Türkçe soru tümcesi türleri ve yabancı dil olarak Türkçe öğretimi materyallerindeki yeri

Türkçe soru tümceleri, Türkçe dilbilgisi çalışmalarında yeterince ayrıntılı olarakbetimlenmemiş bir alandır. Soru tümceleri yapılanış süreçleri ve türleri açılarındanyabancı dil öğretimi ortamlarına bir bütüncül betimleme ile de aktarılmış değildir.Oysa ilgili kuramsal tartışmalardan hareketle ne gibi alt türler sergilediği konusunun dikkatlice ele alınması ve yeni betimlemeler doğrultusunda, Türkçenin yabancıdil olarak öğretimi alanına aktarılması gereği açıktır. Günümüz yabancı dil olarakTürkçe öğretimi kitaplarında, soru tümceleri ayrıntılı olarak ele alınmamakta; elealındığı yönleriyle ise anlamsal bağlamın dışına çıkıp yapısal çözümlemelere yervermemektedir. Bu çalışmada, bu türden öğretim materyalleri içerisinde, soru tümcelerinin ne ölçüde yer aldığı, ne türden soruları öğretmeyi amaçladığı vemetinlerde hangi tür soru tümcelerinin yer aldığı sorularına yanıt aranmıştır. Bugözlemler doğrultusunda, bu çalışma, Evrensel Dilbilgisi ve Bilgi Yapısı Kuramlarıçerçevesinde, soru tümcelerine yeni bir sınıflandırma önerisi getirmekte; soru tümcelerine yönelik geleneksel saptamaların bu bağlamda yetersiz kalacağını savunmaktadır
Anahtar Kelimeler:

soru tümcesi, Türkçe, dil bilim

TYPES OF INTERROGATIVE STATEMENTS AND THE PLACE OF THEM IN THE MATERIALS OF TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE

The field of Turkish interrogative statements has not been described sufficiently inTurkish grammar studies. Furthermore, they have not been transferred into the contexts of teaching Turkish as a foreign language in terms of their process of structuring and types. However, considering the relevant theoretical discussions, it isclear that there is a need to discuss the subtypes of them and to transfer them intothe contexts of teaching Turkish as a foreign language in the light of the newdescriptions. In modern books of teaching Turkish as a foreign language, interrogative statements has not been described in a detailed way, and apart from theirsemantic differences, their structures have not been touched upon. In this study, theanswers have been sought to the questions to what extent interrogative statementsexist, and what kinds of Turkish interrogatives are aimed to be taught in such teaching materials, and what kinds of interrogative statements are found in the texts. Inthe light of those observations, this study has put forward a new classification ofTurkish interrogative statements within the framework Universal Grammar andInformation Structure theories, and it has as well maintained that traditional discussions regarding interrogative statements would be insufficient in this context

___

  • Aarsen, J. & Backus, A. (2001). Colloquial Turkish: The Complete Course for Beginners Colloquial Series. London and New York: Routledge.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 1: Yabancılar İçin Türkçe Öğretmen Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 2: Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 2: Yabancılar İçin Türkçe Çalışma Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 2: Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 3: Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2008). Hitit 3: Yabancılar İçin Türkçe Çalışma Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2009). Hitit 1: Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Ankara Üniversitesi TÖMER. (2009). Hitit 1: Yabancılar İçin Türkçe Çalışma Kitabı. Ankara: TÖMER.
  • Aydın, Ö. (2001). Evrensel Dilbilgisi Çerçevesinde Türkçe Öğretimi Üzerine Bazı Uygulama ve Öneriler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
  • Balım-Harding, Ç. (2001). PDQ Turkish. London: Linguaphone.
  • Besler, D. (1999). Soru Eki –mI’nın Sözdizimsel Özellikleri. XIII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
  • Cheng, L.S. & Rooryck, J. (2000). “Licensing Wh-in-situ”. Syntax, 3. 1:1-19.
  • Chomsky, N. (1995). The Minimalist Program. Massachusetts: MIT Press.
  • Çelen-Pollard, A. & Pollard, D. (1996). Teach Yourself Turkish. England: Transet Ltd, Coventry.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren I. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren I: Turkish-English Key Book I. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren II. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren II: Turkish-English Key Book II. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren III. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren III-IV: Turkish-English Key Book III-IV. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren IV. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren V. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren VI. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (1999). Turkofoni. Türkçe Öğren V-VI: Turkish-English Key Book V-VI. İstanbul: Turkofoni.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Konuşalım 1. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Konuşalım 2. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Yolu: Cümleler. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Yolu: Çekimler. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Yolu: Dilbilgisi. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Çetin, M. (2001). Turkuaz Türkçe Yolu: Zamanlar. İstanbul: Dil Evi Yayınları.
  • Demircan, Ö. (1996). Türkçenin Sesdizimi. İstanbul: Der Yayınevi.
  • Duru, H. (2008). Yabancılar İçin Türkçe Dilbilgisi. İstanbul: Mavi Ofset.
  • Erguvanlı-Taylan, E. (1978). The Function of Word Order. California: University of California Press.
  • Gazi Üniversitesi: TÖMER. (2006). Yabancılar İçin Türkçe 1. Ankara: Gazi TÖMER
  • Gazi Üniversitesi: TÖMER. (2006). Yabancılar İçin Türkçe 2. Ankara: Gazi TÖMER
  • Gazi Üniversitesi: TÖMER. (2006). Yabancılar İçin Türkçe Dilbilgisi. Ankara: Gazi TÖMER
  • Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. Ankara: TDK.
  • Göksel, A. & Kerslake, C. (2005). Turkish: A Comprehensive Grammar. London & New York: Routledge.
  • Hornstein, N. & et.al. (2005). Understanding Minimalism. Cambridge: Cambridge University Press.
  • İşsever, S. (2000). Türkçede Bilgi Yapısı (Information Structure in Turkish). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
  • Kaya, C. (2001). Yabancılar İçin Türkçe-İngilizce Açıklamalı Türkçe Dersleri. ODTÜ.
  • Kiefer, F. (1980). Questions and Answers. Dortrecht: Reidel Publishing Company.
  • Kornfilt, J. (1997). Turkish. Blackwell: Routledge.
  • Meriç, D. ve Meriç, F. (2005). Temel Türkçe Dilbilgisi. İstanbul: Fono Açıköğretim.
  • Mirici, İ. H., Saka, Ö. F., İlter, B. G. ve Glover, P. (2007). Yabancılar İçin Türkçe. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Özsoy, S. (1999). Türkçe. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Polat, Y. ve Abeş, G. (2007). Yabancılar İçin Betimlemelerle Türkçe Dilbilgisi Alıştırmaları. İstanbul: Multilingual.
  • Rona, B. (1989). Turkish in Three Months. Great Britain: Courier İnternational Ltd.
  • Sebüktekin, A. (2004). Yabancılar için Türkçe 1. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Sebüktekin, A. (2004). Yabancılar için Türkçe 2. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Serin, M. ve Taylan, E. E. (2003). H. Sebüktekin’in Yabancılar İçin Türkçesine Alıştırma Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Uzun, N. E. (2000). Ana Çizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe. İstanbul: Multilingual.
  • Uzun, N. E. (2006). Türkçenin Öğretimi için Soru Tümcesi Türleri Üzerine Bir Sınıflama Denemesi. Dil Dergisi: Sayı 131. 15-32. Ankara: TÖMER.
  • Ünal, R. (2010). İlerleyen Türkçem. İstanbul: Dilmer.
  • Vural, G. (1994). Türkçeye Doğru 1. İstanbul: Selt Publishing.
  • Vural, G. (1994). Türkçeye Doğru 2. İstanbul: Selt Publishing.
  • Vural, G. (1994). Türkçeye Doğru 3. İstanbul: Selt Publishing.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 1. İstanbul: Dilmer.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 2. İstanbul: Dilmer.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 3. İstanbul: Dilmer.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 4. İstanbul: Dilmer.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 5. İstanbul: Dilmer.
  • Yılmaz, H. ve Sözer, Z. (2009). Yabancı Dilim Türkçe 6. İstanbul: Dilmer.