Deneyimsel roman türünün ilk örneklerinden olan Germinal, işçlerin bilinçlenmesini, ortak eylemini, işçi devriminin başlangıcını betimler ve tarihsel bir slogan olur. Germinal, öncelikle acı çekenler, haksızlığa uğrayanlar için bir merhamet çığlığıdır. Maden işçileriyle burjuva sınıfının yaşam şartlarının karşılaştırılması, işçilere ahlâk dikte ettirmeye çaba sarfeden bir toplumu mahkum etmeye yeterli olacaktır. İşçi sınıfının el kitabı niteliğindeki bu roman, adaletsiz bir toplumun değişim zorunluluğunu ve devrimci bir işçi hareketinin gelişimini açıkça ortaya koyar. İşçilerin kanını emen burjuva sınıfının ahlaki değerlerini ayaklar altına alır. Zola, maden işçilerini ve onların işvereni durumundaki burjuva sınıfını sürekli karşıtlıklara baş vurarak betimler. Yazar bu sayede, iki sınıf arasındaki büyük uçurumu tüm çıplaklığıyla gözler önüne serer. İki karşıt sınıf arasındaki düşmanlık romanın final sahnesinde bir nevi barışadönüşür : Mühendis Négral, göçük altında kalan rakibi ve düşmanı Etienne Lantier’yi kurtarmak için gece-gündüz çalışır. Ve bu iki düşman insan, yöneticinin yeğeni mühendis ve grevcilerin lideri işçi insanlığı bulur, kucaklaşır ve birlikte ağlarlar.

Le mot « Germinal » indique la conscience et l’action collective des ouvriers. Germinal conseille et dirige la classe ouvrière pour un bon avenir. Zola, pour préparer Germinal, part de l’idée de « la lutte du capital et du travail. » (Noiray, 1981, p. 163). Entre ce roman et la révolution ouvrière il y a un parallélisme clair. D’ailleurs, Zola établissait déjà « le lien entre le processus naturel de la germination et la dynamique sociale de la révolte. » (Pétrey, 1985, p. 61). Germinal désigne une volonté sociale, une grève, une révolution, et devient un slogan historique. Le roman fixe un moment de l’histoire sociale, une étape du mouvement ouvrier : l’époque où les syndicats se constituent, où des grèves spontanées éclatent, où naît la conscience de classe. Zola a montré dans Germinal comment les structures de la société capitaliste conduisait les prolétaires à une révolte sanglante.