Ayşegül CANDAN, Dilek FİDAN

24021

SESLETİM ODAKLI KONUŞMA MODELİNİN YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENENLERİN SESLETİM BECERİLERİNE ETKİSİ

Konusu yabancı dil öğretiminde sesletim olan bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenicilerin sesletim becerilerini iyileştirmek üzere geliştirilen Sesletim Odaklı Konuşma Modelinin (SOKM), yabancı dil olarak Türkçe öğrenen A2 dil düzeyindeki öğrenicilerin Türkçedeki ünlüleri sesletim becerilerine etkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, gerçek deneysel desenlerden öntest-sontest kontrol gruplu seçkisiz desen kullanılarak toplam 25 katılımcıyla çalışılmıştır. Bu katılımcılardan, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen ve çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden A2 seviyesindeki 15 katılımcı (3 kadın, 12 erkek) deney grubunda, 10 katılımcı (4 kadın, 6 erkek) kontrol grubunda yer almıştır (N: 25). Çalışmaya katılan katılımcılardan, öntestte ve sontestte gördüğü sözcüğü sesletme, dinlediği sözcüğü sesletme (yineleme), görselini gördüğü nesnenin adını söyleme, dikte (duydukları sözcükleri/seslemleri yazma) görevlerini yerine getirmeleri istenmiştir. Deney grubuna, 5 haftalık (10 saatlik) SOKM eğitimi verilmiştir. Verilen eğitim sonucunda, gördüğü sözcüğü sesletme, dinlediği sözcüğü sesletme (yineleme) ve görselini gördüğü nesnenin adını söyleme görevlerinde öntestle ve sontest arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu ve verilen eğitimin etkili olduğu yani, geliştirilen SOKM'nin sesletme becerisini geliştirmede yararlı olduğu ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Sesletim (telaffuz), Konuşma becerisi, Dil öğretimi, Sesletim odaklı konuşma modeli

The Effect of Pronunciation-Oriented Speech Model on Pronunciation Skills of Turkish as A Foreign Language Learners

The main focus of this study is the pronunciation skills in foreign language teaching. The aim of the study is to investigate the effect of the Pronunciation Oriented Speech Model (POSM), which was developed to improve the pronunciation skills of the students in Turkish Language Teaching in which the effect of the model on A2 level learners' ability to pronounce vowels in Turkish was investigated. For this purpose, a random design with pretest-posttest-control groups were used. 25 subjects in total participated in the study. Among these 15 subjects, there were 3 females and 12 males were in the experimental group, and 10 subjects (4 females, 6 males) were in the control group (N:25). All of the subjects who learned Turkish as a foreign language (the ones who agreed to participate in the study voluntarily) were at A2 level. The subjects were asked to perform the tasks of pronouncing the word they saw, pronouncing the word they heard (by repeating); saying the name of the object that they saw and dictating (i.e. writing the words/sounds they heard) in the pretest and the posttest. The experimental group had 5 weeks (10 hours) of POSM training. As a result of the training given, it was seen that there was a statistically significant difference between the pretest and the posttest in the tasks of pronouncing the word they saw; pronouncing the word they heard (repeating) and saying the name of the object that they saw. Therefore, it can be argued that the training given was effective. Hence, it was speculated that the developed POSM is useful in improving the pronunciation skills of the learners of Turkish as a Foreign Language.
Keywords:

Pronunciation, Speaking skill, Language teaching, Pronunciation-Oriented Speech Model,

PDF

___

  • Ak-Başoğul, D. & Aksu-Raffard, C. (2018). Reflective practices in learning Turkish pronunciation as a foreign language. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1112-1137.
  • Akyol, H. & Temur, T. (2008). Ses temelli cümle yöntemi ve cümle yöntemi ile okuma yazma öğrenen öğrencilerin okuma becerilerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 79-95.
  • ASHA, American Language Hearing Association. Articulation and Phonology. 18 Mart 2022 tarihinde https://www.asha.org/practice-portal/clinical-topics/articulation-and-phonology/#collapse_6 adresinden erişildi.
  • Beydilli-Kaya, E. (2019). Suriyelilerin Türkçe öğrenirken yaşadıkları dil sorunları. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 2(1), 73-92.
  • Bölükbaş, F., Gedik, E., Gönültaş, G., Keskin, F., Özenç, F., Tokgöz, H. & Ünsal, G.(2013). İstanbul, yabancılar İçin Türkçe ders kitabı A2. F. Aslan. (Ed.). Kültür Sanat Basımevi.
  • Büyükikiz, K.K & Hasırcı, S. (2013). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin konuşma becerisine yönelik görüşleri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 897-912.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Çakmak, Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem
  • Cambridge Dictionary. Phonics. 17 Haziran 2022 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/phonics adresinden erişildi.
  • Merriam-Webster. Phonics. 15 Haziran 2022 tarihinde https://www.merriam-webster.com/dictionary/phonics adresinden erişildi.
  • MEB. Çocuk gelişimi ve eğitimi dil ve konuşma bozuklukları. 16 Mart 2022 tarihinde http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Dil%20ve%20K onu%C5%9Fma%20Bozukluklar%C4%B1.pdf. adresinden erişildi.
  • Candan, A. (2022). Sesletim odaklı konuşma modelinin yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenicilerin sesletim becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
  • Çetin, İ. (2019). Ana dili Türkçe olmayanlara Türkçe öğretiminde telaffuz problemi. İçinde (İ. Çetin (Ed.) Prozodi (Bürün bilimi) ve konuşma çalıştayı. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, 57-66
  • Doğan, C. (2007). Arap öğrencilere Türkçe sesbilgisi öğretimi. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 7(2), 233-250.
  • Ergenç, İ. (1989). Türkiye Türkçesinin görevsel Sesbilimi. Engin Yayınevi.
  • Ergenç, İ. (1995). Konuşma dili ve Türkçenin söyleyiş sözlüğü. Simurg.
  • Ergenç, İ. & Uzun, İ. P. (2020). Türkçenin ses dizgesi. (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
  • Fidan, D. (2011). Teaching soft G (<Ğ>) in scquisition of literacy processing. İçinde Theoretical and Applied Researches on Turkish Language Teaching. (Ed. L. Uzun/ Ü. Bozkurt). Die Blue Eule Press, 101-112.
  • Fidan, D., Tomrukcu-Büyüköztürk, B., Arslan, H. & Basut, M. (2020). Dilfi yabancılar İçin Türkçe görsel sözlük ve etkinlik kitabı (A1-A2) (Genişletilmiş Baskı). D, Fidan. (Ed.) Kültür Sanat Basımevi.
  • Güneş, F. (2021). İlkokuma yazma öğretiminde ses yöntemleri. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 6(2), 179-220.
  • Güven, E. &Özmen, C. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ünsüzlerin sesletimine ilişkin bir uygulama. International Journal of Language Academy, 9(1), 211-227.
  • Groff, P. (1977). Phonics: Why and how. General Learning Press.
  • Kahraman, M. (2018). Yabancı öğrencilerin temel dil becerilerini öğrenirken karşılaştıkları sorunlar: Necmettin Erbakan Üniversitesi (Kondil) örneği”. Journal of International Social Research, 11(56), 540-553.
  • Karababa, C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin uygulanması ve sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
  • Karatay, H. & Tekin, G. (2019). Konuşma eğitiminin bürün özellikleri ve öğretimi. Kesit Akademi Dergisi, 5(18), 28-46.
  • Lewis, M. ve Ellis, S. (2006). Phonics practice, researc and policy. Paul Chapman Publishing.
  • Llyod, S. (1992). The Phonics handbook. Jolly Learning Ltd.
  • Nurlu, M. & Özkan, N. (2016). Türkiye Türkçesi öğrenen Türkmenlerde görülen sesli okuma yanlışları ve çözüm önerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 23-37.
  • Özmen, C., Güven, E. & Dürer, Z. S. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisi: Sesletime yönelik bir uygulama ve etkinlik önerisi”. Electronic Turkish Studies, 12(28), 593-634.
  • Rixon, S. (2011). Beyond ABC: Investigating current rationales and systems for the teaching of early reading to young learners of English. [Unpublished Doctoral Thesis]. University of Warwick.
  • Sayed, R. A. M. (2017). Türkiye’de Türkçe öğrenen Arap öğrencilerle Mısır’da Türkçe öğrenen öğrencilerin yazma becerisi gelişiminin karşılaştırılması ve çözüm önerileri (Mısır Yunus Emre Enstitüsü ve Gazi Tömer örneği). [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Selen, N. (1979) Söyleyiş Sesbilimi Akustik Sesbilim ve Türkiye Türkçesi. TDK Yayınları.
  • Şengül, K. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde alfabe sorunu. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 325-339.
  • Uzun, İ.P. (2021). Phonetic representation of epenthetic glides in Turkish. In A. Kumcu ve A.S. Söylemez (Eds.), Synergy II: Linguistics, Contemporary Studies on Turkish Linguistics (pp. 33.59). 1. Baskı. Peter Lang Publishing. DOİ: 10.3726/b18432
  • Uzun, İ. P., Kırcalı, C. E., & Güçlütürk, Y. (2020). Türkçede yarı ünlülerin üretim ve işitsel algılama süreçlerindeki rolü. İçinde G.L. Uzun, B.Ü. Bozkurt, E. ArıcaAkkök, & Ö. Dağ-Tarcan (Eds.), Türkçenin eğitimi-öğretiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar 11 (pp. 577–591). Ankara Üniversitesi Tömer Yay..
  • Uzun, İ. P., Kırcalı, C. E., & Güçlütürk, Y. (2022). İkinci dil olarak Türkçe öğretiminde ünlü boşluğu dizilişlerinin sesbilimsel görünümleri. İçinde K. İşeri ve B. Çetin (Eds.), Türkçenin eğitimi-öğretiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar 12 (pp. 79-91). Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Ünal-Logacev, Ö., Żygis, M., & Fuchs, S. (2019). Phonetics and phonology of soft ‘g’ in Turkish. Journal of the International Phonetic Association, 49(2), 183–296.
  • TDK, Türk Dil Kurumu. “Sesli Sözlük”. 18 Kasım 2022 tarihinde http://sesletimsozlugu.tdk.gov.tr/ adresinden erişildi.
  • Tekin, G. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sesletim eğitimi. İçinde H. Karatay (ed.) Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi El Kitabı (349-376). Pegem Akademi.
  • Tüm, G. (2014). Çok uluslu sınıflarda yabancı dil Türkçe öğretiminde karşılaşılan sesletim sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29(2), 255-266.
  • Yılmaz, İ. & Şeref, İ. (2015). Arap öğrencilerin Türkçe okuma sesletim becerilerinin geliştirilmesinde şiirden yararlanma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1213-1228.
Dil ve Edebiyat Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-6594
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2004
  • Yayıncı: Mersin Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

TÜRKÇEDE EYLEMLERİN DERLEM-TEMELLİ DEĞERLİK SÖZLÜĞÜNÜN OLUŞTURULMASI: YÖNTEMBİLİMSEL BİR ÇALIŞMA

Umut Ufuk DEMİRHAN, Mustafa AKSAN

ÇIKARIM BECERİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: OKUDUĞUNU ANLAMA DÜZLEMİ İÇİN BİR ÖLÇME ARACI

B. Ümit BOZKURT, Özlem ALGÜL

AMAN ÜNLEMİ ÜZERİNE DERLEM TEMELLİ BİR ANLAMBİLİM VE EDİMBİLİM ÇALIŞMASI

Özlem KURTOĞLU ZORLU, Merve TOSUN

SESLETİM ODAKLI KONUŞMA MODELİNİN YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENENLERİN SESLETİM BECERİLERİNE ETKİSİ

Ayşegül CANDAN, Dilek FİDAN