Birecik Kelaynak Kuşlarında Geronticus eremita Üreme Başarısı-2013
Türkiye’deki kelaynak kuşları Geronticus eremita Fas’ta bulunan kelaynak kuşlarından sonraki ikinci büyük kolonidir. Anadolu’da yalnızca Şanlıurfa-Birecik’te yaşar. Tabiatta soyu tükenmiş olarak kabul edilir. Uzun yıllardan 1977’den beri kafeslerde korunmaya çalışılmaktadır. Üreme döneminin başında kafeslerden doğaya salınmaktadır. Üremelerini tabiatta doğal olarak gerçekleştirirler. Üreme döneminin bitiminde yeniden kafeslere alınırlar. Birecik’teki kelaynak kuşlarının üremeleri konusunda uzun yıllardan beri çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada üreme konusundaki boşluk doldurulmaya çalışılmıştır. Araştırma üreme döneminde haftada 1-2 gün olarak gerçekleştirilmiştir. 2013 Mart ayı başında 152 adet kelaynak kuşu tabiata salınmıştır. Eş oluşturmayı kafeslerde gerçekleştirmiş olan çiftler tabiattaki ilk günlerinden itibaren yuvalarını korumaya geçerler. Mevcut 42 yuvadan 34 tanesinde kuluçka gerçekleştirilmiştir. Başlangıçta yavru sayısı / yuva başına 60/29= 2,06 dır. Dokuz yuvada üç adet yavru görülmüştür. 13 yuvada ise iki yavru tespit edilmiştir. Uçan yavru sayısı / yuva başına 38/29= 1,31 dir. Kelaynak kuşu yetiştirilme istasyonundaki kaya yuva veya tahta yuvada başarılı ve başarısız olma durumunun yuva tiplerindeki değişime göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde değişmiştir Chi-Square=10,211; p=0,006 . Haziran 2013 sonunda sayılan kelaynak kuşu sayısı 165 adettir. Bunlardan 34 tanesi 2013 yılının yavrusudur. Altı adet kelaynak kuşu uydu alıcı takılı göçe bırakılmıştır. Kafeslerde 159 adet kelaynak kuşu bulunmaktadır. 2013 üreme dönemi sonunda kafeslerde kelaynak kuşu sayısı artışı yalnızca yedi adettir
Reproduction Success of Northern Bald Ibises Geronticus eremita -2013
Birecik Northern Bald Ibises Geronticus eremita are different than the Northern Bald Ibis in Morocco morphologically, genetically and in terms of behaviors. They only live in Şanlıurfa – Birecik in Anatolia. They are considered to be extinct in nature. They are attempted to be preserved in cages for long years. 1977 In the beginning of reproductive period they are released to nature. They perform their reproduction naturally outdoors. They are taken into cages at the end of reproductive period. No studies have been performed related with the reproduction of Birecik Northern Bald Ibises for long years. In this study, the gap in terms of reproduction field was tried to be filled. 1-2 days long research per week was conducted in reproductive period. In the beginning of March 2013, 152 bald ibis birds were released to nature. The couples which paired in the cages preserved their nests starting from their first days in nature. Incubation realized in 34 nests out of existing 42. In the beginning the number of number of nestlings per nest was 60/29= 2,06. Three nestlings were observed in 9 nests. 2 nestlings were observed in 13 nests. The number of flying nestlings per nest was 38/29= 1,31. The status of being unsuccessful in rock nest or wooden nest in bald ibis breeding station changed in a statistically significant way according to the observation frequencies in nest types. Chi-Square=10,211; p=0,006 . At the end of June 2013, number of counted northern bald ibis nestlings was 165. 34 of these were nestlings of year 2013. Six bald ibis birds were released for immigration with GPS attached . Number of Northern Bald Ibises in the cages was 159. At the end of 2013 reproductive period, the Northern Bald Ibis number increase in the cages was only seven
Keywords:
Northern Bald Ibis, Geronticus eremita, Reproduction, Nest Chicken, Birecik,
___
1. R.Şahin,(1980),Kelaynak Kuşlarının (Geronticus eremita L.)Davranıs ve Biyolojileri. Docentlik Tezi. Diyarbakır Üniversitesi, Fen Fakültesi, Zooloji Bölümü.Diyarbakır2. R.Şahin, Birecik Kelaynakları (Geronticus eremita L.) ve Yaşama Şansları. Çamaltı Tuzlası ve Türkiye’deki Diğer Kuş Cennetleri Sempozyumu, 14-15 Nisan Buca-İzmir, 11 sayfa.(1986).
3. K.Pegoraro, Der Waldrapp:vom Ibis,den man füreinen Raben hielt. AULA-Verl. Wiesbaden (1996)
4. J.A. Lindsell, G. Serra, L. Peske, M.S. Abdullah, G.A. Qaim, A. Kanani and M. Wondafrash, Oryx 43(3), 329-335 (2009).
5. G. Serra, C. Bruschini, L. Peske, A. Kubsa, M. Wondafrash and J.A. Lindsell, Bird Conservation International 23:399- 413(2013).
6. G. Serra, J.A. Lindsell, L. Peske, J. Fritz, C.G.R. Bowden, C. Bruschini, G. Welch, J. Tavares, and M. Wondafrash, Oryx :1-9. Doi:10.1017/S0030605313000665 (2014)
7. R. Şahin, Communications, Fac. Sci., Üniv. Ankara, 25: (Ser. C) 37-44 (1981).
8. R. Şahin,Okol. Vögel 5: 255-262 (1983).
9. G. Kopij, O.B. Kok & R.J. Nuttall, Ostrich 71 (3 & 4):393- 399 (2000).
10. R. Şahin, Okol. Vögel 4: 1-7 (1982).
11. G. Serra, World Birdwatch, Marc. 25.1:10-13 (2003).
12. G. Serra, T. Razzouk, M. Taher, A. Budieri & C. Bowden, Newly discovered wild population of Northern Bald Ibis in Syria and provisional plans to develop a project to conserve them (in edit. Bowden) IAGNBI, 2003 Newsletter 2: 8. (2003). www.iagnbi.org/en/downloads (02.02.2015)
13. G. Serra, M. Abdallah, A. Assaed, A. Abdallah, G. Al Qaim, T. Fayad, & D. Williamson, Oryx Vol. 38 (1):106-108 (2004).
14. G. Serra & L. Peske, Northern Bald Ibis conservations efforts in Syria 2002-2006: results and lessons learned (in edits. C. Boehm, C.G.R Bowden, M. Jordan & C. King) 2nd IAGNBI Meeting Vejer, 2006, 36-38 (2006). www.iagnbi. org/en/downloads (IAGNBI conservation report 2007) (02.02.2015)
15. G. Serra, L. Peske, M. Scheisch Abdallah & G. Al Quaim, J.Ornithol.150: 769-782 (2009).
16. G. Serra, C. Bruschini, J.A. Lindsell, L. Peske and A. Kanani, Bird Conservation International, 21:284-295 (2011).
17. K. Pegoraro, M. Föger & W. Parson, J.Ornithol. 142: 425- 428 (2001).
18. K.Pegoraro, M. Föger & W. Parson, Studies on the phylogeny of ibises with special emphasis on the Northern Bald Ibis Geronticus eremita. (in edit C. Bowden) IAGNBI Newsletter 1:22-24, Innsbruck. (2001). www.iagnbi.org/en/ downloads (02.02.2015)
19. W. Oubrou & M.E. Bekkay, www.iagnbi.org/en/ development-in-morocco-2013. (26.01.2015)
20. J. Fritz, B. Riedler & M. Bichler (2005). Nahrungsökologie des Waldrapps (Geronticus eremita) in einem Sommerhabitat in Burghausen, Bayern. Abschlussbericht Projekt Burghausen 2005, 14 pp. Ein Project des Waldrappteam.at. Burghausen.05.12.2011.
21. Z. Katharina, J. Fritz, M. Bichler, M. Kirbauer, T. Markut, I. Meran, A. Wolf & K. Kotrschal, Feeding ecology of the Northern Bald Ibis in different habitat types: an experimental field study with handraised individuals. (in edits. C. Boehm, C.G.R.Bowden, M. Jordan & C. King) 2 nd IAGNBI Meeting Vejer 2006:77-83(2006). www.iagnbi. org/en/downloads (IAGNBI conservation report 2007) (02.02.2015)
22. G. Serra, M. Abdallah, M.S. Abdallah & G. Al Qaim, Zoology in the Middle East 43:55-68 (2008).
23. J. Fritz, The Austrian Bald Ibis Migration 2002-2004. (in edit C. Böhm) IAGNBI, newsletter 3, July 2004, 72 pp. (2004). www.iagnbi.org/en/downloads (02.02.2015)
24. J. Fritz, Jahresbericht 2006/2007. www.waldrappteam.at (06.12.2011)
25. J. Fritz, Jahresbericht 2008. www.waldrappteam.at (06.12.2011)
26. J. Fritz, Falke 57: 95-105 (2010).
27. J.A. Clark, A. Haseley, G.V. Genderen, M. Hofling, and N.J.Clum, Zoo Biology 31:71-81(2012).
28. IUCN, The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3. www.iucnredlist.org (downloaded 02.02.2015).
29. T. Hatipoğlu, Northern Bald Ibis Project at Birecik Breeding Centre: yesterday, today and tomorrow. (in edits. Boehm, C. & C.G.R.Bowden) 3 rd IAGNBI Meeting,S:49-51, Palmyra (2009) www.iagnbi.org/en/downloads 02.02.2015
30. C. Bowden, IAGNBI Newsletter 1:39 pp.(2001) www. iagnbi.org/en/downloads (02.02.2015)
31. D. Mundan ve İ.T. Çetin, Harran Üniv. Veteriner Fakültesi Dergisi 1(1):61-67(2012).
32. R. Şahin, Okol. Vögel 5: 263-270 (1983).
33. A. Kılıç, J.of Applied Biol. Sciences 9(1):6-10(2015).
34. A.Kılıç, GAP Biyoçeşitlilik Sempozyumu. Sözlü Sunum, Bildiri Özet Kitabı, 23-25 Mayıs, Şanlıurfa. (2013)
35. R. Şahin, Okol. Vögel 4: 181-190(1982).
36. R. Şahin, Ornithol.Mitt. 34: 162-163(1982).
37. D. Frigerio und G. Gegendörfer, Öko-L 35/3:3-13(2013).
38. A. Kılıc, Kelaynak Kuşlarında Üreme-2012, 1.Ulusal Zooloji Kongresi Sözlü Sunum, 28-31 Ağustos 2013 Nevşehir, Bildiri Özet Kitabı, S:29(2013).
39. A. Kılıc,. Kelaynak Kuşları 2013 Yılı Üremesi, XI. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, Sözlü Sunum. 1-4 Ekim 2013, Samsun, Bildiri Özetleri, S:59(2013).
40. G. Kopij, Vogelwarte 39: 248-263(1998).
41. R. Şahin, Ökol. Vögel 5: 63-72(1983).
42. R. Şahin, Ornithol. Mitt. 35: 152-155(1983).
43. A. Kılıc, Soyu Tükenmek Üzere Olan Birecik Kelaynak Kuşlarında (Geronticus eremita) Üreme Potansiyeli.
22.Ulusal Biyoloji Kongresi, Sözlü Sunum. 23-27 Haziran 2014 Eskişehir. Özet Kitabı, S:240(2014).
44. N. Özbağdatlı, Northern Bald Ibis Project at the Birecik Breeding Centre.(in Edits:Boehm, C., C.G.R.Bowden, M.Jordan, C.King) 2nd IAGNBI Meeting, 47-49 Vejer, (2006). www.iagnbi.org/en/downloads (IAGNBI conservation report 2007)(02.02.2015)
45. C.G.R. Bowden, K.W. Smıth, M.E. Bekkay, W. Oubrou, A. Aghnaj & A. Jımenez-Armesto, Bird Conservation International 18: 74–90(2008).
46. M.E. Bekkay & W. Oubrou, Northern Bald Ibis Conservation Project in Souss Massa Region. .(in Edits:C. Boehm, C.G.R.Bowden, M.Jordan, C.King) 2nd IAGNBI Meeting, 32-35 Vejer, (2006). www.iagnbi.org/en/downloads (IAGNBI conservation report 2007)(02.02.2015)
47. K. Pegoraro, Release trials of Northern Bald Ibis (Geronticus eremita): An overview. (in Edits: C. Boehm, C.G.R.Bowden, M.Jordan) IAGNBI Meeting- 2003-Innsbruck: 36-41(2003) www.iagnbi.org/en/downloads (IAGNBI conservation report 2003)(02.02.2015)
48. A. Kılıç, Birecik-Türkiye Kelaynak (Geronticus eremita L.) Populasyonu Kurtarma Raporu. Turkish Bald Ibis project-technical meeting 22-23 October. Birecik. 10 sayfa (yayımlanmamış) (2002).
49. A. Kılıç, Kelaynak (Geronticus eremita L.) Kurtarma Projesi II. Ocak 2012 Dicle Universitesi, Fen Fakültesi. 22 sayfa (yayımlanmamış) (2012).
50. A. Kılıç, Birecik Kelaynak Kuşlarının (Geronticus eremita L.) Soyu Kurtarılacak mı? 21.Ulusal Biyoloji Kongresi, Poster, 3-7 Eylül, İzmir, PE-108, S.1022(2012).
51. www.milliparklar.gov.tr/anasayfa/resimlihaber/13-07-26/ KELAYNAK
- ISSN: 2146-4693
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2012
- Yayıncı: Dicle Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Birecik Kelaynak Kuşlarında Geronticus eremita Üreme Başarısı-2013
Tek Melez Mısır Genotiplerinin Diyarbakır Şartlarındaki Performanslarının Belirlenmesi
Şerif KAHRAMAN, Şehmus ATAKUL, Sevda KILINÇ
Ayman ELSABAGH, Abd Elhamid OMAR, Hirofumi SANEOKA, Celaleddin BARUTÇULAR
Türkiye'de badem yetiştiriciliğinin durumu ve yapılan seleksiyon çalışmaları konusunda bir araştırma