VAN DEPREMİ ÖRNEĞİNDE AFETLER SONRASI YAPILAN YARDIMLAR VE HUKUKİ ÇERÇEVESİ

Bu çalışmanın amacı, afet sonrası ortaya çıkan hasarın giderilmesini ve afetzedelerin normal yaşantılarına dönmelerini sağlayacak yardımların incelenmesidir. Söz konusu yardımlar Van Depremi sonrasında yapılan yardımlar örneğinde ele alınmıştır. Van Depremi, Türkiye’de yaşanan en son büyük afet olması nedeniyle örnek olarak seçilmiştir. Afet sonrasında yapılan yardımlar incelenirken, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın Van Depremi’ne yönelik verilerinden, deprem sonrası hazırlanan bazı raporlardan ve çeşitli gazetelerdeki haberlerden yararlanılmıştır. Gerek deprem sonrasında yapılan yardımlarda gerekse yapılan yardımlara dayanak oluşturan hukuki mevzuatta bir takım aksaklıklar olmasına rağmen, önceki afet deneyimlerine göre ciddi bir iyileşme sağlanmıştır. Ancak gelecekte yaşanabilecek muhtemel afetlere karşı hazırlıklı olmak adına, daha yapılacak çok şey vardır. Özellikle afet sonrasında yapılacak yardımların hukuki çerçevesi iyi belirlenerek, afet sonrası yapılan yardımlar anlık idari kararlara bırakılmamalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Afet, Van Depremi, Yardım

The aim of this study to examine relief eliminations of accidental damage that is caused by post-disaster and the adaptation activities to maket the victims to continue their normal lives. The reliefs are discussed within the example of the reliefs made to after the Van Earthquake. Van Earthquake was chosen as an example because of the fact that it is the most recent major disaster in Turkey. In the examination of the reliefs conducted after the Van Earthquaqe, Prime Minister Disaster and Emergency Management Presidency data, some reports prepared after the disaster, and several newspaper articles were used. Altough there are some shortcomings in both relief conducted after the eartquake and the legal legislations constituting a basis for these reliefs, there was a remarkable improvement in the relief studies as far as the previous examples are concerned. But in order to be prepared for the possible disasters in the future, there are many things to be done. Especially legal framework for post disaster reliefs should be well-determined and these relief activities should not be left instantaneous administrative decisions.

Keywords:

Disaster, Van Eartquake, Relief,

PDF

___

5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (RG, Tarih: 17.06.2009, Sayı: 27261).
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun (RG, Tarih: 31.05.2012, Sayı: 28309).
7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun (RG, Tarih: 25.05.1959, Sayı:10213).
Akdur, Recep. (2001), “Afetlere Hazırlık ve Afet Yönetimi,” Afetlerde Sağlık Hizmetleri Yönetimi, (Editörler). Serdar Esin vd. Ankara, Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, s. 1-39.
Bilir, Nazmi; Hilal Özcebe. (2006), “Kaza ve Yaralanma Epidemiyolojisi”, Travma, (Editörler) Rıza Doğan, A. İrfan Taştepe, Tuba Liman, MN Medikal &Nobel, Ankara.
Bulut Sefa. (2009), “Depremden Sonra Çocuklarda Görülen Travma Sonrası Stres Tepkilerinin Yaş ve Cinsiyetler Açısından Değerlendirilmesi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 31, s. 43-51.
Coppola, Damon P. (2011), Introduction to International Disaster Menagement, Second Edition, Butterworth -Heinemann, USA.
Demirhan, Nurhan. (2003), Türkiye’de 112 İlk ve Acil Yardım Hizmetleri ve Afetlerdeki Rolü, İstanbul, Acar Matbaacılık.
Erkan, E. Ayşe. (2010), “Afet Yönetiminde Risk Azaltma ve Türkiye’de Yaşanan Sorunlar,” DPT Uzmanlık Tezi, Ankara.
Eryılmaz, Mehmet. (2007), “Afet Tanımı,” Afet Tıbbı, (Editörler) Mehmet Eryılmaz ve Ufuk Dizer, Ankara, Ünsal Yayınları, s. 7-22.
Güzel, Hasan Cemal (14 Mayıs 2012), “Deprem Yerinden İzlenimler,” (Çevrimiçi): http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/guzel/2011/10/27/deprembolgesinden -izlenimler.
Herdem, Kasım. (2011), “17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin Türkiye’deki Kriz Yönetimi Anlayışı Üzerinde Oluşturduğu Değişiklikler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 44, Sayı: 2, Haziran 2011, s. 147-166.
İstanbul ADM. (2009), Afetlerde Psikolojik İlk Yardım, Toplum Afete Hazırlık Eğitim Materyalleri.
Kadıoğlu, Mikdat. (2011), Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek En Kötüsünü Yönetmek, İstanbul, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayınları.
Karancı, A. Nuray. (2006), “Afetzede Psikolojisi ve Afetlere Hazırlıklı Olma/Zarar Azaltma Davranışlarının Geliştirilmesi”, Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, (Editörler) Mikdat Kadıoğlu ve Emin Özdamar, JICA Yayın No: 2, Ankara.
Karancı, A.Nuray vd. (2011), Tabanlı-Van (23 Ekim 2011) ve Edremit-Van (9 Kasım 2011) Depremleri İnceleme Raporu 25-27 Kasım 2011, Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Afet Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi.
Keleş, Yusuf. (28 Kasım 2011), “Deprem Mağdurlarına Vergi ve Prim Kolaylığı”, (erişim): http://www.zaman.com.tr/yusuf-keles/deprem-magdurlarina-vergi-veprim-kolayligi_1207216.html.
Poncelet, Jean Luc. (2009), Doğal Afetler Toplum Sağlığını Koruma, (çev) Nilgün
Sarp, Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı Yayınları-6, KKTC.
Şahin, Cemalettin, Sipahioğlu, Şengün. (2003), Doğal Afetler ve Türkiye, 2.bs, Ankara, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Şahin, Gülay Aşıkoğlu. (2009), Kentsel Afet Risklerine Karşı Zarar Azaltma Stratejileri Geliştirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
UMKE. (2010), Afet Psikolojisi, Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi Kurs Notları Bursa.
UNDP. (1994), Disaster and Development, Disaster Menagement Training Programme, 2nd edition.
Uyar, Sezai. (2007), “Afet ve Psikiyatrik Bozukluklar,” Afet Tıbbı, (Editörler) Mehmet Eryılmaz ve Ufuk Dizer, Ankara, Ünsal Yayınları, s. 937-947.
Yavuz, Cavit Işık. (2011), “Türkiye’de Afet Yönetiminde Değişim”, Toplum ve Hekim, Eylül-Ekim 2011, Cilt 26, Sayı 5, s. 366-377.
Yılmaz, Abdullah. (2003), Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi, Ankara, Pegem Yayıncılık.
http://www.afetacil.gov.tr/, erişim: 05.05.2012.
http://www.afad.gov.tr/FAALIYETLER/van-faal.html, erişim: 07.05.2012.
http://www.afad.gov.tr/TR/HbIcerikDetay.aspx?ID=107&IcerikID=572, erişim: 26.02.2013.
http://www.emdat.be/result-country-profile, erişim: 06.05.2012.
http://www.kizilay.org.tr/kurumsal/sayfa.php?t=9, erişim: 13.12.2012.
http://www.medyavan.com/5396-haber, erişim: 11.02.2013.
http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report =wa_turkiye_il_koy_sehir.RDF&p_il1=65&p_kod=2&p_yil=2011&p_dil=1&desf ormat=html, erişim: 14.05.2012.
http://www.umke.org/bolge-umkeler/van/3-ay-gecti-70-bin-kisi-hl-cadirdah1230.html, erişim: 07.05.2012.