AKADEMİK ARAŞTIRMALARDA OKUL TEMELLİ VERİ TOPLAMA SÜREÇLERİ: TÜRKİYE İÇİN YÖNTEMSEL ÖNERİLER

Okul ortamları çocuklardan, ergenlerden, ailelerden ve/ya öğretmenlerden veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bilimsel araştırmalar için okul temelli çalışmalarda geçerli ve güvenilir verilerin toplanması çocuk ve ergen araştırmaları, geliştirilmesi planlanan araştırma uygulamaları ve müdahale programları için büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda, Türkiye'de okul araştırmalarının yaygınlaşması ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nın okul temelli araştırmalardaki standardizasyonun sağlanması ile ilgili çalışmaları sayesinde bu süreç araştırmacılar için daha gelişmiş ve belirli olsa da uygulamacılar için süreci aktaran çok az Türkçe bir bilimsel kaynak bulunmaktadır. Ayrıca, araştırmacılar makalelerinde okullara başvuru ve veri toplama süreçlerine yöntem bölümünde kısaca değinmektedir fakat bu bilgilerde genellikle uygulamanın pratikleri yer almamaktadır. Bu makalede, Türkiye'de ve dünyada uygulanan okul temelli veri toplama sürecindeki çeşitli prosedürleri son yıllarda farklı şehirlerde ve farklı yaş gruplarıyla yaptığımız araştırmalardaki deneyimlerimizle harmanlayarak araştırmacılar için önerilerde bulunmayı hedeemekteyiz. Bu amaçla, ilk olarak, okul temelli verilerin araştırmacılara sağladığı avantajlar ve araştırmacıların yaşayabilecekleri güçlükler anlatılmıştır. Daha sonra, güncel uygulamalar ve bilimsel çalışmalar ışığında veri toplama sürecine hazırlık, verilerin toplanması ve verinin korunması süreçleri beş ana başlıkta (Gerekli Kurumsal Onayların Alınması, Okul Yönetimi ve Öğretmenlerle İş Birliği, Katılımcılara Ulaşma ve Araştırmaya Katılım, Veri Toplama Sürecinin Planlanması, Veri Toplama Süreci ve Sonrası) anlatılmıştır. Bahsedilen konuların ve önerilerin, araştırmacılara okul temelli yürütmeyi planladıkları bilimsel araştırma süreçlerinde yardımcı olmasını umuyoruz.

SCHOOL-BASED DATA COLLECTION PROCESSES IN ACADEMIC RESEARCH: METHODOLOGICAL RECOMMENDATIONS FOR TURKEY

Researchers frequently prefer school environments to collect data from children, adolescents, families, and/or teachers. Collecting valid and reliable data in school-based studies for scientic research is of great importance for child and adolescent research, research development practices, and intervention programs. In recent years, this process has become more advanced and specic due to the widespread use of school research in Turkey and the efforts of the Ministry of National Education of the Republic of Turkey to ensure standardization in school-based research. However, there have been very limited Turkish scientic resources which convey these processes in detail. In addition, articles briey cover methods of applying to school permissions and data collection processes in their articles. In the current study, we aim to make suggestions for researchers and educators by integrating the various procedures in the school-based data collection process in Turkey by providing examples from previous data collection experiences. For this purpose, rst, the advantages of school-based data for researchers and the difculties that researchers may experience are explained. Then, in the light of current practices and scientic studies, the prior steps to the data collection process, details of the data collection procedures, and data protection issues are covered under ve main headings (Obtaining Required Institutional Approvals, Cooperation with School Administration and Teachers, Reaching Participants and Participation in Research, Planning the Data Collection Process, and Data Collection Process and Afterwards) are explained. We hope that the mentioned topics and suggestions will guide researchers in the scientic research processes they plan to conduct with school-based research.

PDF

___

Adiguzel, T. (2008). Advantages of using handheld computers against other methodologies for data collection. School Science and Mathematics, 108(6), 225- 227.
Adiguzel, T., Vannest, K. J., Zellner, R. D. (2009). The use and efficacy of handheld computers for school-based data collection: A literature review. Computers in the Schools, 26(3), 187-206. Doi:10.1080/07380560903095147
APA (2017). Ethical principles of psychologists and code of conduct. Erişim tarihi: 28.10.2021, https:/www.apa.org/ethics/code/
Arockiam, L., Monikandan, S. (2014, January). Efficient cloud storage confidentiality to ensure data security. International Conference on Computer Communication and Informatics (pp. 1-5). Coimbatore, INDIA.
Blom-Hoffman, J., Leff, S. S., Franko, D. L., Weinstein, E., Beakley, K., Power, T. J. (2009). Consent procedures and participation rates in school-based intervention and prevention research: using a m ulti-component, partnership-based approach to recruit participants. School Mental Health, 1(1), 3-15. Doi:10.1007/s12310-008-9000-7
BPS (2004). Guidelines for minimum standards of ethical approval in psychological research. Leicester: The British Psychological Society.
Corder, K., Brown, H.E., Schiff, A., van Sluijs, E. M. F. (2016). Feasibility study and pilot cluster-randomised controlled trial of the GoActive intervention aiming to promote physical activity among adolescents: Outcomes and lessons learnt. BMJ Open, 6(11), e012335. Doi:10.1136/bmjopen-2016-012335
Çakmak, Z. (2018). Çocukların katılımıyla yürütülen araştırmalarda eti̇k. Türk Psikoloji Yazıları. 21(41), 30-40.
Dornyei, Z. (2001). Motivational strategies in the English classroom. Cambridge: Cambridge University Press.
Esbensen, F. A., Melde, C., Taylor, T. J., Peterson, D. (2008). Active parental consent in school-based research: How much is enough and how do we get it? Evaluation Review, 32(4), 335-362. Doi:10.1177/0193841X08315175
Fisher C. B. (2003). Adolescent and parent perspectives on ethical issues in youth drug use and suicide survey research. Ethics & Behavior, 13(4), 303–332. https://doi.org/10.1207/S15327019EB1304_1
Guyll, M., Spoth, R., Redmond, C. (2003). The effects of incentives and research requirements on participation rates for a community-based preventive intervention research study. Journal of Primary Prevention, 24(1), 25-41.
Ji, P. Y., Pokorny, S. B., Jason, L. A. (2004). Factors influencing middle and high schools’ active parental consent return rates. Evaluation Review, 28(6), 578- 591. Doi:10.1177/0193841X04263917
Jones, R. A., Lubans, D. R., Morgan, P. J., Okely, A. D., Parletta, N., Wolfenden, L., …, Waters, E. (2014). School-based obesity prevention interventions: practicalities and considerations. Obesity Research & Clinical Practice, 8(5), e497-e510. Doi:10.1016/j.orcp.2013.10.004
Kristjansson, A. L., Sigfusson, J., Sigfusdottir, I. D., Allegrante, J. P. (2013). Data collection procedures for school-based surveys among adolescents: The youth in Europe study. The Journal of School Health, 83(9), 662–667. Doi:10.1111/josh.12079
Küçük, A., Dolu, N., Erdoğan, H. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik seviye farklılıklarının dikkat düzeyine etkileri. Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(1), 18-24.
Leibson, T., Koren, G. (2015). Informed consent in pediatric research. Pediatric Drugs, 17(1), 5-11. Doi: 10.1007/s40272-014-0108-y
Manti, S., Licari, A. (2018). How to obtain informed consent for research. Breathe, 14(2), 145–152. Doi:10.1183/20734735.001918
Mouw, J. M., van Leijenhorst, L., Saab, N., Danel, N.S., van den Broek, P. (2017). Contributions of emotion understanding to narrative comprehension in children and adults, European Journal of Developmental Psychology, 16(1), 66-81. Doi:10.1080/17405629.2017.1334548
Neal, Z., Neal, J. W., Piteo, A. (2020). Call me maybe: using incentives and follow-ups to increase principals’ survey response rates. Journal of Research on Educational Effectiveness, 13(4), 784-793. Doi:10.1080/19345747.2020.1772423
Plummer, B. D., Galla, B. M., Finn, A., Patrick, S. D., Meketon, D., Leonard, J., …, Duckworth, A. L. (2014). A behind-the-scenes guide to school-based research. Mind, Brain and Education, 8(1), 15–20. Doi:10.1111/mbe.12040
Rice, S., Winter, S. R., Doherty, S., Milner, M. (2017). Advantages and disadvantages of using internet-based survey methods in aviation-related research. Journal of Aviation Technology and Engineering, 7(1), 58-65. Doi:10.7771/2159- 6670.1160
Rix, K. (2014). The practicalities of collecting data in primary schools: Ten top tips. PsyPAG Quarterly, 91, 30-33.
Smit, F., Zwart, W., Spruit, I., Monshouwer, K., van Ameijden, E. (2002). Monitoring substance use in adolescents: School survey or household survey?. Drugs: Education, Prevention and Policy, 9(3), 267-274. Doi:10.1080/09687630210129529
Soley, G., Tahiroğlu, D. (2020). Bebeklik ve çocukluk dönemine odaklanan araştırmacılar için yol haritası: Bilimsel çalışmalar için etik ve pratik öneriler. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(1), 260-280. Doi: 10.24130/eccdjecs. 1967202041172
Taylor, S., Owen, M. (2021). Challenges to school-based physical activity data collection: Reflections from English primary and secondary schools. Health Education Journal, 80(1), 106–118. Doi:10.1177/0017896920959092
T. C. İstanbul Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü (2021, 30 Temmuz). Uzaktan (online) anket uygulama izinleri. https://lisansustu.biruni.edu.tr/wpcontent/ uploads/2021/08/Uzaktan-Online-Anket-Uygulama-Izinleri-1.pdf (Erişim tarihi: 28.10.2021).
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı [T.C. MEB] (2020). Araştırma uygulama izinleri (2020/2 nolu genelge). http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2034.pdf (Erişim tarihi: 28.10.2021).
Walker, I., Sigouin, C., Sek, J., Almone, T., Carruthers, J., Chan, A., …, Heddle, N. (2004). Comparing hand-held computers and paper diaries for hemophilia home therapy: A randomized trial. Haemophilia, 10, 698-704. Doi:10.1111/j.1365- 2516.2004.01046.x
Wood, S. (2021). Collecting behavioral data online: A brief guide for psychological scientists. https://www.apa.org/science/leadership/students/collectingbehavioral- data (Erişim tarihi: 28.10.2021).