Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci Adlı Eser Bağlamında Siyasal Tefsirin Serüveni

İnsan hayatını organize etmeyi hedefleyen siyaset ile Kur’an arasında bir irtibat söz konusudur; ancak bu irtibat, doğru kurulmazsa vahyin yol göstericiliğinden sapmalar meydana gelir. Bu araştırmada İsmail Çalışkan’ın, siyasi tefsirin ilk dönem tarihi ve doğası üzerine analitik bir inceleme olarak görülebilecek Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci adlı eseri bağlamında, klasik ve modern dönem tefsir literatürü temel alınarak Kur’an’ın inmeye başladığı Mekke ortamından başlayarak sahabe, tabiin dönemlerinde ve sonraki çağlarda siyasal tefsire tekabül ettiğini düşündüğümüz konular, doküman analizi yöntemiyle ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kur’an, siyaset, Şia, Emevîler, Abbasîler

The Adventure of Political Exegesis in the Context of the Work Named the Formation Process of Political (Qur’an) Exegesis

There is a relationship between politics, which aims at organizing human life, and the Qur’an; but if this relationship is not established properly, deviations occur from divine inspiration’s (wahy) guidance. This paper will discuss the subjects we consider related to political exegesis in the context of İsmail Çalşıkan’s book, which can be considered analytical investigation, named Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci (The Formation Process of Political Exegesis) and by considering classical and modern era exegesis literature. By using documant analysis method, we will focus on the Maccan period where the Qur’an started to descend, the period of the companions of the Prophet, the period of the Tabi’un (Muslim scholars born after the comrades of the Prophet), and the ensuing periods.

Keywords:

Qur’an exegesis, politics, political exegesis,

PDF

___

Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir İlminin Doğuşu ve Buna Hız Veren Amiller, Ankara Üniv. İlahiyat Fak. Yay., Ank., 1968.
Çalışkan, İsmail, Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci, 3. bs., Ankara Okulu Yay., Ank., 2016.
Dabaşî, Hamid, İslam’da Otorite, (çev: Süleyman E. Gündüz), İnsan Yay., İst., 1995.
Demircan, Adnan, Arap-Mevâlî İlişkisi, Beyan Yay., İst., 1996.
Efendioğlu, Mehmet, “Tedvîn”, DİA, İst., 2011, XV, (s. 267-269).
Endelüsi, İbn Abdi Rabbih (ö. h. 328), İkdu’l-Ferîd, 8 c., Daru’l-Kütübi’l-İlmiye, Beyrut, h. 1404.
Kılıç, Sadık, “Dil ve İnsanın Tarihselliği Bağlamında Dinî Metin”, Kur’an ve Dil Sempozyumu Bildirileri, Van, 2001, (s. 95-105).
Mâturîdî, Ebu Mansur (ö. h. 333), Tefsiru'l-Mâturîdî, 10 c., Daru'l-Kütübi'l-İlmiye, Beyrut, 2005.
Öz, Mustafa, “Nâsıbe”, DİA, XXXII, İst., 2006, (s. 393-394).
Ticani, Abdülkadir Hamid, Mekke Döneminde Siyasi Düşünce Metodolojisi, (çev. Vahdettin İnce), Ekin Yay., İst., 2001.
Zemahşerî, Mahmud b. Ömer (ö. h. 538), el-Keşşâf an Hakâiki Ğavamidi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvil fî Vucûhi’t-Te’vil, 4 c., 3. bs., Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut, h. 1407.