HASTALARIN HAK VE SORUMLULUKLARI KONUSUNDAKİ BİLGİ DURUMLARI: DİYARBAKIR ÖRNEĞİ

Diyarbakır ilinde hizmet veren Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvuran 18 yaş üstü hastaların hasta hakları ve sorumluluklarıyla ilgili bilgi düzeylerini tespit etmek maksadıyla yapılmış tanımlayıcı bir araştırmadır. Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma hastanesine başvuran 18 yaş üstü, akli dengesi yerinde olan ve anket sorularına cevap verebilecek 400 kişi basit ve rastgele örneklem yöntemiyle seçilmiş olup araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma için kullanılan anket formunun soruları 01.08.1998 yılında Resmi Gazete yayımlanan 23420 Sayılı Hasta Hakları Yönetmeliği başta olmak üzere ilgili literatür taranıp hazırlanmıştır. Anket formu araştırmacı tarafından yüz yüze anket uygulama yöntemiyle uygulanmıştır. Araştırma verileri frekans ve yüzde hesaplamalarıyla değerlendirilmiştir. Hastaların %55’i Hasta Hakları Yönetmeliğini bilmektedir. Hastalar, %95 ile ziyaret ve refakatçi bulundurma hakkı, %86 ile tıbbi müdahale için hastadan rıza alınma hakkı, %44 ile sağlık hizmetlerinden adalet ve hakkaniyete uygun olarak faydalanma hakkı, %50 ile tıbbi gereklilikler dışında müdahale yapılamayacağı hakkı olduğunu bilmektedir. Yönetmelikte geçen hasta sorumluluklarıyla ilgili hastaların bilgi düzeylerinin genel olarak %70 üzerinde olduğu görülmüştür. Eğitim ve Araştırma hastanesine başvuran hastaların hasta hakları ve sorumluluklarıyla ilgili bilgi düzeylerinin iyi durumda olduğu konuyla ilgili eksik olan hususlar içinde hastalara yönelik bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hasta, Hasta Hakları, Hasta Sorumlulukları

INFORMATION STATUS OF PATIENTS ABOUT THEIR RIGHTS AND RESPONSIBILITIES: THE EXAMPLE OF DIYARBAKIR PROVINCE

This is a descriptive study conducted to determine the level of knowledge about the rights and responsibilities of patients over the age of 18 who applied to Gazi Yaşargil Training and Research Hospital serving in Diyarbakir province for medical purpose. 400 people over the age of 18 who were admitted to Gazi Yaşargil Training and Research Hospital, mentally rational and have ability to answer survey questions were selected by a simple and random sample method and included in the study. Questions of the questionnaire used for research has been prepared by scanning relevant literature, especially the Patient Rights Regulation No. 23420 published in the Official Gazette on 01.08.1998, The survey form was applied by the researcher with face-to-face survey application method. Research data was evaluated by using frequency and percentage calculations. 55% of patients know the Patient Rights Regulation. 95% of patients know that they have the right to have visitor and/or companion, 86% of patients know that they have the right that there must be a consent from the patient for medical intervention, 44% of the patients know that they have the right to benefit from medical services in accordance with justice and fairness, 50% of the patients know that they have the right not to be intervened other than medical requirements. In general, the level of knowledge of patients about patient responsibilities covered in the regulations was above 70%. It is thought that the patients who applied to the Training and Research Hospital have a good level of knowledge about the rights and responsibilities of the patients and that awareness raising activities should be carried out for the patients regarding the missing issues

Keywords:

Patient, Patient Rights, Patient Responsibilities Patient, Patient Rights, Patient Responsibilities,

PDF

___

Ataç, A., Azal, Ö., Uçar, M., Açıkel, C. & Göçgeldi E. (2003). TSK Sağlık Kurumlarından Yararlanan Personelin Hasta Hakları ve Sağlık Personeli-Hasta İlişkisi Konusundaki Memnuniyetlerinin İnternet Üzerinden Araştırılması. Gülhane Tıp Dergisi, 45(4):309-315.
Bostan, S. (2007). Sağlık Çalışanlarının Hasta Haklarına Yönelik Tutumlarının Araştırılması: Farabi Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 10(1):1-18.
Bozkuş, A. (1997). Türkiye’de ve Dünyada Hasta Hakları. Yüksek lisans tezi. Osman Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji Anabilim Dalı, Eskişehir.
Civaner, M & Okuyan, A. Z. (1999). Tıbbi Etik İhlalleri. İzmir: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
Çotur, H. (2013). Hasta Hakları ve Kocaeli Gölcük Necati Çelik Devlet Hastanesi Personeli İle Hastaneye Müracaat Eden Hastaların Hasta Hakları Konusundaki Bilgilerinin Ölçülmesi, Yüksek lisans tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Demircan, T., Özer, F.G. & Beydağ, K.D. (2008). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Hasta Hakları Konusundaki Bilgi Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(8):3-16.
Demirhan, A. (1996). Tıbbi Deontoloji ve Genel Tıp Tarihi. Bursa: Güneş Nobel Yayınları.
Eksen, M., Karadağ, N., Işıkay, Ç., Karakuş, A., Seyhan, D. & Karanlık, M. (2004). Hastaların Hasta Hakları Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1):1-12.
Engin, Z. Ü. (2014). Birey Kavramının Gelişimi ve İnsan Hakları. Journal of Istanbul University Law Faculty, 72 (1) , 201-217.
Günay, O., Naçar, M., Horoz, D., Özdemir, M., Çıtıl, R., Mutlu, S.S., Borlu, A. & Akpınar, F. (2007). Erciyes Üniversitesi Hastanesi’nde Yatan Hastaların Hasta Hakları Konusundaki Bilgi Düzeyi. Erciyes Medical Journal, 29(4):303-311.
Hatırnaz, G. (2007). Özel Hastanelerin Hukuki Sorumluluğu, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hatun, Ş. (1999). Hasta Hakları, İstanbul: İletişim Yayınları.
Hasta Hakları Yönetmeliği (HHY). (1998). Resmi Gazete, 10.08.1998. Sayı:23420.
Hasta Hakları Yönergesi (2020). “Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge”. www.saglik.gov.tr. Erişim tarihi: 04.05.2021
Johnstone, M. S. (1989). Professional Ethics and Patient Rights. Nursing Forum, 24: 29 - 34.
Kuzu, N., Ergin, A. & Zencir, M. (2006). Patients' awareness of their rights in a developing country. 120: 290-296.
Oğuz, Y. N. (1997). Hasta Hakları Alanında Gelişmeler ve Değişen Değerler, Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik, 5:50-55.
Özcan, C. (2010). Bir Devlet Hastanesi Örneğinde Hasta Hakları Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Bilim uzmanlığı tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özer, N., Özlü, Z. K. & Sarıtaş, S. (2009). Cerrahi Kliniklerde Tedavi Gören Hastalar Haklarını Biliyorlar mı?. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi, 12(4):19-28.
Özlü, T. (2005). Hasta Hakları, İstanbul: Timas Yayınları.
Tengilimoğlu, D., Işık, O. & Akbolat, M. (2020). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Ünsal, A., Bulucu., G. D., Kura, E. & Ercan, Y. (2011). Poliklinik Hizmeti Alan Hastaların Hasta Haklarına İlişkin Bilgi Düzeyleri, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:6, Sayı:17. Ss: 27-40.