışma, farklı dinler arasındaki (Budist-Hıristiyan, Müslüman-Hıristiyan) diyalogun dinamiği üzerinde durmakta ve farklı teolojik anlamlar üzerinde yeni bir bakış açısı ileri sürmektedir. Dışlayıcı, kapsayıcı ve çoğulcu yaklaşım şeklindeki mevcut kullanımlar, bir “dinlerarası manevi boyut”a götüren süreç ve referans merkezli bir tanımlamaya doğru değişmektedir. Teolojinin bu öğrenme sürecini yansıtması, ona rehberlik etmesi ve onu desteklemesi gerekir. Bu destek, empirik çalışmalar ile dogmatik düşüncenin yansıması üzerine dayanmalıdır.

This paper will discuss the theological, methodical and empirical questions on research of interreligious learning processes based on the ongoing study of OCCURSO on interreligious learning in Muslim-Christian relations and a study on Buddhist-Christian relations. Process religiosity and reference religiosity are two key terms to describe the theological implications challenged in interreligious processes. What does that mean for religious identities shaped by dialogue? How can implications for theological frameworks be described? This paper takes on the dynamic of different dialogues (Buddhist-Christian, Muslim- Christian) and argues for a new focus on different theological implications. Current terms of exclusivistic, inclusivistic and pluralistic categories shift towards a process and reference orientated description leading to an "interreligious spirituality": Theology needs to reflect, to give guidance and to support the learning process. This support needs to be based on reflection of empirical studies and dogmatic thought.