Kanatlı Sindirim Sisteminin Fonksiyonel Histolojisi

Sindirim sistemi, sindirim kanalı ve salgılarını bu kanala akıtan bezlerden oluşmaktadır. Kanatlı sindirim sistemi temel yapı ve fonksiyonlar bakımından memeli sindirim sistemine benzemekle birlikte bazı anatomik ve histolojik farklılıklara sahiptir. Gaga ile başlayıp ürogenital yolla birleşip kloaka ile son bulan sindirim kanalı; ağız boşluğu, yutak, yemek borusu, kursak, glandüler ve muskuler olmak üzere iki kısımdan oluşan mide, ince bağırsak (duodenum, jejunum, ileum) ve kalın bağırsaktan (sekum, rektum, kloaka) ibarettir. Ayrıca pankreas ve karaciğer sindirim olaylarında önemli rolleri olan anatomik bezlerdir. Bu derlemede kanatlılarda sindirim sisteminin fonksiyonel histolojisi hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Histoloji, kanatlı, sindirim sistemi

Functional Histology of Avian Digestive System

The digestive system consists of digestive tract and glands that secrete their secretion into this canal. The avian digestive system is similar to the mammalian digestive system in terms of basic structure and functions, but has some anatomical and histological differences. The digestive tract that begins at the beak and ends at the cloaca includes the mouth, pharynx, esophagus, crop, glandular and muscular stomach, small intestine (duodenum, jejunum, ileum) and the large intestine (secum, rectum, cloaca). Also, pancreas and liver are anatomical glands which have important roles in digestive events. In this review, it is aimed to give information about functional histology of digestive system in poultry.

Keywords:

Avian, digestive system, histology,

PDF

___

1. Swatland HJ. (1994). Structure and Development of Meat Animals and Poultry. Technomic Publishing Company, Pennsylvania, USA.
2. Aksoy FT. (1993). Tavuk Yetiştiriciliği. Şahin Matbaası, Ankara, Türkiye.
3. Taşçı SK. (2018). Sindirim Sistemi-I, Sindirim Sistemi-II. (içinde) Kanatlı Histolojisi. Aslan Ş (editör). Baskı 1. s. 45-69. Dora Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Bursa, Türkiye.
4. Karadağ H, Nur H. (2004). Sindirim Sistemi. (içinde) Evcil Kuşların Anatomisi. Dursun N (editör). Baskı 2. s. 53-90. Medisan Yayınevi, Ankara, Türkiye.
5. Kutlu HR. 2015. Kanatlı Hayvan Besleme. Ders notu. Erişim: http://zootekni.cu.edu.tr/tr/yuklenenler/Kanatli_Besleme_Tum.pdf. Erişim tarihi: 27.11.2018.
6. Hodges RD. (1974). The Histology of the Fowl. Academic Press, San Francisco. 7. Ross MH, Romrell LJ and Kaye GI. (1995). Histology Text and Atlas, 3rd edn. Williams & Wilkins, Baltimore. 8. Gülmez N. (2008). Sindirim Sistemi I: Ağız Boşluğu. (içinde) Veteriner Özel Histoloji. Özer A (editör). s. 151-160. Nobel Yayın, Ankara, Türkiye. 9. Sağsöz H. (2006). Memeli ve Kanatlı Hayvanlarda Özofagusun Yapısal Özellikleri. Sağ Bil Derg. 15(3): 203-207 . 10. Shehan NA. (2012). Anatomical and Histological Study of Esophagus in Geese (Anser anser domesticus). Bas J Vet Res. 11(1): 14-22.
11. Hamdi H, El-Ghareeb A, Zaher M, AbuAmod F. (2013). Anatomical, Histological and Histochemical Adaptations of the Avian Alimentary Canal to Their Food Habits: II- Elanus caeruleus. IJSER. 4(10): 1355-1364.
12. Kadhim KH, Mohamed AA. (2015). Comparative Anatomical and Histological Study of the Esophagus of Local Adult Male and Female Homing Pigeon (Columba livia domestica). Al-Qadisiyah Journal of Vet Med Sci. 14(1): 80-87.
13. Seo KH, Holt PS, Vaughn LE, Gast RK, Stone HD. (2003). Detection of Salmonella Enteritidis specific İmmunoglobulin A Antibodies in Crop Samples From Chickens İnfected with Salmonella Enteritidis. Poult Sci. 82: 67-70.
14. Svihus B. (2014). Function of the Digestive System. J Appl Poult Res. 23: 306-314.
15. Tanyolaç A. (1999). Özel Histoloji. Yorum Basın Yayın San. Ltd. Şti. Ankara, Türkiye.
16. Rossi JR, Baraldi-Artoni SM, Oliveira D, da Cruz C, Franzo VS, Sagula A. (2005). Morphology of Glandular Stomach (Ventriculus glandularis) and Muscular Stomach (Ventriculus muscularis) of the Partrigde Rhynchotus rufescens. Cienc Rural. 35(6): 1319-1324.
17. Yörük M. (2008). Sindirim Sistemi II: Sindirim Kanalı. (içinde) Veteriner Özel Histoloji. Özer A (editör). s. 161-183. Nobel Yayın, Ankara, Türkiye.
18. Sağsöz H, Güney Saruhan B, Akbalık ME, Topaloğlu U, Ketani MA. (2017). Kanatlı Proventrikulusunda Vasküler Endotel Büyüme Faktörü ve Reseptörlerinin Dağılımı. Dicle Üniv Vet Fak Derg. 10(2): 122-129.
19. Whittow GC. (2000). Sturkie’s Avian Physiology. Fifth Edition. San Diego.
20. Junqueria LC, CarneiroJ, Kelley RO. (1989). The Digestive System. İn: Basic Histology, 6th ed., Perntice Hall, USA.
21. Mamajivalla SN, Fath KR, Burgess DR. (1992). Development of the Chicken Intestinal Epithelium. Curr Top Dev Biol. 26: 123-143.
22. Bar-Shira E, Friedman A. (2005). Ontogeny of Gut Associated Immune Compotence in the Chick. Isr J Vet Med, 60(2): 42-50.
23. Dellmann DH. (1992). Textbook Veterinary Histology. Fourth Edition. Lea & Febiger, U.S.
24. Bahadır A, Yıldız H. (2012). Veteriner Anatomi: Hareket Sistemi ve İç Organlar. Baskı 4. Ezgi Kitabevi. Bursa, Türkiye.
25. Strong TR, Reimer PR, Braun EJ. (1990). Morphometry of the Galliform Sekum: A Comparison Between Gambel’s Quail and the Domestic Fowl. Cell Tissue Res. 259 (3): 511-518.
26. Jamroz D, Jakobsen K, Bach Knudsen KE, Wilczkiewicz A & Orda J. (2002). Digestibility and Energy Value of the Non-Starchpolysaccharides in Young Chickens, Ducks And Geese, Fed Diets Containing High Amounts of Barley. Comp Biochem Physiol A Mol Integr Physiol. 131: 657-668.
27. Jorgensen H., Zhao XQ, Knudsen KE & Eggum BO. (1996). The Influence of Dietary Fibre Source and Level on the Development of the Gastrointestinal Tract Digestibility and Energy Metabolism in Broiler Chickens. Br J Nutr, 75: 379-395.
28. Coates ME, Ford JE and Harrison GF. (1968). Intestinal Synthesis of Vitamins of the B Complex in Chicks. Br J Nutr. 22: 493-498.
29. Tortuero F, Brenas A & Riperez J. (1975). The Influence of Intestinal (Ceca) Flora on Serum and Egg Yolk Cholesterol Levels in Laying Hens. Poult Sci. 54: 1935-1938.
30. Rezaian M, Hamedi S. (2007). Histological Study of the Caecal Tonsil in the Cecum of 4- 6 Months of Age White Leghorn Chicks. Am J Anim Vet Sci, 2(2): 50-54.
31. Nickel R, Schummer, A, Seiferk E. (1977). Anatomy of the Domestic Birds. Verlag Paul Parey Berlin.
32. Al-Nefeiy FA, Alahmary BA. (2015). Morphological, Histological and Histochemical Studies of the Lingual Salivary Glands of the Rock Dove, Patagioenas livia (Columbidae). Int J Curr Res Acad Rev. 3(8): 280-289.
33. Al-A´Aaraji AS. (2015). Study of some Anatomical and Histological Characteristics in Liver of Male Indigenous Turkey (meleagris gallopava). Bas J Vet Res. 14(2): 150-157.
34. Iqbal J, Bhutto AL, Shah MG, Lochi GM, Hayat S, Ali N, Khan T, Khan AM, Khan SA. (2014). Gross Anatomical and Histological Studies on the Liver of Broiler. JAEBS. 4(12): 284-295.
35. Gülmez N, Kocamış H, Aslan Ş, Nazlı M. (2004). Immunohistochemical Distribution of Cells Containing Insulin, Glucagon and Somatostatin in the Goose (Anser anser) Pancreas. Turk J Vet Anim Sci. 28: 403-407.
36. Ku SK, Lee JH, Lee HS. (2000). An Immunohistochemical Study of the Insulin-, Glucagon- and Somatostatin Immunoreactive Cells in the Developing Pancreas of the Chicken Embryo. Tissue Cell. 32(1): 58-65.
37. Lucini C, Castaldo L, Lai O. (1995). An Immunohistochemical Study of the Endocrine Pancreas of Ducks. Eur J Histochem. 40: 45-52.
38. Özdemir D, Özüdoğru Z, Balkaya H, Kara H, Erbaş E. (2016). Saksağan (Pica pica)’da Pankreas Dokusunun Morfolojik Yapısının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg. 11(1): 67-73.
39. Iwanaga T, Yui R, Fujita T. (1983). The Pancreatic Islets of the Chicken. In: Avain Endocrinology: Enviromental and Ecological Perspectives. Mikami SI, Homma K and Wada M. (eds.). pp. 81-91. Japan Scientific Societies Press, Tokyo.
40. Balıkçıer M. (2001). Tavuklarda Pankreasın Yapısal Özellikleri ve Alloksan Verilen Tavuklarda Endokrin Pankreasta Oluşan Değişiklikler. Eurasian J Vet Sci. 17(2): 71-76.