SOSYAL MEDYA KULLANICILARI AÇISINDAN SATIN ALMA SONRASI MARKA FARKINDALIĞI VE TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Hızla gelişen pazarlama alanında, markaların artan rekabet koşulları altında; marka farkındalığı, imaj ve güven sağlamanın önemi her gün artmaktadır. Bu sayede işletmeler, pazarda rekabet avantajı elde edebilmekte ve hayatta kalabilme şanslarını artırabilmektedirler. Marka çalışmalarında öne çıkan kavramlardan birisi ise marka fakındalığıdır. Üzerinde durulması ve dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise tüketicilerin satın alma davranışıdır. Son dönemlerden internet ve buna bağlı olarak da sosyal medya kullanımının hızla arttığı düşünüldüğünde, tüketici satın alma davranışı üzerinde sosyal medyanın etkili olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmanın temel amacı, satın alma sonrasında marka farkındalığı ve tüketici davranışı arasındaki ilişkinin, sosyal medya kullanıcıları açısından incelenmesidir. Araştırma İstanbul’da gerçekleştirilmiş ve 400 sosyal medya kullanıcısına anket uygulanmıştır. Anketten elde edilen veriler incelendiğinde satın alma sonrası marka farkındalığı ile satın alma sonrası sosyal medya kullanıcılarının davranışları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır

THE RELATIONSHIP BETWEEN POST-PURCHASE BRAND AWARENESS AND CONSUMER BEHAVIOR AMONG SOCIAL MEDIA USERS

In the rapidly developing marketing field, the importance of providing brand awareness, image and trust under the increasing competition conditions of brands, is increasing on daily basis. By branding their products, companies gain a competitive advantage in the markets and their chances of survival under increasing competition conditions increase. Brand awareness therefore has been gaining importance for the brand research. Another issue that needs attention and attention is the buying behavior of consumers. Considering that the usage of internet and social media has increased rapidly in recent years, it is possible to say that social media is effective on consumer buying behavior. The aim of this study; is to examine the social media dimension of the relationship of consumers after purchase by explaining the importance of brand awareness. The study has been done in Istanbul and a questionnaire was conducted on 400 social media user. When the data obtained from the survey were examined, he results indicated that there was a positive significant relationship between post-purchase brand awareness and social media user behavior after purchase.

___

  • Aktepe, C. & Baş, M. (2008). Marka Bilgi Sürecinde Marka Farkındalığı ve Algılanan Kalite (Beklenti) İlişkisi ve GSM Sektörüne Yönelik Bir Analiz. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1): 81-96.
  • Aktuğlu, I. K. & Temel, A. (2006). Tüketiciler Markaları Nasıl Tercih Ediyor? (Kamu Sektörü Çalışanlarının Giysi Markalarını Tercihini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15): 43-59.
  • Ar, A. A. (2004). Marka ve Marka Stratejileri, Detay Yayıncılık, İstanbul.
  • Avcılar, M. Y. (2008). Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1): 11-30.
  • Ayas, N. (2012). Marka Değeri Algılamalarının Tüketici Satın Alma Davranışı Üzerine Etkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7(1): 163-183.
  • Aytan, C. & Telci, E. E. (2014). Markaların Sosyal Medya Kullanımının Tüketici Davranışı Üzerine Etkileri. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 4(4), 1-15.
  • Bardakçı, H., Özçelik, O. & Kılıç, S. (2015). Cinsiyet İle Tüketici Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Ampirik Bir Uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40): 620-626.
  • Barreda, A. A., Bilgihan, A., Nusair, K. & Okumus, F. (2015). Generating Brand Awareness in Online Social Networks. Computers in Human Behavior, 50, 600-609.
  • Bilgin, Y. (2018). The Effect of Social Media Marketing Activities on Brand Awareness, Brand Image and Brand Loyalty. Business & Management Studies: An International Journal – BMIJ, 6(1), 128-148
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
  • Cop, R. & Baş, Y. (2010). Marka Farkındalığı ve Marka İmajı Unsurlarına Karşı Tüketici Algıları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19): 321-340.
  • Çetinsöz, B. C. & Artuğer, S. (2013). Antalya İli’nin Marka Değerinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(2): 200-210.
  • Durmaz, Y. (Oruç) Bahar, R. & Kurtlar, M. (2011). Kişisel Faktörlerin Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1): 114-133.
  • Duygun, A. (2020). Örneklerle Sosyal Medyada Tüketici Davranışları. Hiperyayın, 564, İstanbul.
  • Duygun, A. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığının Tüketici Satın Alma Karar Sürecine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1351-1375.
  • Erciş, A., Yapraklı, Ş. & Can, P. (2009). Güçlü ve Güçsüz Markalarda Marka Bilgisi, Marka İlişkileri ve Satın Alma Davranışları Arasındaki Farklılıkların İncelenmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1): 157-190.
  • Hacıoğlu Deniz, M. (2011). Markalı Ürün Tercihlerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (61): 243-268.
  • Hollebeek, L. D., Glynn, M. S. & Brodie, R. J. (2014). Consumer Brand Engagement in Social Media: Conceptualization, Scale Development and Validation. Journal of Interactive Marketing, 28, 149-165.
  • İşlek, M. S. (2012). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkileri: Türkiye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kaplan, A. M. & Haenlein, M. (2010). Users of The World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons, 53, 59-68.
  • Kazancı, Ş. & Başgöze, P. (2015). Sosyal Medya Algısının, Marka Kredibilitesinin ve Marka Prestijinin Satın Alma Eğilimi Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 435-456.
  • Momany, M. & Alshboul, A. (2016). Social Media Marketing: Utilizing Social Media to Advance Brand Awareness and Increase Online Sales. International Journal of Business, Marketing, and Decision Sciences, 9(1), 33-54.
  • Odabaşı, Y. & Oyman, M. (2003). Pazarlama İletişimi Yönetimi. 3. Baskı, İstanbul: MediaCat Kitapları.
  • Odabaşı, Y. (1998). Tüketici Davranışı ve Pazarlama Stratejisi. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
  • Pira, A., Kocabaş, F. & Yeniçeri, M. (2005). Küresel Pazarda Marka Yönetimi ve Halkla İlişkiler. Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul.
  • Salih, C. (2018). 2018 Türkiye İnternet Kullanım ve Sosyal Medya İstatistikleri, Erişim Adresi: https://dijilopedi.com/2018-turkiye-internet-kullanim-ve-sosyal-medya-istatistikleri/, Erişim Tarihi: 10.04.2019.
  • Shojaee, S. & bin Azman, A. (2013). An Evaluation of Factors Affecting Brand Awareness in the Context of Social Media in Malaysia. Asian Social Science; 9(17), 72-78.
  • Toksarı, M., Mürütsoy, M. & Bayraktar, M. (2014). Tüketici Algılarını Etkileyen Faktörlerde Sosyal Medyanın Rolü: Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1-28.
  • Ural, T. & Perk, H. G. (2012). Tüketici Temelli Marka Değerinin Kişisel Bilgisayar Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi: Antakya’da Bir Çalışma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3): 11-25.
  • Mucuk, İ. (2001). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi, İstanbul.