Ahmet BENLİ, Ali SARI, Bilal BALUN, Ömer Faruk NEMUTLU

Bingöl ve Elazığ İlleri Özelinde 2007 ve 2018 Türk Deprem Yönetmeliklerine Göre İvme Spektrumlarının Değişiminin İncelenmesi

Günümüzde inşaat alanında meydana gelen teknolojik gelişmeleri uygulamada aktif ve doğru bir şekilde kullanabilmek için ülkemizde 2007 yılında yürürlüğe giren ‘Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik’ yerini 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle ‘Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne bırakmıştır. Türkiye sınırları içerisinde yoğun olarak aktif tektonik faylar bulunmasından dolayı depreme dayanıklı yapı tasarımı büyük önem arz etmektedir. Depreme karşı tasarımda yapılara etkiyecek deprem yüklerinin tespitinde tasarım ivme spektrumları kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2007 Türk deprem yönetmeliğinden 2018 Türk deprem yönetmeliğine geçilirken meydana gelen deprem hesap esaslarındaki değişimin incelenmesidir. Bu çalışmada 2007 Türk deprem yönetmeliğine göre iki farklı deprem bölgesinde yer alan Bingöl ve Elazığ il şehir merkezlerinin, 2007 ve 2018 Türk deprem yönetmeliklerine göre ivme spektrumları karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında ele alınan bölgeler için farklı deprem yer hareket düzeylerine göre ivme spektrumlarının, köşe periyotlarının, koordinata dayalı spektrum katsayılarının farklı zemin sınıflarına göre değişimi irdelenmiştir. 2007 deprem yönetmeliği ile 2018 deprem yönetmeliği karşılaştırıldığında, 2007 deprem yönetmeliğinde ivme spektrumları bölgesel olarak farklılık göstermez iken, 2018 yönetmeliğinde Afet ve Acil Durum Başkanlığı’nın oluşturduğu Türkiye Deprem Tehlike Haritalarından alınan ivme parametrelerinin koordinat odaklı değişimi bölgesel bir farklılık göstermesinden kaynaklı olarak ivme spektrumlarında farklılıklar meydana geldiği görülmüştür. Deprem tasarım esaslarında koordinata bağlı çalışan 2018 Türk deprem yönetmeliğinde ivme spektrumları kullanılacağı konumuna göre değişiklik göstermektedir. 2007 Türk deprem yönetmeliğinde ise ivme spektrumları konuma göre değişiklik göstermemektedir. Bu nedenle deprem tasarım esasları açısından, 2018 Türk deprem yönetmeliğindeki ivme değerlerinin, 2007 Türk deprem yönetmeliğindeki sabit ivme değerlerine kıyasla ekonomik ve emniyetli bir durum gösterdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Deprem Yönetmelikleri, İvme Spektrumları, Sismik Tasarım, TBDY 2018, DBYBHY 2007

PDF

___

[1] Celep, Z.,Kumbasar, N., (2005). Betonarme Yapılar, Beta Basım Yayın.
[2] Rangin, C.,Bader, A.G., Pascal, G., Ecevitoǧlu, B., Görür, N., (2002). Deep structure of the Mid Black Sea High (offshore Turkey) imaged by multi-channel seismic survey (BLACKSIS cruise), Marin Geology.
[3] K.R. ve D.A. Enstitüsü, (2019). Türkiye’de Meydana Gelen Büyük Depremler, Kandilli Rasath. koeri.boun.edu.tr.
[4] Alyamaç, K.E., Erdoğan, A.S., (2005). Geçmişten Günümüze Afet Yönetmelikleri ve Uygulamada Karşılaşılan Tasarım Hataları, Deprem Sempozyumu. 707–715.
[5] Nemutlu, Ö.F., Sari, A., (2019). 2018 Yeni Türk Deprem Yönetmeliği İle Amerikan Deprem Yönetmeliklerinin Deprem Hesapları Açısından Karşılaştırılması, 5th International Conference Earthquake Engineering and Seismology., Ankara,Türkiye.
[6] Afet ve Acil Durum Başkanlığı,(2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018(TBDY-2018).
[7] Tunç, G., Tanfener, T., (2016). 2007 ve 2016 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliklerinin Örneklerle Mukayesesi.
[8] Nemutlu, Ö.F., Sarı, A., (2018). Comparison Of Turkish Earthquake Code in 2007 With Turkish Earthquake Code in 2018, International Engineering and Natural Science Conference, Diyarbakır, pp. 14–25.
[9] Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2018). http//:tdth.afad.gov.tr.
[10] Afet ve Acil Durum Başkanlığı, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik-2007(DBYBHY-2007), (2007).
[11] Öztürk, D., Bozdoğan, K.B., (2013). Elastik Ötesi Spektrum Kullanılarak Yapıların Doğrusal Olmayan Analizi, SDU International Technol. Sci. 5, 49–55.
[12] Koçer, M., Nakipoğlu, A., Öztürk, B., Al-hagri, M.G., Arslan, M.H., (2018). Deprem Kuvvetine Esas Spektral İvme Değerlerinin Tbdy 2018 Ve Tdy 2007’ye Göre Karşılaştırılması, Selçuk-Teknik Dergisi. 17,43–58.
[13] Fan, X., Wang, K., Xiao, S., (2018). Large-scale parallel computation for earthquake response spectrum analysis, Engineering Computations 35, 800–817. [14] Aydınoğlu, N.M., Celep, Z., Özer, E., Özaydın, K., (2018). Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği Eğitim Sunumları, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası.
[15] Housner, G.W., (1952). Spectrum Intensities of Strong-Motion Earthquakes, Symp. Earthq. Blast Effect Structure.
[16] Seed, H.B., Idriss, I., M., (1982). Ground Motion and Soil Liquefaction During Earthquakes.
[17] Newmark, N., Hall, W., (1982). Earthquake Spectra and Design, EERI Monogr.
[18] International Building Code 2018(IBC-2018), (2018). International Code Council.
[19] Minimum Design Loads and Associated Criteria for Buildings and Other Structures(ASCE 7-16), (2017). American Society of Civil Engineers.
[20] Fahjan, Y., Türk Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY, 2017), (2017). Tabanlı Tasarım Spektrumları, İMO İzmir Şubesi, İzmir.