Türkçede “-DAn biri” Yapılı Kelime Grupları Üzerine

Türkçe söz diziminde “-DAn biri” ve “-In biri” yapılı kelime grupları yapı ve işlev bakımından birbirine çok benzer. Bu benzerlik, her iki kelime grubunun aynı kategoride değerlendirilmesine yol açmıştır. Halbuki bu gruplardan biri sıfat tamlaması diğeri de isim tamlamasıdır. Yazıda bu kabulün gerekçeleri üzerinde durulmuştur

Anahtar Kelimeler:

kelime grubu, isim tamlaması, sıfat tamlaması, -DAn ekli kelime grupları, bütün-parça ilişkisi

The Word Groups Constructed With “-DAn biri” In Turkish Language

Keywords:

-,

PDF

___

ACARLAR, Kevser (1971), “Çıkma Durumunda (“den” halinde) Sözcüklerin Tümcede Türlü Kullanışları, Türk Dili, XXIV, 235 (Nisan 1971), s. 34-37.
ALTUN, Mustafa (2011), Türkçede Kelime Grupları Çözümlemeleri, MVT Yayıncılık, İstanbul.
ATA, Aysu (1997), Kısasü’l-Enbiyā, C. I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
BÖREKÇİ, Muhsine (2007), Türkçede Hâl Eklerinin İşlevsel Olarak Sınıflandırılması Üzerine Bir Deneme, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, C. I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 245-275.
İki yapı arasındaki anlam farkıyla ilgili düşüncelerini benimle paylaşarak bu yazıya katkıda bulunan Yrd. Doç. Dr.
Gülcan Çolak’a teşekkürlerimle…
Eksiltili anlatımlarda bazen sadece bütün’den söz edilir, parça’ya yer verilmez. Böyle anlatımlardaparça, dil
dışı göndermeler yardımıyla çağrıştırılabilir. Parçanın miktarı belirsizdir. Bu sebeple “Annemin pişirdiği yemekten
yiyeceğim.” cümlesi zihinde “Annemin pişirdiği yemekten (yemek) yiyeceğim.” şeklinde algılanır (Üstünova 2008: 118).
CEMİLOĞLU, İsmet (2000), 14. Yüzyıla Ait Bir Kısas-ı Enbiyā Nüshası Üzerinde Sentaks İncelemesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ECKMANN, Janos (1995), Nehcü’l-Ferādis (Haz.: Semih Tezcan - Hamza Zülfikar), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
EDİSKUN, Haydar (1988), Türk Dilbilgisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
ERGİN, Muharrem (1962), Türk Dil Bilgisi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
ERGİN, Muharrem (1989), Dede Korkut Kitabı, C. I, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
GENCAN, Tahir Nejat (1975), Dilbilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, İstanbul.
GÖKSEL, Aslı - Celia KERSLAKE (2005), Turkish A Comphrehensive Grammar, London- Newyork.
GÖKŞEN, E. Naci (1974), “Çıkma Durumu –den ve Kapsamı”, Türk Dili, XXX, 279 (Aralık 1974), s. 973-978.
KARAMANLIOĞLU, Ali F. (1989), Gülistan Tercümesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
KORKMAZ, Zeynep (1973), Marzuban-nāme Tercümesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri - Şekil Bilgisi-, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ŞİMŞEK, Rasim (1987), Örneklerle Türkçe Sözdizimi, Trabzon.
UZUN, Nadir Engin (2000), Ana Çizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe, Multilingual, İstanbul.
ÜSTÜNOVA, Kerime (2008), Türkiye Türkçesi Ad İşletimi, Kesit Yayınları, İstanbul.