Diyarbakır İlinde Meydana Gelen İş Kazalarının Demografik Analizi, Mortalite ve Morbiditeyi Etkileyen Faktörler
Amaç: İş: insanların yaşantısında onlara bir yer kazandıran önemli bir sosyal etmen olduğu gibi fiziksel, kimyasal, psikolojik, sosyal ve ekonomik pek çok nitelikleri ile de insan sağlığını etkilemektedir "1, 2". Sanayi devrimi ile birlikte etkilenen çalışma hayatına hemen her alanda makineleşme girmiş ve bu durum kitlesel üretime geçişle paralel başka sorunları beraberinde getirmiştir. Bu sorunların en başında ise iş kazaları gelmektedir. Çalışanlar; kullandıkları makineler, çalışma ortamındaki zehirli maddeler, insan yapısına uygun olmayan çalışma organizasyonu gibi nedenlerle çeşitli mesleki tehlikelerle karşılaşmaktadır "3". Bu nedenle her yıl azımsanmayacak sayıda insan, çok rahatlıkla engellenebilecek iş kazalarından ve meslek hastalıklarından yaşamını kaybetmekte veya engelli hale gelmektedir "4". Yöntemler: Bu çalışmada 1 Ocak 2013-31 Aralık 2015 tarihleri arasında meydana gelen iş kazaları geriye dönük olarak incelendi. Diyarbakır ili Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp ve Travmatoloji Hastanesine başvuran hastaların arşivdeki dosyaları ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına bakıldı. Çalışmaya dâhil edilen 406 olgunun yaş, cinsiyet gibi demografik özelliklerinin yanı sıra kazaların saat, gün, mevsim dağılımları gibi zamana bağlı başvuru şekilleri incelendi. Kazaların oluş yeri, acil servise başvuru şekli, kazanın oluş şekli, yaralanan organ, iş yeri özelliği, tedavi gördüğü ve/veya yattığı klinik ve sonuç parametreleri değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen işçilerin %96,8’i (n=393) erkek, %3,2’si (n=13) kadındı. Olguların mevsimlere göre dağılımı en sık %30,8 (n=125) ile ilkbaharda görüldü. Hastalar en sık % 34,7 (n=141) o ranı ile 12-16 s aatleri a rasında b aşvurdu. Olgular %17,7 (n=72) ile en sık cumartesi g ünleri b aşvurdu. İ ş k azası n edeniyle a cil s ervise b aşvuran h astaların k azanın o lduğu y ere g öre d ağılımları i ncelendiğinde; %99’unun (n=402) iş yerinde, %0,5’inin (n=2) evde çalışırken kazaya maruz kaldığı tespit edilirken, %0,5’inin (n=2) ise nerede kazaya maruz kaldığı tespit edilemedi. Sonuç: Çalışma yaşamının içindeki bir olgu olması nedeniyle iş kazaları, her şeyden önce üretim ilişkileri içindeki yeri, niteliği itibariyle değerlendirilmelidir. İş yerleri, kâr amacıyla kurulan yerler olduklarından, iş kazalarına karşı alınacak her türlü önlem bir maliyet konusudur. İş kazalarının bir diğer önemli niteliği ise önlenebilir oluşudur.
Demographic Analysis of The Occupational Injuries In Diyarbakir, Factors Affecting Mortality And Morbidity
Objective: Work is an important factor that gives social status in people's lives while effecting their health via physical, chemical, psychological, social and economic circumstances"1, 2". With the industrial revolution, mechanization has affected nearly all aspects of working life, and mass production i s a ssociated w ith a n umber o f p roblems. O ne o f t he m ajor p roblems i s o ccupational i njuries. Employees; f aced with various occupational hazards d ue to reasons such as machines they use, p oisonous substances in the working environment, work organization not suitable for human structure "3". Hence, a considerable number of people lose their lives or become disabled due to occupational injuries that can be prevented very easily "4". Methods: In this study, occupatinal injuries that occurred between January 1, 2013 and December 31, 2015 were analyzed retrospectively. The a rchive f iles a nd S ocial S ecurity I nstitution ( SGK) r ecords o f p atients w ho p resented t hemselves t o D icle U niversity M edical Faculty Emergency Medicine and Traumatology Hospital in Diyarbakır were examined. In addition to the demographic characteristics of the 406 cases included i n t he s tudy, s uch a s a ge, g ender, t ime-based a pplication s uch a s s easonal d istribution o f i njuries, d ay d istribution a nd t ime distribution were examined. The place injuries occured, the way of applying to the emergency service, the type of injury, the injured organ, the type of occupation, the clinical and outcome parameters where he/she was treated or hospitalized were evaluated. Results: The percentages of the employee genders, included in the study, are 96.8% (n=393) male and 3.2% (n=13) female. The highest number of cases is observed in the spring season, with 30.8% (n=125). The patients were presented to the Emergency Department most frequently between 1 2.00 a nd 16.00, w ith 3 4.7% ( n = 141). T he T hursdays have t he h ighest f requency o f t he c ases presented, w ith 17.7% ( n=72). Considering the distribution of the location types that the occupational injury occurred, it is determined that 99% (n=402) of the overall cases happened in the work environment, and 0.5% (n=2) of them happened while working at home. The remaining 0.5% (n=2) of the location of the occupational injury could not be identified. Conclusion: Since it is a common phenomenon in working life, occupational injuries should first of all be evaluated in terms of their place in production r elations. Since t he workplaces a re places e stablished f or p rofit, a ny p recaution a gainst w ork i njuries i s a c ost issue. Another important feature of occupational injuries is that they can be prevented.
___
- 1. Erkan N. Ergonomi. 6.Baskı, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayını, Yayın No: 373 Mert Matbaası, 2001.
- 2. Akbulut T. İşçi Sağlığına Giriş, (İşyeri Hekimliği Ders Notları İcinde). 6. Baskı, Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayını, No:011/01, 45, 2001.
- 3. Akbulut T. İ ş S ağlığı Prensip Ve Uygulamaları. 1. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1994.
- 4. Yardım N , Ç ipil Z , V ardar C e t a l. T ürkiye İ ş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları: 2000-2005 Yılları Olum Hızları. Dicle Tıp Dergisi 2007; 34: 264-71.
- 5. Aybek A, Güvercin O, Hurşitoğlu C. Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri Ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ksu Fen Ve Mühendislik Dergisi 2003; 6: 91-100.
- 6. İlhan M.N, Kurtcebe Z.O, Durukan E et al. Temizlik İşçilerinin Sosyo- Demografik Özellikleri Ve Çalışma Koşulları İle İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları Sıklığı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2006; 20: 433-9.
- 7. Perry M j, S un B x, Z hang H x e t a l. E mergency Department Surveillance Of Occupational İnjuries İn Shanghai’s Putuo District, People’s Republic Of China. Ann Epidemiol 2005; 15: 351-7.
- 8. ILO (International Labour Office), http://laborsta.ilo.org.09.07.2020
- 9. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurums al/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari 09.07.2020
- 10. Karakurt Ü, Satar S , A cıkalın A e t a l. A cil T ıp Kliniğine Başvuran İş Kazalarının Analizi. DOI:10.5152/jaem.2012.031 Corpus ID: 75622744.
- 11. Türkmen N, Şenel B, Şam B et al. İstanbul’da İş Kazasına Bağlı Ölümler. Journal Of Forensic Medicine Adli Tıp Dergisi 2005; 19: 29-36.
- 12. Avcıbaşı İ M. (2016) Edirne Merkezdeki Bir Giyim Fabrikasında Çalışan İşçilerin Çalışma Duruşlarının İş Kazaları ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ulusal Tez Merkezi 424676. 2016.
- 13. Bilgen M. Ankara’da Elektrik Dağıtım İşlerinde Çalışan İşçilerde İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları Görülme Sıklığı İle İlişkili Etmenler. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayınları Yayın No: 37 Ankara-2013
- 14. Lordoğlu K. Bir Kamu İşletmesindeki İş Kazaları Ve Nedenleri Üzerine Bazı Notlar. Ocak-Şubat 1985 Merinos (Bursa) Sümerbank işletmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi Arşiv Cilt 0, Sayı 35- 36/1986.
- 15. Yüksel İ. Kurt M. Dizdar E.N. Atatürk Barajı Ve Hidroelektrik Santralinin Yapımında Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi. Teknoloji, Yıl 5 (2002), Sayı 3- 4, 105-11.
- 16. Ayoğlu F.N. Kıran S. Şahin Z et al. Türkiye Taşkömürü Kurumu Kozlu Müessesesi’nde 2004 Yılında Gerçekleşen İş Kazalarının Değerlendirilmesi. Türk tabipleri birliği mesleki sağlık ve güvenlik dergisi Ekim-Kasım-Aralık 2006.
- 17. Dağlı B, Serinken M. Acil Servise Başvuran İş Kazalarına Bağlı Yaralanmalar. The Journal Of Academıc Emergency Medicine. JAEM 2012; 11: 167-70
- 18. Çopur Z, Varlı B, Avşar M et al. Ege Üniversitesi Hastanesinde Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumlarının İncelenmesi. Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:9, Sayı:2 (2006).
- 19. Duman E. Hamzaoğlu O. İstanbul’da Bir Şantiyede Çalışanların İş Kazalarının İzlemi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık Ve Güvenlik Dergisi. Nisan-Mayıs-Haziran 2011.
- 20. Kalemoğlu M, Keskin O, Yıldırım İ et al. Acil Servise Başvuran Travmatik İş Kazalarının İncelenmesi. Nobel Medicus 2006 (Online Dergi). www.nobelmedicus.com/ Contents/200621/21- 23.Htm. Erişim 10.06.2015.
- 21. Kıran S , K onuk N , A tık L e t al. K azasına B ağlı Yaralanmalarda Alkol Kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 123-8.
- 22. Satar S, Kekec Z, Sebe A et al. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakultesi Acil Tıp Anabilim Dalına Başvuran İş Kazası Olgularının Analizi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakultesi Dergisi 2004; 29: 118-27.
- 23. Sayhan MB, Sayhan ES, Yemenici S et al. Occupational injuries admitted to the emergency department. J Pak Med Assoc. 2013; 63: 179-84.
- 24. Salt O, Sayhan MB, Küçükyağcı N. Occupational Injurıes Among The Elderly Admitted to The Emergency Department. Turkish Journal of Geriatrics 2019;22: 83-90.