COVID-19 ve Aşı

ünümüzdeki on büyük halk sağlığı başarısından en önemlisi aşılamadır. Aşılama, hastalığa karşı bireysel korumayı sağlamanın yanı sıra aynı zamanda bir toplumsal dayanışma örneğidir. Bir toplumda aşı ile bağışıklama oranı %85-95 gibi yüksek düzeyde ise aşılanmamış kırılgan kesimler de korunmuş olur. COVID-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 pandemisi, alınan tüm bireysel ve ulusal önlemlere rağmen yeni mutasyonlarla yayılmaya devam etmektedir. Henüz etkili bir antiviral ilaç mevcut olmadığından hastalıkla mücadelenin şimdilik en önemli yöntemi aşılamadır. Bir yıl gibi kısa sürede COVID-19 aşıları geliştirilmiş ve acil kullanım onayı ile küresel ölçekte kullanılmaya başlanmıştır. Bir pandemi aşısının bu kadar kısa sürede bulunmuş olması insanlık adına çok büyük bir başarıdır. Halen 60 ülkede preklinik çalışmalar da dahil olmak üzere toplam 408 aşı çalışması mevcuttur. Klinik faz çalışmaları aşamasında olan aşı sayısı 138’dir (Faz 1: 36, Faz 2: 65, Faz 3: 31). Klinik faz çalışmaları aşamasında olan 6 aşı çalışması sonlandırılmıştır. 21 aşıya acil kullanım onayı verilmiştir. Bu aşı adayları içerisinde geleneksel olarak başvurulan yöntemlere ek olarak daha önce hiç ruhsatlandırılmamış yeni teknolojiler de bulunmaktadır.

The Radiology of COVID-19 Pneumonia

Coronavirus disease 2019 (COVID-19) has reached a pandemic stage in March 2020 and currently more than 220 million patients worldwide are infected. The characteristic findings of COVID-19 pneumonia are bilateral, peripheral, rounded ground-glass opacities (GGO) which are dominantly located in the lower lobes and that may be accompanied by consolidation. The distribution of the parenchymal lesions was reported to be bilateral (88%), multi-lobar (78%) and peripheral (76%), with a tendency to involve the posterior regions of the lungs (80%). Several other chest CT findings, such as interlobular septal thickening, bronchiectasis, “crazy paving” and halo sign, have also been reported but with a lower frequency. RSNA has published consensus statements to reduce report variability among radiologists and defined 4 main categories: typical, indeterminate, atypical, and negative, to provide a relative likelihood that these findings are attributable to COVID-19 pneumonia. It is vital to understand that imaging may be normal in the early stages of COVID-19, and many conditions may present with imaging findings mimicking COVID-19 pneumonia. Chest CT may be also used as a useful tool for better identification of patients who will benefit from more aggressive therapy. In addition, CT may be used to evaluate patency of pulmonary and coronary vascular structures and myocardial damage. Although CT scan is not recommended as a diagnostic and screening tool, it can be helpful to clinician for a fast and accurate decision-making and has a crucial role in the diagnosis, risk stratifying, and follow-up of the progression of COVID-19 pneumonia.

___

  • 1. Zinkernagel RM. On natural and artificial vaccinations. Annu Rev Immunol. 2003;21:515-46. https://doi.org/10.1146/annurev.immunol. 21.120601.141045.
  • 2. Worldometer. Reported Cases and Deaths by Country or Territory https://www.worldometers.info/coronavirus/ (Accessed on August 14, 2021).
  • 3. Our World in Data. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations https://ourworldindata.org/covid-vaccinations (Accessed on August 14, 2021).