Çeviri, aşamalı bir sürecin sonunda ortaya konan bir ürün olarak değerlendirilebilir. Sürecin sonunda ortaya çıkan ürünün ‘iyi’ olarak nitelendirilebilmesi, çeviri edincinin ve dolayısıyla bu edincin bileşenlerini oluşturan dil, metin vekültür edinçlerinin yüksek olması ile doğru orantılıdır. Duisburg-Essen Üniversitesi Türkistik Bölümü’nde Almanca-Türkçe ikidilli öğrenciler tarafından çevrilen metinler incelendiğinde, ortaya çıkan sorunlu ve/veyaeşdeğer kabul edilemeyecek dilsel ve metinsel görünümler, çeviri sürecinin her ikiaşamasında sergilenen edimlere (okuma ve yazma edimi) yönelik saptamalaryapılabilmesini olanaklı kılmaktadır. Yazılı çeviri metinlerdeki sorunlu ve/veyaeşdeğer kabul edilemeyecek görünümlerin bazıları okuma edincine yönelik eksiklikten kaynağını alırken, bazıları öğrencilerin yazma edinçlerine yönelik eksikliklere işaret etmektedir.Bu yazıda, ikidilli öğrencilerin Almanca-Türkçe, Türkçe-Almanca çevirimetinlerinde saptanan eşdeğer kabul edilemeyen görünümlerden, okuma edincindeki eksiklikten kaynağını aldığı belirlenen görünümler üzerinde durulacaktır. Sözkonusu öğrenci çeviri metinleri, metindilbilimci Petöfi’nin (1989)‚ Metin YapısıDünya Yapısı’ (Textstruktur-Weltstruktur) kuramı ve çeviribilimci Koller’in (2004)çeviride eşdeğerlilik bağıntılarına (Äquivalenzrelationen) dayalı yaklaşımı temelalınarak geliştirilen özgün bir kuramsal birleşime dayalı olarak incelenmiştir. Bubağlamda, çeviri metinlerinde saptanan eşdeğerlilik sorunlarından okuma edincidüzeyine bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülenler, ne tür bir eşdeğerlilik sorununayol açtıkları ölçütüne bağlı olarak kendi içlerinde sınıflandırılmaya ve betimlenmeye çalışılmıştır. Bu yazıda, bir yandan yukarıdaki belirlemeler çerçevesinde incelenen çeviri metinçözümlemeleri aktarılacak; diğer yandan da, ikidilli ortamda her iki dildeki okumaedincini ve bilincini geliştirme amaçlı yapılan çalışmalarda, metindilbilimsel ölçütlerin şekillendirdiği, metindilbilgisel uygulamaları ön plana çıkaran bir çevirietkinliğinin gerekliliği aktarılmaya çalışılacaktır

Übersetzung kann als das Produkt eines kontinuierlichen Prozesses angesehen werden. Das Zustandekommen einer gelungenen Übersetzung am Ende dieses Prozesses hängt eng mit der Übersetzungskompetenz und somit auch direkt mit den Sprach-, Text- und Kulturkompetenzen zusammen, die die Bestandteile der Übersetzungskompetenz sind. Problematische und/oder nicht äquivalente sprachliche und textuelle Erscheinungen, die bei der Analyse der Übersetzungen der bilingualen Studierenden im Institut für Turkistik der Universität Duisburg-Essen festgestellt werden, lassen neue Schlussfolgerungen hinsichtlich der Performanz im Lesen und im Schreiben auf beiden Stufen des Übersetzungsprozesses zu. Manche fehlerhafte und/oder nicht äquivalente Erscheinungen in den schriftlichen Übersetzungstexten weisen auf nicht ausreichende Lesekompetenz hin, während die anderen auf einen Mangel an Schreibkompetenz zurückzuführen sind. In dieser Studie werden die in den Übersetzungstexten (deutsch-türkisch/türkischdeutsch) der bilingualen Studierenden festgestellten Erscheinungen, die durch nicht ausreichende Lesekompetenz bedingt sind und nicht als äquivalent gelten, zur Diskussion gestellt. Die Übersetzungstexte sind auf der Basis der Theorie „Textstruktur-Weltstruktur” (Hatakeyema, Petöfi und Sözer, 1989) und des Ansatzes „Äquivalenzrelationen” (Koller, 2004) untersucht und analysiert worden. In diesem Zusammenhang sind diejenigen Erscheinungen, die durch mangelnde Lesekompetenz bedingt sind, nach der Art der Äquivalenzprobleme kategorisiert und beschrieben worden. In dieser Arbeit werden einerseits Textanalysen im Rahmen bestimmter Kriterien aufgeführt, andererseits wird die Notwendigkeit einer textlinguistisch geprägten Übersetzungsaktivität zur Förderung der Übersetzungskompetenz und des Lesebewusstseins bei den Bilingualen betont.