AHMET HAMDİ TANPINAR'IN ŞİİRLERİNDE GEÇEN GÜZEL KELİMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Ahmet Hamdi Tanpınar, şiirlerinde güzel olgusunu estetik boyutlar içinde çeşitli düzlemlerde yansıtmış bir yazardır. Onda görülen, her şeyden önce Kant felsefesine benzeyen, bir güzellik anlayışıdır. Kant, güzeli çıkardan, yani iyiden doğrudan ayrı olarak algılamış ve ona bağımsız bir anlam vermiştir. Tanpınar, somut ve soyut güzellikleri bu düzlemde gördüğünden, şiirleri bir anlamda bize mutlak güzeli gösterir. Bu çerçevede güzellik, şairin şiirlerinde o kadar çok boyutlandırılır ki, adeta güzel ve güzellik resmedilmiş gibi olur. Onun şiirlerinde, güzel yalnızca hoş olan değildir, aynı zamanda; hayaldir, gizemdir, sonsuzluktur, gecedir. Bu göz ile bakıldığında okuyucu; çevresinde, özellikle doğada var olan nesneleri, elbise giymiş birer somut göstergeli güzellik olarak algılar. Nitekim bazı şiirlerinde bu iki kavram, doğa ve güzellik birbirinin yerine geçecek kadar özdeşleşir. Bu çalışma şairin şiirlerinde geçen güzel kavramına yüklenen anlamlara dair bir inceleme olarak tasarlandı.

Anahtar Kelimeler:

Ahmet Hamdi Tanpınar, Güzel, Şiir.

AN INVESTIGATION ON THE 'BEAUTIFUL' CONCEPT İN AHMET HAMDİ TANPINAR’S POEMS

Ahmet Hamdi Tanpınar is an author who reflected the beauty phenomenon on various based within aesthetical aspects. Kant philosophy like understanding of beauty is what is seen in him at first sight. Kant perceives the beauty apart from benefit or from good and right and gives idependent meaning to it. Tanpınar considering the abstract ad concrete beauties on this base, his poems show us the exact beauty in one sense. Within this scope, beauty in his poems is so dimensioned that it is almost like the beauty itself is depicted. In Tanpınar’s poems beautiful is not only the nice but also the dream, the mystery, the eternity and the night. From this point the reader perceives the objects existing in the natüre as if a concrete beauty is wearing a dress. As the nature for the poet is so beautiful, all the beauties around him resembles to the nature for him. Especially in some poems the two terms-nature and beauty- are used interchangeably. This study is designed as an investigation on the meanings implied by the term beauty in the poets’s poems.

Keywords:

Ahmet Hamdi Tanpınar, Beauty, Poem,

PDF

___

Altuğ , T. (2007), Kant Estetiği, Payel Yayınevi, İstanbul.
Aytaç, G. (1995), Edebiyat Yazıları 3, Gündoğan Yayınları, Ankara.
Banarlı, N. S. (1998), Resimli Türk Edebiyatı, C.2, MEB Yayınları, İstanbul.
Bergson, H. (1998), Metafiziğe Giriş, (çeviren: Barış Karacasu), Ankara.
Cengiz, E. ve Delice, E. (2008). ‘Ahmet Hamdi Tanpınar ve Zaman’, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Delice, D.Y. (2004), ‘Estetik Bir Yargı Olarak Güzel’, Araştırma, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Hünler, H. (1998), Estetik’in Kısa Tarihi, İstanbul.
Kabaklı, A. (1997), Türk Edebiyatı, C.3, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul.
Kaplan, M. (1998), Tanpınar’ın Şiir Dünyası, Dergah Yayınları, İstanbul.
Kaplan, M. (1999), Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar, C.2, Dergah Yayınları, İstanbul.
Kaplan, M. (1998), Şiir Tahlilleri Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, Dergah Yayınları, İstanbul.
Kaplan, M. (1998), Edebiyatımızın İçinden, Dergah Yayınları, İstanbul.
Kula, O. B. (2008), Kant Estetiği ve Yazın Kuramı, Doruk Yayınevi, İstanbul.
Marcuse, H. (1997), Estetik Boyut Sanatın Sürekliliği: Marxist Estetiğin Bir Eleştirisine Doğru, (çeviren: Aziz Yıldırımlı), İstanbul.
Okay, O. (1998), Sanat ve Edebiyat Yazıları, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Süreyya, C. (2007), “Tanpınar’ın Şiiri”, Tanpınar Üzerine Yazılar, (hazırlayanlar: Abdullah Uçman ve Handan İnci), 3f Yayınevi, İstanbul.
Tanpınar, A. H. (1998), Edebiyat Üzerine Makaleler, (hazırlayan: Zeynep Kerman), Dergah Yayınları, İstanbul.
Tanpınar, A. H. (1998), Bütün Şiirleri, (hazırlayan: İnci Enginün) İstanbul.
Tanpınar, A. H. (1969), Beş Şehir, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Timuçin, A. (2002), Estetik, Bulut Yayınları, İstanbul.
Tunalı, İ. (1998), Estetik, Remzi Kitabevi, İstanbul.