İki Kere Farklı Öğrencilere Yönelik Bilim ve Sanat Merkezi Öğretmenlerinin Yaklaşımlarının İncelenmesi

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bilim ve sanat merkezlerinde sanat veya genel yetenek alanında üstün zekâlı ve özel yetenekli çocuklara yönelik öğretim desteği verilmektedir. Her ne kadar homojen bir grup olduğu varsayılsa da her okulda karşılaşıldığı gibi bilim ve sanat merkezlerinde de farklı özel gereksinimlere sahip öğrenciler bulunmaktadır. Bu öğrenciler özel yeteneğine ek olarak sahip oldukları farklılıklar nedeniyle “iki kere farklı” olarak adlandırılmaktadır. Özel yetenekli öğrencilerin bu farklılıklarının öğretmenler tarafından bilinmesi ve buna göre öğrenme-öğretme sürecini tasarlaması bu öğrencilerin daha iyi kazanımlar elde etmesi için önemlidir. Bu araştırmanın odak noktasını ise her 25 çocuktan birinde görülmekte olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu oluşturmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı bilim ve sanat merkezi öğretmenlerinin iki kere farklı öğrencilere ve öğrenme-öğretme sürecindeki yaklaşımlarını ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu bir bilim ve sanat merkezinde görev yapmakta olan farklı branşlardan 20 öğretmen oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırmanın kullanıldığı bu araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Veriler nitel veri analiz tekniklerinden betimsel ve içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin iki kere farklı öğrencilere ilişkin yeterli bilgiye ve uygulama yaklaşımına sahip olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İki kere farklı, DEHB, özel yetenekli öğrenci, bilim ve sanat merkezi, öğretmenler

PDF

___

Baum, S. M. (2004). Introduction. In T. M. Newman & R. J. Sternberg (Eds.), Students with both gifts and learning disabilities: ldentification, assessment, and outcomes, (pp. 1-16), Springer Science+Busmess Media
Batdal Karaduman, G. (2013). Underachıevement in gıfted students. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 4(4), 165-172.
Bayram, B. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik algı ve uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi.
Bell, S. M., Taylor, E. P., McCallum, R. S., Coles, J. T., & Hays, E. (2015). Comparing prospective twice exceptional students with high-performing peers on high-stakes tests of achievement. Journal for the Education of the Gifted, 38(3), 294-317.
Bolat, Y. (2019). Öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencileirn özelliklerine yönelik farkındalık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 25-41.
Davis, R. (2019). Inclusive education: an examination of general education teacher’s attitudes on the effectiveness of inclusion practices within general education classrooms: A qualitative case study. Unpublished Doctoral Dissertation. Northcentral University.
Didin, E. & Köksal Akyol, A. (2019). Annelerinin görüşlerine göre DEHB tanılı çocukların okullarda karşılaştıkları sorunlar. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50, 80-95.
DuPaul, G. J. & Langberg, J. M. (2018). Educational impairments in children with ADHD. In R. A. Barkley (Ed.), Attention-deficit hyperactivity disorder : a handbook for diagnosis and treatment, (pp. 169-190). The Guilford Press. Fırat, E. (2021). Sosyal bilgiler dersinde kapsayıcı eğitim: Fenomenolojik bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi. Fonseca, C. (2011). Emotional ıntensity in gifted students: helping kids cope with explosive feelings. Prufrock Press. Glesne, C. & Peshkin, A. (1992). Becoming qualitative researchers: An introduction. Longman
Göl, İ. & Bayık, A. (2013). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu tanıma yeterlikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(4), 207-213.
Hacker Hadwin, M. J. (2017). Meeting the needs of middle grades social studies students with language based learning disabilities an analysis of students’ and teachers’ perspectives. Unpublished Doctoral Dissertation. University of South Carolina.
Harper, D. L. (2017). The peripheral factors of inclusive education and teacher self efficacy. Unpublished Doctoral Dissertation. Concordia University – Portland.
Hebert, T. P. (2011). Understanding the social and emotional lives of gifted students. Prufrock Press.
Kaplan Sayı, A. (2018). Üstün zekâlı çocuklar ve dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu ilişkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 54-68.
Karabulut, R. (2020). Türkiye'de üstün yetenekliler eğitiminin tarihi süreci. Eğiten Kitap
Karakaş, S., Erdoğan-Bakar, E. & Işık-Taner, Y. (2013). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olgularındaki zekâ puanında dikkatin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 28(72), 62-82.
Kaya, N. G. (2019). Sınıf öğretmenlerinin üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutum ve görüşlerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 239-256.
Kaya-Şekeral, C. & Güngörmüş-Özkardeş, O. (2013). Üstün zekâlı öğrencilerde özel öğrenme güçlüğü belirtilerinin taranması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 12(23), 197-219.
Levent, A. F. (2020). Bilim ve sanat merkezlerinde eğitim mevcut durum ve politika (Politika Notu: 2020/16). İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, (S. Turan, Çev. Ed.). Nobel yayıncılık
Merriam, S. B. & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: a guide to design and implementation. Jossey-Bass A Wiley Brand.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: qualitative data analysis. Sage publications.
Morse, A. R. (2020). Barriers to inclusive education: A qualitative case study among inclusive elementary teachers in the general education classroom. Unpublished Doctoral Dissertation. Northcentral University.
Muhanna, M. (2018). The inclusion of students with disabilities in Jordan: The impact of teachers’ attitudes, beliefs, knowledge and resources. Unpublished Doctoral Dissertation. Western Sydney University.
Murdoch, D. C. (2019). Lived experience and inclusıve education: An exploration of the phenomenon of inclusive education in the life world of young people, parents and teachers. Unpublished Doctoral Dissertation. The University of Edinburgh.
Odden, K. A. (2015). Secondary social studies teachers’ perceptions of special education. Unpublished Doctoral Dissertation. University of North Dakota.
Oğurlu, Ü. (2010). Üstün zekâlı ve yeteneklilerde sosyal uyum ve arkadaşlık ilişkileri: literatür taraması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 90-99.
Öner, G. (2022). Kapsayıcı eğitim yaklaşımıyla sosyal bilgiler öğretimi: bir eylem araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi.
Özdemir, G. (2017). Üstün yetenekli öğrencilere yönelik zenginleştirilmiş öğretim programının bilimsel süreç becerilerine ve başarıya katkısına ilişkin eylem araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
Sousa, D. A. & Tomlinson, C. A. (2011). Differentiation and the brain: How neuroscience supports the learner-friendly classroom. Solution Tree Press.
Şimşek, Ş., Yıldırım, V. & Bostan, R. (2015). Psikolojik danışmalık ve rehberlik öğretmenlerinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hakkındaki bilgi ve inançları. Van Tıp Dergisi, 22(1), 34-40.
Reis, S. M., & McCoach, D. B. (2000). The underachievement of gifted students: what do we know and where do we go?, Gifted Child Quarterly, 44(3), 152–170.
Reis, S. M., & McCoach, D. B. (2002). Underachievement in gifted students. In M. Neihart, S. M. Reis, N. M. Robinson, & S. M. Moon (Eds.), The social and emotional development of gifted children: What do we know? (pp. 81–91). Prufrock Press.
Rizza, M. G., & Morrison, W. F. (2007). Identifying twice exceptional children: A toolkit for success. TEACHING Exceptional Children Plus, 3(3), 1-9.
Tomlinson, C. A. (2005). Grading and differentiation: Paradox or good practice?. Theory into Practice, 44(3), 262-269.
Tyler, D. P. (2021). Instructional practices used with students with disabilities in inclusive classrooms: A qualitative study. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Phoenix.
UNESCO. (2001). Open file on ınclusive education: Support materials for managers and administrators. UNESCO. UNICEF. (2017). Inclusive education. https://www.unicef.org/eca/sites/unicef.org.eca/files/IE_summary_accessible_220917_brief.pdf
Urban, D. J. (2013 ). Toward a framework of ınclusive social studies: Obstacles and opportunities in a preservice teacher education program. Unpublished Doctoral Dissertation. Columbia University
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık
Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilgiler dersinde sığınmacılara yönelik kapsayıcı eğitimin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi.
Yılmaz-Yenioğlu, B. & Melekoğlu, M. A. (2021). Öğrenme güçlüğü ve özel yeteneği olan iki kere farklı bireylere yönelik yapılan çalışmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(4), 999-1024.