PAUL RICOEUR’ÜN DİL ANLAYIŞINDAYAPISALCILIĞIN YERİ

Yapısalcılık yirminci yüzyılda beşerî ve sosyal olguları incelemek üzere kullanılmış belli başlı yöntemlerden veya perspektiflerden biridir. Yapısalcılığın yükselişine Ricoeur’ün de kayıtsız kalmadığı görülür. 1960’lı yılların başından itibaren kaleme aldığı çeşitli metinlerinde, yapısalcı akımın dil felsefesi bakımından içerimlerini değerlendirmiştir. Makalemizde, Ricoeur’ün bu bağlamdaki değerlendirmelerine odaklanarak onun kendi dil felsefesini inşa etme güzergâhı üzerinde yapısalcılık ile giriştiği hesaplaşmanın ana hatlarını belirginleştirmeye çalıştık. Yapısalcılık karşısında onun sadece tarafgir veya sadece muhalif bir tavır takınmadığını tespit ettik. Ricoeur “olay olarak söylem” yaklaşımı ile yapısalcılığın dil perspektifi arasında ilk bakışta dikkat çeken çatışmaları, yeni yollar keşfederek aşmayı denemiştir. Riceour’ün bu bağdaştırma girişiminde yararlanacağı gereç “kelime” olacaktır. Kelimeler, semiyoloji ile semantiğin, her söylem olayındaki eklemleniş noktalarıdır. Cümle bir olaydır ve bu itibarla da onun edimselliği geçicidir, kalıcı değildir. Kelimeyse cümleyi hayatta tutar. Yer değiştirebilir bir şey olarak kendini yeni kullanımlara hazır tutar. Böylece de yeni bir kullanım değerinin ağırlığıyla sisteme geri dönerken ona bir tarih verir. Ricoeur kelimeyi, sistem ile edim, yapı ile olay arasındaki mübadeleci olarak değerlendirir.

The Place of Structuralism in Paul Ricoeur’s Conception of Language

Structuralism is one of the main methods or perspectives used tostudy human and social facts in the twentieth century. It is seen that Ricoeurcould not remain indifferent to the rise of structuralism. In various texts hewrote since the beginning of the 1960s, he evaluated the implications ofstructuralist current in terms of the philosophy of language. In our paper, wehave tried to clarify the outlines of his confrontation with structuralism onthe route of constructing his own philosophy of language, with a focus onRicoeur’s evaluations in this context. We found that he did not take a partialor only opposing attitude towards structuralism. Ricoeur tried to overcomethe conflicts striking at first sight between his approach “the discours as anevent” and the linguistic perspective of structuralism by discovering newways. The tool that Riceour will use in this reconciliation attempt will bethe “word”. Words are the articulation points of semiology and semanticsin every discursive event. Sentence is an event, and as a consequence itsactuality is temporary, not permanent. The word keeps the sentence alive. As a displaceable entity, it keeps itself ready for new uses. In this way the wordthus gives it a history when returning to the system with the weight of a newusage value. Ricoeur considers the word as exchanger between system andact, structure and event.

PDF

___

BELSEY, Catherine (2013) Postyapısalcılık, çev: Nursu Örge, Ankara: Dost Kitabevi yay.
BENVENISTE, Emile (2004) Problèmes de linguistique générale, cilt: 2, Paris: Gallimard.
BEST, Steven ve KELLNER, Douglas (2011) Postmodern Teori, çev: Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı yay.
CORVEZ, Maurice (1969) Les Structuralistes, Paris: Aubier Montaigne.
CULLER, Jonathan (1985) Saussure, çev: Nihal Akbulut, İstanbul: Afa yay.
DEKENS, Olivier (2015) Le Structuralisme, Paris: Armand Colin.
EAGLETON, Terry (2011) Edebiyat Kuramı, çev: Tuncay Birkan, İstanbul: Metis yay.
HJELMSLEV, Louis (1997) Essais linguistiques, Paris: Minuit.
JAKOBSON, Roman (1976) Six Leçons sur le son et le sens, Paris: Ed. de Minuit.
JAMESON, Frederic (2003) Dil Hapishanesi, çev: Mehmet H. Doğan, İstanbul: Yapı-Kredi yay.
LEVI-STRAUSS, Claude (1958) Anthropologie structurale, Paris: Plon.
LEVI-STRAUSS, Claude (1996) Anthropologie structurale II, Paris: Pocket.
LEVI-STRAUSS, Claude (1981) Les Structures elémentaires de la parenté, Paris: Mouton & Co.
LEVI-STRAUSS, Claude (1983) Le Regard éloigné, Paris: Plon.
LEVI-STRAUSS, Claude (2013) Mit ve Anlam, çev: Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: İthaki yay.
MEGILL, Allan (1998) Aşırılığın Peygamberleri, çev: Tuncay Birkan, İstanbul: Bilim ve Sanat yay.
PIAGET, Jean (1970) Le Structuralisme, Paris: PUF.
RICOEUR, Paul (1963) “Structure et herméneutique”, Esprit, no: 322 (Novembre), pp. 596-627.
RICOEUR, Paul (1969) Le Conflit des interprétations, Paris: Seuil.
RICOEUR, Paul (2019) Yorum Teorisi, çev: Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: Pinhan yay.
SARUP, Mardan (2010) Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm, çev: Abdülbaki Güçlü, İstanbul: Kırk Gece yay.
SAUSSURE, Ferdinand de (1995) Cours de linguistique générale, publié par Charles Bailly [i.e. Bally] et Albert Séchehaye; avec la collaboration de Albert Riedlinger; éd. critique préparée par Tullio De Mauro, Paris: Presses Universitaires de France.
SAUSSURE, Ferdinand de (2014) Genel Dilbilim Yazıları, çev: Savaş Kılıç, İstanbul: İthaki yay.