COVID-19’ da Ayaktan Tedavi

COVİD-19 enfeksiyonu Çin’in Wuhan kentinde tespit edilen daha sonrasında tüm dünyaya yayılarak pandemiye neden olan SARS-CoV-2 enfeksiyonunun neden olduğu mortalite ve morbiditesi yüksek klinik bir durumdur. Dünya genelinde 218 milyondan fazla kişi bu enfeksiyondan etkilenmiş ve bu hastalık 4,5 milyondan fazla kişinin de ölümüne neden olmuştur. COViD-19 enfeksiyonu genelde hafif orta seyirli bir klinik seyir göstermekle beraber %2 oranında ölümle sonuçlanabilmektedir. COVİD-19 hastalığının tedavisine dönük güncel kesin bir tedavisi olmamakla beraber yoğun bilimsel çalışmalar ve ilaç araştırmaları yapılmaktadır. Ülkeler kendi sağlık politikaları ve imkanlarına uygun olarak ayaktan ve yatan hasta tedavi protokollerini belirlemektedir. SARS-CoV-2’i hedef alan monoklonal antikor tedavisinin COVİD-19’u hafif-orta seviyede geçiren ayaktan hastalarda kullanılması yönünde değerlendirilmekte ve klinik çalışmalar bu ajanlardan fayda görüldüğünü göstermektedir. Monoklonal antikor olan Casirivimab-imdevimab, Sotrovimab hafif-orta seviyede COViD-19 hastalığını geçiren, tıbbi olarak kötüleşme ihtimali bulunan seçilmiş ayaktan hastalar için acil kullanım yetkisi ile ABD’de acil serviste kullanıma sunulmuştur. Çalışmalarda favipravirin viral arınmayı arttırdığı; göğsün radyolojik değerlendirmelerinin ve klinik semptomların favipravir ile daha iyiyiye gittiği gösterilmiştir. Ülkemizde ayaktan ve yatan hasta tedavi protokollerinde de favipravire yer verilmektedir. Ayaktan COVİD-19 hastalarında güncel olarak immun plazma tedavisi, sistemik glukokortikoid, kolşisin, ivermektin, fluvoksamin, hidroksiklorokin+azitromisin gibi ilaç tedavilerinin hastalığın seyrine etkisi kısıtlı ve tartışmalıdır. Yüksek kalitede doğru bilgi için ilaçlara dönük randomize kontrollü çalışmaların yürütülmesine ihtiyaç vardır. Ayaktan hastaların takibinde hastaların izolasyonu, ilaç tedavileri, hastalık ve alarm semptomları hakkında bilgilendirmeleri, enfeksiyon sonrası aşılanmaları, teletıp desteği ile gerekli yönetimin ve desteğin sağlanması da son derece önemlidir.
Anahtar Kelimeler:

COViD-19, ayaktan hasta, pandemi

The Radiology of COVID-19 Pneumonia

Coronavirus disease 2019 (COVID-19) has reached a pandemic stage in March 2020 and currently more than 220 million patients worldwide are infected. The characteristic findings of COVID-19 pneumonia are bilateral, peripheral, rounded ground-glass opacities (GGO) which are dominantly located in the lower lobes and that may be accompanied by consolidation. The distribution of the parenchymal lesions was reported to be bilateral (88%), multi-lobar (78%) and peripheral (76%), with a tendency to involve the posterior regions of the lungs (80%). Several other chest CT findings, such as interlobular septal thickening, bronchiectasis, “crazy paving” and halo sign, have also been reported but with a lower frequency. RSNA has published consensus statements to reduce report variability among radiologists and defined 4 main categories: typical, indeterminate, atypical, and negative, to provide a relative likelihood that these findings are attributable to COVID-19 pneumonia. It is vital to understand that imaging may be normal in the early stages of COVID-19, and many conditions may present with imaging findings mimicking COVID-19 pneumonia. Chest CT may be also used as a useful tool for better identification of patients who will benefit from more aggressive therapy. In addition, CT may be used to evaluate patency of pulmonary and coronary vascular structures and myocardial damage. Although CT scan is not recommended as a diagnostic and screening tool, it can be helpful to clinician for a fast and accurate decision-making and has a crucial role in the diagnosis, risk stratifying, and follow-up of the progression of COVID-19 pneumonia.

___

  • 1. https://covid19.who.int/ (WHO Covid-19 dashbroad) (Erişim tarihi: 01.09.2021)
  • 2. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html (Erişim tarihi: 01.09.2021)
  • 3. Çöl M, Güneş G. COVİD-19 Salgınına Genel Bir Bakış. COVİD-19 (E-Kitap).Editörler: Orhan Memikoğlu, Volkan Genç. Ankara Üniversitesi Basımevi. Genişletilmiş 2. Baskı. ISBN: 978-605-136-516-9. Ankara. 2021:1-11